28 lipienia ŭ Tavarystvie Biełaruskaj Kultury Litvy adbyłosia čarhovaje mierapryjemstva. Hetym razam pryśviečanaje 10 uhodkam z dnia śmierci LAVONA ŁUCKIEVIČA.
Jak zaŭsiody raspačaŭ imprezu staršynia TBK Chviedar Niuńka, jon pavinšavaŭ prysutnych ź dniom niezaležnaści Biełarusi, abvieščanuju ŭ 1990 hodzie, pryniatuju Viarchoŭnym Savietam Biełarusi, jakim kiravaŭ Stanisłaŭ Šuškievič [Da žniŭnia 1991 h. staršyniom Viarchoŭnaha Savietu byŭ Mikałaj Dziemianciej – NN.]. Było prapanavana, kab prafesar Stanisłaŭ Šuškievič staŭ hanarovym siabram TBK.
Nielha pahadzicca z paetam Uładzimieram Vysockim, jaki ŭ adnym ź vieršaŭ pisaŭ: «Niezamienimych niet»! Jość! Prajšło dziesiać hod jak niama z nami Lavona Łuckieviča, jaho nie chapaje, nie chapaje jaho paradaŭ, jaho ŭśmieški, jaho vandrovak pa Vilni.
Pieršym vystupiŭ z uspaminami Chviedar Niuńka, jon koratka napomniŭ prysutnym bijahrafiju Ł. Łuckieviča. Naradziŭsia ŭ siamji biełaruskich intelihientaŭ, vučyŭsia ŭ lehiendarnaj Vilenskaj Biełaruskaj himnazii, za biełaruskuju dziejnaść byŭ asudžany, adbyvaŭ pakarańnie na Kałymie, paśla chruščoŭskaj adlihi viarnuŭsia ŭ Vilniu.
Lavon Łuckievič byŭ adnym ź pieršych, chto pačaŭ adradžać biełaruskaje kulturnaje žyćcio naprykancy 80‑ch hadoŭ minułaha stahodździa. Jon byŭ adnym ź pieršych, razam z Chviedaram Niuńkam, chto zasnavaŭ TBK, uličvajočy toje, što baćka Lavona Anton Łuckievič zakatavany ŭ kipciuroch HPU,,dziaćka Ivan Łuckievič taksama viadomy biełaruski dziejač, dyj sam Lavon adbyvaŭ pakarańnie, tamu jon nie moh na toj čas uznačalvać biełaruskuju supołku. Ale jon byŭ duchoŭnym kiraŭnikom, 10 hod siabravali Chviedar Niuńka i Lavon Łuckievič i ni razu nie razyšlisia ŭ pohladach adnosna niezaležnaści Biełarusi, u idejach. sp. Chviedar nahadaŭ prysutnym, ab kryŭdzie, jakaja zastałasia ŭ Lavona Łuckieviča , jaki z zamiłavańniem lubiŭ Vilniu, astaviŭ paśla siabie pamiać — knihu «VANDROŬKI PA VILNI». Jon maryŭ, kab kvatera biełaruskaha mastaka Piotry Sierhijeviča, što pa vulicy Antokalskaj 30 u Vilni, dzie na praciahu dziesiacihodździaŭ hurtavalisia biełarusy, zastałasia kvateraj — muzejem, nažal biełaruskaja ambasada nie zmahła dapłacić adpaviednaj sumy hrošaj i jaje nabyŭ biźniesoviec z Hruzii. Na domie ŭstalavali miemaryjalnuju došku z bronzy. Pry adkryćci vystupaŭ Lavon Łuckievič i jon skazaŭ: «Chaj heta zastaniecca na sumleńni tych, chto moh zrabić, ale nie zrabiŭ». Druhaja kryŭda, jakoj byŭ aburany Łuckievič, — kiraŭnictva dziaržaŭnaj biełaruskaj škoły ŭ Vilni admoviła Tavarystvu biełaruskaj škoły, kiraŭnikom jakoj doŭhi čas źjaŭlaŭsia Lavon Łuckievič, u pamiaškańni. I treciaja kryŭda — telebačańnie; na pieršaj prahramie litoŭskaha telebačańnia Lavon Łuckievič raspačaŭ telepieradačy «Vandroŭki pa Vilni» na biełaruskaj movie, ale na žal, jany dalniejšaha praciahu nia mieli.
Ab čym by ni havaryŭ Lavon Łuckievič, jon havaryŭ ščyra, rabiŭ słušnyja zaŭvahi. Jon źŭlaŭsia duchoŭnaj hlebaj dla TBK, dla TBŠ, dla moładzi.
Druhim vystupiŭ Andruś Staravojtaŭ. Jon upieršyniu pačuŭ hołas dziadźki Lavona pa radyjo, kali žyŭ u Maładečnie i pastaviŭ sabie za metu abaviazkova paznajomicca ź Lavonam Łuckievičam, što i adbyłosia ŭ Vilni. Dobryja stasunki miž imi, pa słovach Andrusia Staravojtava, doŭžylisia da apošnich dzion žyćcia Lavona. Andruś Staravojtaŭ pracuje na radyjo «Palonija» i ŭ svaim redakcyjnym archivie zachavaŭ šmatlikija vystupleńni i intervju Ł. Łuckieviča — i siońnia jany hučać vielmi aktualna.
Nastupnaj vystupała ja. Mnie paščaściła paznajomicca ź dziadźkam Lavonam u 1988 hodzie ŭ pałacy prafsajuzaŭ. U lasnoj chatcy Zośki Vieras, u jaho byvała na kvatery z vučniami.
Vystupiła zahadčyca biełaruskaj katedry ŭ Vilenskim piedahahičnym universytecie dr. Lileja Płyhaŭka, jakaja miž inšym adznačyła, što kab nie Lavon Łuckievič i Chviedar Niuńka, ź ich upłyvovym aŭtarytetam u litoŭskim hramadstvie, ź ich metanakiravanaściu, arhanizatarskimi zdolnaściami sp. Chviedara nie było b u Vilni ni biełaruskaj škoły, ni biełaruskaj katedry. Ich nazyvali biełaruskimi aksakałami.
Apošnim vystupiŭ čalec rady TBK Siarhiej Karabač.
Nahadvali vykazvańni Lavona Łuckieviča, jaki adznačaŭ u svoj čas, što ŭ składany dla historyi pieryjad źjaŭlajucca, jak hryby, biełaruskija supołki, jakija čaściej pracujuć nie na karyść Baćkaŭščyny, a dla čužych intaresaŭ. Historyja pakazała, što jon nie pamylaŭsia.
U pačatku 90‑ch hadoŭ Lavon Łuckievič zaklikaŭ padtrymać niezaležnaść Litvy. Hetaje jon arhumientvaŭ tym, što susiedniaja demakratyčnaja kraina budzie słužyć na karyść biełarusam.
Lavon Łuckievič tady byŭ razam ź litoŭcami, jak i mnohija biełarusy ‑intelihienty Litvy. Jon zastaŭsia ŭ pamiaci tych, chto jaho viedaŭ, chto ź im adradžaŭ biełaruskaje žyćcio ŭ Vilni.
Jahonaja kniha «Vandroŭki pa Vilni», žyvy hołas na radyjo i ŭ telepieradačach, ŭspaminy ab im — uzmacoŭvajuć padmurak biełaruskaści. Jaho sprava praciahvajecca, — skazaŭ Chviedar Niuńka, — i znachodzicca ŭ nadziejnych rukach. Naprykancy prysutnyja pahladzieli vidyjafilm TBK «Pachoviny Lavona Łuckieviča».
U TBK dziejničała vystava knih, u jakich zhadvajecca Lavon Łuckievič. Na joj była pradstaŭlena jaho adzinaja kniha «Vandroŭki pa Vilni», vydadzienaja TBK, jakaja pabačyła śviet užo paśla śmierci aŭtara.
Jon pamior, kali zakončyŭsia 2‑hi źjezd biełarusaŭ śvietu, u toj dzień adyšła ŭ inšy śviet biełaruskaja paetka Natalla Arsieńjeva.
Jaho imia zastaniecca ŭ historyi Baćkaŭščyny, jak jaho baćki Antona Łuckieviča i dziadźki Ivana Łuckieviča.
ŽYVIE BIEŁARUŚ!
