Да вайны Расіі з Украінай, у якой хаўруснікам першай выступіў і рэжым Лукашэнкі, нягледзячы на шэраг крызісаў і іх наступстваў: пандэміі Covid-19, масавай аддаленай працы і палітычнай турбулентнасці, — беларуская экасістэма заставалася часткай сусветнага кам'юніці і мела цалкам адчувальныя перспектывы развіцця.
Але 2022 год стаў годам, які перапыніў пяцігадовы трэнд росту, які назіраўся з 2017. Па стане на канец 2022 года аналітыкі налічылі 380 бачных і актыўных праектаў. У гэтым Беларусь па-ранейшаму вельмі моцна саступае экасістэмам суседзяў: Літвы (1490+), Латвіі (650+), Эстоніі (1450+) і Польшчы (3500+).
Акрамя таго, 53 праекты спынілі сваё існаванне, і толькі 26 новых стартапаў было адкрыта за той жа перыяд. Больш за палову новых праектаў адносіцца да чатырох даменаў: Health, Education, Entertainment & Lifestyle, Jobs recruitment.
Ключавымі крыніцамі фінансавання па-ранейшаму застаюцца: уласныя сродкі заснавальнікаў (63%) і бутстрэпінг (43%). Толькі 33% стартапаў калі-небудзь прыцягвалі знешняе фінансаванне.
Высветлілася, што на момант правядзення апытання больш за 65% прадстаўнікоў стартапаў не асацыююць сябе з беларускай экасістэмай і не бачаць пераваг у тым, каб быць яе часткай. 85% рэспандэнтаў вылучаюць палітычную напружанасць як асноўны бар'ер для развіцця стартап-руху ў краіне. Каля 50% падкрэсліваюць складанасці з прыцягненнем фінансавання ўнутры краіны, і 44% — вузкі ўнутраны рынак.
Працэс рэлакацыі прыкметна паскорыўся: сёння 56% праектаў беларускага паходжання афіцыйна зарэгістраваныя ў іншых краінах. Акрамя таго, за апошнія тры гады было закрыта 82 стартапы са штаб-кватэрамі ў Беларусі, і больш за 150 стартапаў з'ехалі з краіны. Галоўныя прычыны для рэлакацыі: палітычная рызыка (71% прадстаўнікоў), пытанні бяспекі і рэпутацыйнай рызыкі.
