Каля дзевяці мільёнаў смерцяў па ўсім свеце ў 2015 годзе былі звязаныя з забруджваннем, гаворыцца ў справаздачы, апублікаванай навуковым часопісам The Lancet, пра якую коратка піша ВВС.
Getty
Амаль усе гэтыя смерці зафіксаваныя ў краінах з нізкімі або сярэднімі даходамі насельніцтва. У такіх дзяржавах забруджванне можа станавіцца прычынай амаль чвэрці ўсіх смерцяў. Больш за ўсё пакутуюць ад забруджвання Бангладэш і Самалі.
Найбольш значны ўплыў на здароўе людзей аказваюць праблемы з паветрам — з ім звязаныя дзве траціны смерцяў ад забруджвання.
У Брунеі і Швецыі — самы нізкі лік смерцяў ад прычын, звязаных з забруджваннем.
Вялікая частка гэтых смерцяў была выкліканая інфекцыйнымі захворваннямі, звязанымі з забруджваннем — такімі як сардэчныя хваробы, інсульты і рак лёгкіх.
«Забруджванне — значна больш, чым экалагічная праблема. Гэта глыбокая і паўсюдная пагроза, якая закранае многія аспекты здароўя і дабрабыту чалавека», — тлумачыць аўтар даследавання, прафесар Філіп Ландриган з Школы медыцыны Ікана Медыцынскага цэнтра Маунт-Сінай у Нью-Ёрку.
Самы вялікі фактар рызыкі — забруджванне паветра — спрыяў каля 6,5 млн заўчасных смерцяў. Гэта ўключае забруджванне як са знешніх крыніц, напрыклад, ад выкідаў газу, так і ўнутры хатніх гаспадарак, напрыклад, ад спальвання драўніны або вугалю ў памяшканні.
Другі найважнейшы фактар — забруджванне вады — прывёў да 1,8 млн смерцяў, у той час як забруджванне на працоўным месцы звязваюць з 800 тысячамі смерцяў па ўсім свеце.
Каля 92% з гэтых смерцяў адбыліся ў бедных краінах, прычым асабліва пацярпелі дзяржавы з растучай эканомікай, такія як Індыя (пятае месца сярод смерцяў ад забруджвання) і Кітай (16 месца).
Расія знаходзіцца на 60 месцы ў рэйтынгу, з 8,6% смерцяў, звязаных з забруджваннем. Украіна ў гэтым спісе на 85 месцы, Беларусь — на 90.
У Злучаных Штатах — больш за 5,8%, або 155 тысяч смерцяў могуць быць звязаныя з забруджваннем. У Брытаніі — каля 8%, або 50 тысяч смерцяў.
Аўтары даследавання адзначаюць, што забруджванне паветра значна мацней ўплывае на бедных людзей — як на жыхароў бедных краін, так і на маламаёмных жыхароў багатых дзяржаў.
«Забруджванне, беднасць, дрэннае здароўе і сацыяльная несправядлівасць глыбока ўзаемазвязаныя», — кажа адзін з аўтараў дакладу Карці Сандзілья з няўрадавай арганізацыі Pure Earth («Чыстая зямля»).
«Забруджванне пагражае фундаментальным чалавечым правам, такіх як права на жыццё, здароўе, дабрабыт, бяспечную працу, а таксама абароне дзяцей і ўразлівых груп насельніцтва», — тлумачыць ён.
Справаздача стала вынікам двухгадовага праекта. Аўтары апублікавалі інтэрактыўную карту, якая ілюструе праблему забруджвання ва ўсім свеце.
