Z 28 pa 30 červienia mnie pašancavała prysutničać na Eŭrapiejskim moładzievym kanhresie ŭ Lajpcyhu. Na Kanhres byli zaprošanyja maładyja ludzi z roznych krain, u tym liku ź Biełarusi. U skład našaj delehacyi ŭvachodzili pradstaŭniki MCHSS «Maładyja Demakraty», Maładoha Frontu, Moładzi BNF, niekatoryja inšyja studenty. Siarod specyjalna zaprošanych ludziej varta vydzialić namieśnika staršyni AHP Uładzimiera Čyrvonienku, jaki byŭ zaprošany ŭ jakaści śpikieru.
Ciaham troch dzion my mieli mahčymaści nia tolki słuchać pavažanych pramoŭcaŭ, ale j razmaŭlać z adnahodkami, abmiarkoŭvać aktualnyja dla ŭsioj eŭrapiejskaj supolnaści pytańni. Pierad nami vystupali ludzi, jakija źjaŭlajucca znakavymi postaciami ŭ suśvietnaj palityki: Helmut Kol — były federalny kancler Niamieččyny, Hans‑Hert Potterynh — prezydent Eŭraparlamentu, Viktar Orban — namieśnik staršyni Eŭrapiejskaj narodnaj partyi i były premjer‑ministar Vuhorščyny.
I jak by my, maładyja ludzi nie imknulisia adviarhać (pa inšamu skazać ciažka) aŭtarytet starejšaha za nas pakaleńnia, ale tolki ad takich daśviedčanych ludziej my zmožam pačuć rečy, što dapamohuć nam sfarmulavać adkazy na našyja pytańni, jakija my z peŭnaj rehularnaściu zadajem sami sabie. Naprykład, Helmut Kol, kali ŭzhadvaŭ svajo paślavajennaje dziacinstva, kazaŭ, što ŭ toj čas i ŭjavić sabie nia moh, što Eŭropa pojdzie pa šlachu abjadnańnia, a taksama, źviartajučysia da ŭdzielnikaŭ Kanhresa skazaŭ, što mienavita našamu pakaleńniu nakanavana zavieršyć tuju spravu, jakuju jany pačynali. I adrazu ž ŭjaŭleńnie malavała, jak praz tryccać hod i Biełaruś budzie takoj ža zamožnaj i aŭtarytetnaj krainaj, a my budziem vystupać užo ŭ jakaści pramoŭcaŭ dla maładych ludziej z krainaŭ, jakim nie tak pašansavała jak nam. A kali Viktar Orban u svajoj pramovie skazaŭ: «Chopić niealiberalizmu, Eŭropa pavinna pierachodzić da sacyjalna aryjentavanaj ekanomiki,» čamuści padumałasia pra toje, što my sapraŭdy pavinny stała trymacca za našyja tradycyjnyja biełaruskija kaštoŭnaści: pavahu i kłopat da starych ludziej, žančyn, dziaciej.
Što tyčycca Biełarusi, to jana była pastajanna ŭ epicentry ŭvahi. Spadar Potterynh u svajoj pramovie vyznačyŭ padtrymku Biełarusi, jak adzin z pryjarytetnych nakirunkaŭ u eŭrapiejskaj palityki. Taksama da temy Biełarusi, jaje prablemaŭ i mahčymych šlachoŭ dapamohi z boku Eŭropy rehularna źviartalisia vystupoŭcy z roznych krainaŭ, a ŭdzielniki žadali nam pośpiechaŭ i zapytvalisia, čym niepasredna jany mohuć nam dapamahčy.
Intares da Biełarusi z boku niamieckich arhanizataraŭ, padkreślivaŭ jašče adzin cikavy fakt: biełaruskaja delehacyja była druhoj pa kolkaści ŭdzielnikaŭ (piać čałaviek), paśla rasijskaj (ad ich było zaprošana šeść udzielnikaŭ). U toj samy čas, jak ad inšych krainaŭ zaprašali ad adnaho da troch čałaviek. Biezumoŭna, heta śviedčyć nie tolki pra vialiki intares da našaj dziaržavy, nie tolki jość syhnałam dla maładoha pakaleńnia biełarusaŭ, što nas čakajuć u abjadnanaj Eŭropie, ale i pakazčyk stratehičnaha nakirunku źniešniaj palityki Federatyŭnaj Respubliki Niamieččyny.
Taksama, mnie kinuŭsia ŭ vočy adzin dastatkova cikavy fakt: reakcyja eŭrapiejskich udzielnikaŭ i pramoŭcaŭ na pavodziny i arhumentacyju polskaj delehacyi pad čas sustrečy lideraŭ Eŭrapiejskaha źviazu dla abmierkavańnia budučyni Eŭrapiejskaj kanstytucyi. Biezumoŭna, kali hetaj temy my kranalisia ŭ aficyjnaj atmasfery, to kamentar byŭ adzinym: «My rady, što ŭ našych lideraŭ atrymałasia damovicca», ale ŭžo ŭ nieaficyjnaj atmasfery, tak by mović biez halštukaŭ, samy miakki kamentar, jaki mnie daviałosia pačuć: «palaki sami nie razumiejuć, što kažuć i robiać», i ŭsio heta na ahulnym tle abureńnia na aficyjnuju Varšavu, i žalu za toje, što jany abrali šlach u nikudy… A z hetaha vynikaje prostaje pytańnie: Ci moža Polšča paŭnavartasna pradstaŭlać intaresy našaj krainy na mižnarodnaj arenie, kali joj zaraz samoj patrebna dapamoha? A tym bolš treba razumieć, što ŭ mižnarodnych dačynieńniach Polščy jašče vielmi doŭha pryjdziecca vypraŭlać svoj imidž paśla takich dyplamatyčnych «fintoŭ», dyk ci možam my rabić adzinuju staŭku na krainu, na jakuju i tak u Eŭropie hladziać vielmi kosa? Mnie padajecca, što NIE!!! Nam patrebna šukać nie tolki bolš mocnaha dyplamatyčnaha partnera, ale i sa značna lepšaj reputacyjaj ŭ Eŭropie, kali my chočam być roŭnaj eŭrapiejskaj krainaj.
Zaraz, praz tydzień paśla Eŭrapiejskaha moładzievaha kanhresu, azirajučysia na tyja padziei, razmovy i uradžańnia, pierada mnoju paŭstajuć novyja pytańni… my, biełarusy, pryzvyčailisia kazać pra nacyjanalnyja intaresy inšych dziaržavaŭ: Rasii, ZŠA, Niamieččyny, Polščy, Litvy. Ale ci ŭśviedamlajem my sami, jakija nacyjanalnyja intaresy pavinny być u demakratyčnaj Biełarusi?
Mnie padajecca, što pakul my nie zadavali sabie takoje pytańnie i tym bolš nie imknulisia systematyzavać usie kropki hledžańnia na hety kont. Mnie bačycca stratehičnym kirunkam raźvićcia Biełarusi — siabroŭstva našaj krainy ŭ Eŭrapiejskim źviazie. Ale ž my, Maładyja Demakraty, chacieli by, kab biełaruskaja hramadztva, eksperty i palityki źviarnuli bolš pilnuju ŭvahu da takoj naśpiełaj rečy, jak vyznačeńnie i, hałoŭnaje, ahučvańnie nacyjanalnych intaresaŭ Biełarusi, našych stratehičnych krainaŭ‑partneraŭ, pazycyi Abjadnanych demakratyčnych siłaŭ adnosna aktualnych i hlabalnych pytańniaŭ, jakija zaraz vyrašaje mižnarodnaja supolnaść.
