Рэўматоідны артрыт узнікае, калі ўласная імунная сістэма арганізма атакуе і разбурае здаровыя тканкі, у першую чаргу суставы кісцяў, запясцяў, галёнкаступнёвых суставаў і каленяў.
«Нягледзячы на высокую распаўсюджанасць, лекаў ад гэтага захворвання няма, і мы не да канца ведаем, што яго выклікае. Зрэшты, гэта слушна амаль для ўсіх аўтаімунных захворванняў, што абцяжарвае іх лячэнне або прафілактыку», — прыводзяцца ў прэс-рэлізе Універсітэта Таледа ў штаце Агая словы кіраўніка даследавання доктара Рыту Чакраварці (Ritu Chakravarti), дацэнта каледжа медыцыны і навук аб жыцці.
Чакраварці на працягу многіх гадоў вывучала бялок пад назвай 14-3-3 дзета і яго ролю ў імунных паталогіях, уключаючы анеўрызмы аорты, а таксама інтэрлейкін-17-цытакін, звязаны з аўтаімуннымі захворваннямі. Даследчыкі выявілі, што выдаленне бялку 14-3-3 дзета з дапамогай тэхналогіі рэдагавання генаў выклікае развіццё цяжкага артрыту ў лабараторных жывёл.
Грунтуючыся на здагадцы аб тым, што бялок 14-3-3 дзета абараняе ад рэўматоіднага артрыту, навукоўцы распрацавалі вакцыну на аснове ачышчанага бялку, выгадаванага ў бактэрыяльнай клетцы. У наступных эксперыментах на жывёлах аўтары даказалі, што вакцына спрыяе моцнаму, неадкладнаму і працягламу адказу з боку прыроджанай імуннай сістэмы арганізма, што забяспечвае абарону ад хваробы.
«На наша вялікае здзіўленне, рэўматоідны артрыт цалкам знік у жывёл, якія атрымалі вакцыну, — кажа Чакраварці. — Калі мы зможам паспяхова давесці гэтую вакцыну да клінічных выпрабаванняў, гэта будзе рэвалюцыйна».
Акрамя падаўлення развіцця артрыту, вакцына таксама значна палепшыла якасць костак, што прадугледжвае дадатковыя доўгатэрміновыя перавагі пасля імунізацыі.
У цяперашні час рэўматоідны артрыт лечаць у асноўным кортыкастэроідамі, імунадэпрэсантамі шырокага спектру дзеяння або больш новымі біялагічнымі прэпаратамі, якія накіраваны на канкрэтны запаленчы працэс. Хоць гэтыя тэрапеўтычныя сродкі палягчаюць боль і запавольваюць прагрэсаванне захворвання, яны таксама робяць пацыентаў больш уразлівымі для інфекцый, да таго ж яны часта вельмі дарагія.
«У нас зусім іншы падыход. Стратэгія на аснове вакцыны, як мы спадзяёмся, можа не толькі лячыць, але і прадухіляць рэўматоідны артрыт. Патэнцыял тут велізарны», — адзначае навуковец.
