Testam nia vymierać lubovi
Vykarystańnie testaŭ pa biełaruskaj movie i litaratury stanovicca pašyranaj źiavaj u biełaruskim hramadztvie. Navat vykarystoŭvajucca testy ŭ jakaści ŭstupnych ispytaŭ pa biełaruskaj movie i litaratury ŭ VNU. Ja pierakanany, što tut Ministerstva adukacyi zrabiła vialikuju pamyłku.
11.01.2007 / 19:39
Vykarystańnie testaŭ pa biełaruskaj movie i litaratury stanovicca pašyranaj źiavaj u biełaruskim hramadztvie. Navat vykarystoŭvajucca testy ŭ jakaści ŭstupnych ispytaŭ pa biełaruskaj movie i litaratury ŭ VNU. Ja pierakanany, što tut Ministerstva adukacyi zrabiła vialikuju pamyłku.
Ja nia suprać testaŭ pa biełaruskaj movie ci litaratury. Ale liču, što testy nia mohuć słužyć u jakaści formy praviadzieńnia vypusknych, tym bolš ustupnych ispytaŭ pa litaratury ci movie. Treba ŭžo daŭno zrazumieć nia tolki nastaŭnikam, ale i metadystam‑navukoŭcam, što biełaruskaja mova — heta nia tolki pradmiet vyvučeńnia, ale i srodak navučańnia i vychavańnia. Zaŭsiody, kali ja rychtujusia da ŭroku pa biełaruskaj movie ci litaratury, to vyznačaju try mety: adukacyjnuju, vychavaŭčuju i raźvivalnuju. My čamuści zaŭsiody zabyvajemsia pra vychavaŭčuju metu, ličym jaje druhasnaj.
Dla mianie na siońnia najvažniej vychavać praź biełaruskaje słova Patryjota, Hramadzianina. Abudzić nacyjanalnuju samaśviadomaść, luboŭ da rodnaj movy, historyi, nacyjanalnych tradycyj.
U 2002 h. ja skončyŭ Mahiloŭski dziaržaŭny universytet imia A.Kulašova i pryjechaŭ pracavać na Karmianščynu ŭ jakaści nastaŭnika biełaruskaj movy i litaratury. I ŭžo tady ja zrazumieŭ, što abudzić nacyjanalnuju samaśviadomaść vučniaŭ možna tolki praz žyvoje rodnaje słova, a taksama praź piśmovyja tvorčyja raboty.
Asablivuju ŭvahu treba źviarnuć na raspracoŭku temaŭ sačynieńniaŭ. Temy musiać zakranać mienavita pačućciovaje ŭsprymańnie školnikaŭ. Voś jakija temy sačynieńniaŭ ja prapanoŭvaju svaim vučniam: «Čamu biełarusy nie razmaŭlajuć pa‑biełarusku», «Majo pakaleńnie», «Što takoje ščaście», «Moj vybar u žyćci», «Što ja zrabiŭ (zrabiła) dla Radzimy?» i h.d.
Razam z vučniami vypuskajem litaraturnuju hazetu. Školniki z radaściu biaruć udzieł u abmierkavańni temy hazetnaha numaru, padbirajuć i karektujuć navukovy materyjał, samastojna i z dapamohaj nastaŭnika pišuć mastackija tvory: vieršy, apaviadańni, sačynieńni, ese, pryśviečanyja jubileju taho ci inšaha biełaruskaha paeta ci piśmieńnika. Taksama časta vykarystoŭvaju na ŭrokach biełaruskaj movy vusnyja pierakazy na patryjatyčnyja temy.
Ja pierakanany, što formu pryjomu ŭstupnych ekzamenaŭ treba źmianić. Va ŭsich biełaruskich VNU treba abaviazkova ŭvieści ekzamen pa biełaruskaj movie i litaratury ŭ formie sačynieńnia, bo tolki praz sačynieńni možna vyjavić sapraŭdnych tvorčych i intelektualnych maładych ludziej. A ŭ siarednich škołach nieabchodna adnavić ekzamen pa biełaruskaj litaratury ŭ vusnaj formie, kali my nia chočam stracić biełaruskaje nacyi.