Віктар Марціновіч на budzma.by піша пра тое, чаму не варта чакаць «паглыбленай» інтэграцыі з Расіяй у бліжэйшай перспектыве.
Як мы пісалі напярэдадні, спрэчка падчас «лёсавызначальных» перамоваў у Сочы разгарнулася вакол сцэнароў «Люблінская унія» (за яго «тапіла» Масква) і «Блаблабла» (варыянт, сімпатычны Мінску). Як мы прадказвалі, сустрэча скончылася нічым.
З тым толькі нюансам, што бакі вырашылі не падпісваць тое Нішто ў якасці «пераможнага» выніку.
Адкладанне інтэграцыйнага дэдлайну на 20 снежня не можа падмануць нікога, здольнага думаць.
Любую спрэчную сітуацыю можна разруліць за 5 гадзінаў спрэчкі за зачыненымі дзвярыма. Калі гэтага не адбылося за год, а «інтэнсіфікацыя з’яднання» ідзе ўжо год, гэтага — пры цяперашніх пазіцыях бакоў — не адбудзецца ніколі.
У Беларусі няма інструментаў вярнуць сабе былую вуглевадародную рэнту, не пазбавіўшыся часткі суверэнітэту. Адзіны рубель, адзінае кіраванне (сапраўднае, а не віртуальнае, як гэта было з «вышэйшай дзяржаўнай радай» «садружнасці») — вось тое, што прапаноўвалася наўзамен. І ўсе разумелі, што ніякі танны газ не заменіць афіцыйнаму Мінску асалоды ад права прызначаць сваіх Даш, Маш і Лёш у «парламент».
З іншага боку, у Масквы няма шанцаў забраць частку паўнаўладдзя беларускай вертыкалі нават у абмен на істотныя патанненні энерганосьбітаў.
Тут усё проста: дабрабыт збольшага нікому катэгарычна не патрэбны. Бо ён не ўплывае на кіраванасць краіны, выбудаванай на тых прынцыпах, на якіх выбудаваная Беларусь. Ягоная адсутнасць рэзультуецца адно ў бухцяжы ў сацыяльных сетках і на YouTube-каналах, што афіцыйны Мінск імкліва вучыцца прыціскаць з дапамогай судовых рашэнняў аб экстрэмізме і бот-атак са скаргамі на непрымальны для дзяцей кантэнт. Чынавенства як ездзіла, так і будзе ездзіць на навюткіх машынах. Калі газ быў танным, яны «цягнулі» з бюджэту. Цяпер, як вынікае з тых-сіх сітуацый, вучацца «цягнуць» з еўрапейскіх фондаў (цалкам змяняючы сэнс паняцця «грантасос»).
Я памятаю 90-я і ведаю, як бывае, калі эканоміка перажывае «цяжкія часы». Новыя «іншамаркі» для выканкамаў перастаюць набывацца на аукцыёнах за сродкі пустых бюджэтаў. Замест таго ва ўсе незалежныя медыі ідзе плынь скаргаў ад замежнікаў і транзіцёраў, у якіх адціснулі шыкоўныя тарантасы праз памаркі ў мытных дэкларацыях.
Калі донарам для сілкавання сістэмы перастае быць Расія, у гэтага донара ператвараюцца грамадзяне. Падаткі, цэны на паліва, няпоўнагадовыя, якіх можна рассадзіць па калоніях бясплатна дзерці дрот з бракаваных шынаў. Нарэшце, у кожным з нас сядзіць унутраных органаў на 40 тысяч еўра — палову з іх можна канфіскаваць без вокамгненнай страты здольнасці галасаваць датэрмінова.
То глабальна супакоіцца могуць як тыя, што прагнуць інтэграцыі, так і тыя, што баяцца яе як чорта. Пры наяўных узаемных цікавасцях бакоў ніякага паглыблення саюза адбыцца не можа.
Але, як заўсёды, ёсць мікраскапічная магчымасць радыкальнай змены раскладу. Прычым толькі з аднаго боку. Бо ўявіць сабе сітуацыю, калі раптам памягчэе пазіцыя Расіі і тая адновіць фундаванне Беларусі, не патрабуючы рэальнага палітычнага збліжэння, можна толькі ў сцэнары кіно пра іншапланетнае ўварванне ў Крэмль.
Дык вось, калі (як мы патлумачылі) ніякае пагаршэнне ў эканоміцы не вядзе да падвышэння зацікаўленасці ў Расіі з беларускага боку, то мусіць скласціся карціна, пры якой шчыльнае партнёрства з Крамлём з’яўляецца адзіным інструментам утрымання ўлады. І ўявіць сабе такі сцэнар у бачнай будучыні мы не можам па трох прычынах.
Па-першае, у Расіі няма вопыту вонкавай змены рэжымаў за мяжой палітычнымі метадамі. Расія на постсавецкай прасторы заўсёды працуе з дзейнымі лідарамі і хутчэй супрацьстаіць «аранжавым рэвалюцыям», чым спрычыняецца іх. Па-другое, любое палітычнае абвастрэнне пасля 25 гадоў «застою» ў Беларусі выведзе на вяршыню хвалі нацыянальна-дэмакратычныя ці кансерватыўныя сілы: ніякай іншай ідэалогіі, што кантраставала б з «саветызмам», няма. А Расія, відавочна, вельмі не зацікаўленая ў з’яўленні ў крэсле перамоўцы з беларускага боку Севярынца, Някляева ці Пазняка. Па-трэцяе, уся краіна стаіць на праслушцы, самай моцнай палітычнай сілай тут з’яўляецца Жоўты дом, які кантралюе Шэры дом, які маніторыцца Шкляным домам.
Нават Ланістэры тут не здольныя былі б нічога замуціць.
У гэтых умовах і 20-га, і пазней адзіным гатовым для падпісання Лукашэнкам і Пуціным будзе Нішто.
Калі набор козыраў у руках гульцоў зменіцца, мы гэта адчуем, бо страту палітычнай стабільнасці і кіраванасці краінай немагчыма схаваць за сакрэтнымі пратаколамі.
Пакуль жа нам няма пра што хвалявацца, даражэнькія
