Чацвер 7 мая ўжо хіліўся да вечара, калі жонка раптам схамянулася, што за штодзённымі справамі не паспела напярэдадні свята наведаць цырульню. У адну пазваніла, у другую, у трэцюю…
«Што, чэргі?» — запытаўся я.
«Якія чэргі?! Ведаеш, колькі каштуе пафарбаваць валасы? Амаль 400 тысяч!»
«Што ж, прыгажосць патрабуе ахвяр, — пажартаваў я. — І толькі праз ахвяры выратуе свет…»
«А твая дзе, далёка? Мо там не так дорага?»
Праз якую чвэрць гадзіны мы былі ўжо на праспекце Машэрава, ля «маёй» цырульні, так званай «сацыяльнай» — для пенсіянераў, дзе раз на месяц я стрыгу апошнія валасы. Яно так і аказалася — амаль у чатыры разы танней.
Праспект жыў сваім будзённым вечаровым жыццём: народ на шыкоўных і не вельмі аўто раз’язджаўся па сваіх спальных раёнах. Пакуль жонка была ў цырульніка, я чытаў. І не заўважыў, як праспект апусцеў, а ля машыны вырас маладзенькі баец у камуфляжы, акуратна паклаў на газон скручаны плашч і паставіў побач бутэльку з вадой. Я азірнуўся: салдаты выстраіліся ўздоўж усяго праспекта. Праз колькі хвілін у адчыненае шкло данёсся рык рухавікоў і ўпоўз моташлівы смурод.
Я выйшаў з аўто. Раздзіраючы паветра скрыгатам тракаў па асфальце, набліжалася танкавая армада на чале з «уазікам» пад расійскім трыкалорам. За ёй яшчэ нейкія страшыдлы…
«Не турбуйцеся, — раптам супакоіў жаўнер. — Вось як тут спыняцца «Смерчи», я вас выпушчу…»
Я ўгледзеўся ў далячынь. Але «Смерчей» было не відаць.
«А як яны выглядаюць?»
«Што, ніколі не бачылі? — здзівіўся жаўнер. — А ведаеце, што цяпер праязджае?»
«Ведаю».
«Ну, што, што?» — захоплена запрашаў мяне ў гульню малады баец.
«Ведаю, — паўтарыў я. — Мая пенсія…»
«Ну, гэта вы кіньце. Ваша пенсія ад бюджэту Узброеных сіл не залежыць…»
Пісьменны, падумаў я, і паглядзеў яму ў твар. Які ж прыгожы! Які ж зайздросна малады! Глядзіць упэўнена, нават усмешка хаваецца ў блакітных вачах…
«Вы па прызыве пайшлі ў войска?»
«Добраахвотна. У вайсковую акадэмію…»
Па праспекце рухаліся самаходкі, розныя там «Панцыры» і «Точкі У», ехалі «ўазікі» з трыкалорамі. Але «Смерчей» усё не было…
«Апошнім часам шмат якім маладзёнам ваяваць карціць…» — заўважыў я.
«Калі спатрэбіцца, паваюем!»
«А хто вызначыць, калі спатрэбіцца?»
«Ну, калі якая пагроза, агрэсія… Вас будзем абараняць, дзяржаву…»
«Парадамі?»
«Парад — гэта даніна традыцыі. І не такі ўжо цяжкі для кішэні насельніцтва. Што калі кожны дасць па пяцьсот тысяч, дык збяднее?»
«Мо хто і збяднее… А вас не бянтэжыць, што гэткія ж страшыдлы лупяць сёння па ўкраінцах?»
«Па фашыстах…»
«Па ўкраінцах… Не бянтэжыць парад поруч з агрэсарам?»
«Якім агрэсарам?! — здзівіўся курсант вайсковай акадэміі. — Рускімі? Дык мы ж з імі сябруем!»
«Калісьці і з Гітлерам сябравалі… Кожнага трэцяга праз тое «сяброўства» згубілі…»
«В-в-вы… — ён раптам пахмурнеў і пачаў трохі заікацца. — Вы са мной гэтыя р-р-размовы не в-вядзіце…»
«Чаму ж не весці? Я такі ж грамадзянін Беларусі, як і вы. Дарэчы, адкуль вы?»
«З Магілёва…»
…За размовай я і не заўважыў, як скончыўся «парадны пад’езд» і побач спыніліся ў чарзе да маршу доўгачаканыя «Смерчи». Прыкінуў, як буду выбірацца адсюль, і зноўку разгарнуў кніжку. «Пляска со смертью», Валерый Папоў, расійскі пісьменнік, вядомы яшчэ з часоў СССР.
Цяжкае, трэба сказаць, чытво. Па назве нібыта дэтэктыў, насамрэч — пра смяротную трагічнасць жыцця…
Нарэшце з’явілася жонка. «Ну, як табе?» — какетліва павярнула галаву з новай прычоскай.
Сапраўды, падумаў я, прыгажосць уратуе свет. Вось каб толькі адразу і без ахвяр.
