24 чэрвеня, ва ўрачыстасць святога Яна Хрысціцеля, вельмі дзіўны жук завітаў у Мосар – жук-насарог. Валадарства насякомых (казурак) мае шмат дзіўных і да гэтага часу незразуметых таямніцаў.
Цікавае пытанне: А ці насарог можа лётаць?
Для жукоў-насарогаў характэрна актыўнае перасоўванне з надыходам змяркання, днём яны не актыўныя.Шмат пытанняў пакідае за сабой палёт жука-насорога. Так многія свяціла навукі заяўляюць, што паводле законаў фізікі гэты жук ніяк не можа лятаць.
Але ж ён выдатна лётае і без прыпынку можа пераадолець адлегласці больш за 50 км (у ходзе эксперыменту пазначаныя жукі праляталі праз праліў Ла-Манш). Вучаныя вылучаюць разнастайныя гіпотэзы аб прынцыпах палёту гэтага жука, але яшчэ не адна з іх не знайшла падцвярджэнне і не дала адказ на пытанне: «як менавіта лётаюць жукі-насарогі?».
Так нават Карл Фрыдрых Вайцзэккер, дырэктар Інстытута Макса Планка, сказаў на навуковым кангрэсе: «Што той, хто спазнае сапраўдны механізм і прынцып палёту жука-насарога, той зразумее прынцып палёту лятаючай талеркі!»
Гэтак жа здзівіў жук, і тым, што яго надкрыллі пры дзеянні ўльтрафіялетавых прамянёў валодаюць паўправадніковымі ўласцівасцямі.Адкрыў гэтую з'яву ў 1954 годзе нямецкі хімік і біяхімік Рыхард Кун (Kuhn) і назваў жукоў-насарогаў мадэллю антыгравітатора.
“Тэрмін жыцця жука-насарога не больш чым тры месяцы.
Дарослы жук не спажывае ежы. У жукоў-насарогаў атрафіраваны практычна ўсе органы страўнікавай сістэмы, што можа быць доказам таго, што жукі зусім не харчуюцца, а атрымліваюць энергію для жыццядзейнасці з запасу пажыўных рэчаў, якія скапіў у “дзяцінстве” лічынкай.
А іншыя крыніцы кажуць пра тое, што яны могуць харчавацца разрэджанай ежай ці сокам раслін.У пацверджанне таго, што жукі могуць харчавацца сокам раслін кажа будынак ротавага апарата - слабое развіццё жавальных паверхняў, адсутнасць хітынавых зубцоў для расцірання жорсткай ежы. У той жа час ніжнія сківіцы, пакрытыя густымі, доўгімі валасінкамі, якія ўтвараюць шчотачкі, якія, як мяркуецца, і збіраюць сок раслін.
Яго мэта ў прыродзе – знайсці сабе пару і запусціць новы жыццёвы цыкл.
Арыентавацца ў прасторы жуку-насарогу дапамагае добра развітая сістэма органаў пачуццяў і рог. Дзіўна пабудаваны рог у жука-насарога. Яго розныя мікрачасткі маюць розны паўправадніковы супраціў, гэта дазваляе разглядаць жука як мікрасхему або чып, створанымі самой прыродай. Нават, калі ён ударыцца ў чалавека пры палёце, то адчувальны электрычны разрад.
Такі вось дзіўны “госць” – і жук і насарог – стварэнне Божае!
Ксёндз Аляксей Юркайць, адміністратар парафіі Мосар
