Здалёку дом Яўгена Лявіта і лазня аграсядзібы выглядаюць як адзіны архітэктурны ансамбль. І толькі плот падзяляе сферы інтарэсаў суседзяў.
«З суседам сябруй, а плот гарадзі», — востра заўважае народная мудрасць. Праўда, не заўсёды ратуе і плот. Пяць гадоў таму Яўген Лявіт купіў у Заказанцы, што за шэсць кіламетраў ад Брэста, участак пад будаўніцтва. Зараз у доме вядуцца працы па аздабленні. Пры найлепшых раскладах Новы год Яўген з жонкай Ірынай і дзецьмі-ўнукамі планавалі сустрэць у новым доме. Але цяпер сумняваецца, ці перасяляцца з горада сюды наогул. Прычына — у шумным суседстве. Два гады таму сусед пачаў здаваць на ўчастку лазню кампаніям, а ў гэтым годзе пабудаваў банкетную залу з бруса.
У працэсе будаўніцтва дома Яўген пастараўся максімальна захаваць зялёныя насаджэнні на ўчастку і вакол яго. Але цяпер разважае, ці зможа жыць у гэтым доме, калі за плотам пастаянныя вяселлі і карпаратывы.
«Надакучыла мітусня вялікага горада? Хочацца ўтульнасці, цішыні і яднання з прыродай? Тады вітаем у аграсядзібе «Заказанка». Сядзіба складаецца з аднаго вялікага драўлянага дома з унікальным мікракліматам натуральнага дрэва», — значыцца ў рэкламным тэксце сядзібы. І тут жа — прапанова арганізаваць банкет. Банкеты здараюцца часта.
— Вось ужо месяц я здымаю відэа гэтых шумных гулянак за плотам. Толькі так я магу даказаць, што гэта сапраўды перашкаджае мне жыць! — Яўген Лявіт дэманструе на сваім тэлефоне відэа, знятае на апошніх выходных. Потым яшчэ адно і яшчэ. Музыка грыміць так, што здаецца: музычны цэнтр стаіць дзесьці побач, на тэрасе дома. На самай справе шумнае вяселле святкуецца ў банкетнай зале на суседнім участку. І так — амаль кожныя выхадныя. Сям'і Лявіт «пашэнціла» больш за астатніх — іх ўчастак суседнічае з неспакойнай аграсядзібай. Але ад шуму пакутуюць значна больш жыхароў сціплай прыгранічнай вёскі.
Заказанка праўда дзіўная. Тут няма выразна акрэсленых вуліц, дамы раскіданыя па лесе па прынцыпе хутара, і зусім побач дзяржаўная мяжа. Дамы Лявітаў і злапомны суседскі ўчастак размешчаны на вуліцы, па іроніі лёсу названай Ціхай. На набытым Яўгенам участку буйна раслі хвоі і бярозы. Па адукацыі Яўген — ландшафтны архітэктар, таму будаўніцтва дома стала для яго сапраўдным выклікам. Было цікава, ці ўдасца захаваць натуральную флору гэтага кутка прыроды. Удалося. Яшчэ і памножылася: за межамі ўчастка новыя ўладальнікі пасадзілі хвоі і елкі. Выбіраючы жыццё на зямлі, Лявіты хацелі максімальна наблізіць сваё месца пражывання да натуральнай прыроды. Таму фасад дома выходзіць на самаробную сажалку, акружаную хвоямі, туямі, елкамі. Усё зроблена сваімі рукамі.
Старым тут не месца?
З суседам па ўчастку ў Яўгена спачатку склаліся абсалютна нармальныя, партнёрскія адносіны. Даведаўшыся, што той займаецца распілам драўніны, Яўген Лявіт не адзін раз карыстаўся яго паслугамі. Усе бэлькі, іншыя драўляныя канструкцыі для дома заказваў у суседа. Пакуль не пачалася гэтая вакханалія. Спачатку сусед адбудаваў лазню за два метры ад плота і адразу ж пачаў яе здаваць.
— Яму што — ён заселіць людзей і з'язджае, а мы з усім гэтым жывем. Тыя, хто прыязджае адпачыць, расслабляецца як умее. Хтосьці адпускаў непрыстойныя жарты на адрас маёй жонкі, хтосьці з лазні выбягаў на двор галышом… Калі б гэта было толькі раз, ну два — можна пацярпець. Але кожныя выхадныя! У мяне маме 92 гады, у яе стаіць кардыёстымулятар, унукі — школьнікі. Яны прыязджаюць сюды, каб адпачыць. Але атрымліваецца нейкі занадта шумны адпачынак, у старых скача ціск. Спецыяльна, каб было менш шуму, я паставіў ралеты ў праёме, які вядзе на бок суседзяў. Але гэта не ратуе, нават з іншага боку дома мы чуем гэтых Верак Сярдзючак. Святы — гэта вельмі добра, але, паверце, цяжка жыць у адным суцэльным свяце.
Яўген з Ірынай пакуль не заехалі ў новую хату, але ўжо разумеюць, што пры такім суседстве жыцця ім не будзе. Вокны спальні выходзяць наўпрост на бок лазні, якая здаецца ў арэнду. Значыць, аб спакойным сне можна забыцца. У другую спальню жонка думае перавезці каго-небудзь са сваіх бацькоў. Але і старым у такіх умовах не месца.
Вайна ў адсутнасць сваркі
Спробы пагаварыць з суседзямі закончыліся беспаспяхова. Спачатку Яўгену было сказана, што той хоча знішчыць чужы бізнэс, а пасля зносіны спыніліся зусім. Некалькі разоў Лявіты і іншыя суседзі выклікалі ўчастковага, звярталіся ў сельсавет. Але праблема засталася.
— Калі б гэта былі класічная аграсядзіба, якая прапагандуе традыцыйную беларускую культуру, — я б слова не сказаў, — тлумачыць Яўген. — Яшчэ б і падтрымліваў пачынанне: у мяне ёсць квадрацыкл, і я б з радасцю катаў на ім пастаяльцаў па лесе. Аднаму сумна, звычайна ўнукі чакаюць. Але гэта не той выпадак — дадзеная сядзіба здаецца пераважна пад шумныя п'яныя вечарынкі. З гэтым я не магу пагадзіцца.
Яўген з суседзямі напісалі зварот у райвыканкам, але вычарпальны адказ не атрымалі: «Кіраўніцтвам райвыканкама праведзена тлумачальная размова з гаспадыняй аграсядзіба наконт захавання правілаў (карыстання жылымі памяшканнямі — Аўт.)». У выпадку парушэння правапарадку рэкамендую звяртацца ў органы ўнутраных спраў». Пры гэтым жыхароў Заказанкі абнадзеілі, што цяпер распрацоўваецца законапраект, які будзе рэгуляваць пералік паслуг, якія аказваюцца суб'ектамі агратурызму. Зрэшты, у найбліжэйшыя пасля атрымання афіцыйнага адказу выходны шумнае вяселле ў аграсядзібе паўтарылася.
Уладальніца аграсядзібы Марына Амяльчук з довадамі суседа катэгарычна не згодна, мяркуючы, што суседу не падабаецца іх бізнэс:
— Мы не ведаем, як з імі (суседзямі -. Аўт.) змагацца. Так, у нас бываюць госці, так, многія з іх шумяць. Але не настолькі, каб перашкаджаць тым, хто яшчэ нават не жыве па суседстве. Гэты ўчастак мы атрымалі як грамадзяне, якія маюць патрэбу, — у нас трое дзяцей. І я не разумею, чаму людзі, купляючы ўчастак, не даведаліся загадзя, што будзе ў іх па суседстве. На нас не складзена ніводнага пратакола. Прыязджаў участковы, але гэта было ў светлы час сутак. Мы заўсёды настройваем гасцей на тое, каб без пятнаццаці адзінаццаць яны спынялі шум. Але хто можа забараніць шумець днём? У банкетнай зале калонка заўсёды накіравана ўнутр памяшкання, каб не было моцна шумна. Мы развіваем аграэкатурызм — можам прапанаваць стравы нацыянальнай кухні, для дзяцей у нас ёсць паслуга аніматараў. Мы вельмі стараемся, нам нічога не даецца проста так, і не разумеем, чаму да нас такое стаўленне. Я думаю, гэта банальная зайздрасць. Людзі баяцца, што мы станем багацейшымі за іх. Нідзе і ніколі ў нас не было канфліктаў з суседзямі, а тут не зразумела што. Але бізнэс мы не закрыем, пра гэта не можа быць і гаворкі.
Яўген Лявіт разумее, што наладзіць адносіны з уладальнікамі сядзібы не атрымаецца, але яго ўласны спакой даражэйшы за далікатны мір з суседзямі. Ён будаваў дом для таго, каб сустрэць у ім ціхую старасць, і зусім не планаваў быць няпрошаным госцем на чужых вяселлях.
Афіцыйна
Увосень 2016 года ў Савет міністраў паступіў праект зменаў №372 да Указ «Аб мерах па развіцці аграэкатурызму ў Рэспубліцы Беларусь», у якім указвалася, што ніякіх вяселляў і карпаратываў на сядзібах быць не павінна, а колькасць гасцей абмяжоўвалася 20 чалавекамі. Тым, хто не ўпісваўся ў зададзеныя рамкі, прапаноўвалася зарэгістравацца ў якасці індывідуальнага прадпрымальніка. Аднак гэтыя змены так і не ўступілі ў сілу. Як і запіс пра тое, што ўладальнікі сядзіб за кожнае вяселле павінны былі плаціць дадатковы падатак. У выніку, выплачваючы ў бюджэт адну базавую велічыню на год, можна на законных падставах ладзіць банкеты, вяселлі, навагоднія карпаратывы.
