Chto nie byŭ u Mosary niekalki miesiacaŭ, budzie ŭražany tym, kolki novaha źjaviłasia ŭ miastečku dziakujučy namahańniam parafijan i pastara — ksiandza‑prałata Juzaf Bulki. Naprykancy minułaha tydnia, u prastolnaje śviata Śviatoj Hanny, adbyłosia aśviačeńnie novych fihur Praśviatoj Dzievy Maryi i apostała Iaana la Truny Haspodniaj na Kalvaryi. Zusim niadaŭna tut nie było ni Truny, ni Kryžovaj darohi, uzdoŭž jakoj asobnyja ludzi i cełyja vioski staviać Kryžy‑prašenni. Dy i sama Kalvaryja bačnaja na padjeździe da Mosara (kažuć, za sto kiłamietraŭ), źjaviłasia jana try hady tamu, jakraz u dzień 490‑hodździa aśviačeńnia Mosarskaha kaścioła — 10 kastryčnika. Ale heta jašče nie ŭsio.
Niejak, hadoŭ piać tamu, u Mosar pryjechaŭ ksiondz Alaksandr Rahinia, student dypłamatyčnaha fakulteta Vatykanskaha ŭniviersiteta, i prapanavaŭ ksiandzu‑nastajacielu Juzaf Bulku pastavić Kryž na samym vysokim pahorku, što pierad miastečkam. Staražyły kažuć, što kaliści tam stajaŭ avijamajak. Ksiondz Juzaf zadumaŭsia: Kryž — sprava dobraja, ale jak jaho pastavić, z čaho zrabić, dy i ziamla naležyć sielskamu vytvorčamu kaapieratyvu. Na toj čas u Mosary ŭžo šmat čaho było: pryhožaja daroha da śviatoj krynicy, parkavy ansambl, sažałki, fantany, kaplički... Ale kožny raz, jak ksiondz‑prałat vychodziŭ ź plabanii i hladzieŭ na pahorak, jon ujaŭlaŭ Kryž. Ajciec Juzaf — čałaviek, jaki nie tolki viedaje, čaho choča, ale i robić toje, što moža. Tak jon sa zvyčajnaj biełaruskaj vioski zrabiŭ słavutaść, cikavy turystyčny abjekt i duchoŭny centr. Jon zdoleŭ nie tolki pieraŭtvaryć navakolle, zrabiŭšy jaho niepaŭtornym, ale pakrysie paviarnuŭ i dušy ludziej, navučyŭ ich lubić i pamnažać pryhažość vakoł siabie i ŭnutry.
Ideja z Kryžom była ŭvasoblenaja hetaksama, jak usio astatniaje. Spačatku ajciec Bulka pajšoŭ da staršyni sielskaha kaapieratyva, potym da staršyni rajvykankama. Atrymaŭšy zhodu miascovych uładaŭ, jon staŭ dumać, ź jakoha materyjału zrabić Kryž. Dapamoha pryjšła z boku... elektryčnych sietak. Jany addali brakavanuju bietonnuju mačtu, a pierakładzinu — rejku — ksiondz‑prałat paprasiŭ u nastajaciela Šarkaŭščynskaha kaścioła. Usio astatniaje — mašyna, zvarka, čatyry vializnyja krany, kamiani, a potym — piačora‑truna, skulptury, kryžovaja daroha, arka — namahanni ludziej, jakija padchapili zadumu śviatara.
Aśviačać novyja skulptury na Hałhofie pryjazdžaŭ u minułuju piatnicu vychavaniec ajca Juzafa probašč Minskaha archikatedralnaha kaścioła, dekan Antoni Klemantovič. U mosarskaha nastajaciela, darečy, 11 vučniaŭ stali ksiandzami. Paśla Imšy vierniki nakiravalisia Kryžovym šlacham da Truny, potym adbyŭsia čyn aśviačeńnia, ksiondz‑prałat źviarnuŭsia da parafijan z pramovaju, i zaviaršyłasia śviata duchoŭnymi śpievami. Kryž, jaki ŭražvaje svaimi pamierami za šmat kiłamietraŭ da Mosara, tut, la padnožža, utvaraŭ jašče bolš dziŭny efiekt. Dzieci i darosłyja zadzirali hałovy i nie mahli adviesci vačej: viecier chutka hnaŭ pa niebu lipieńskija abłoki, i na ich fonie zdavałasia, što ruchajucca nie abłoki, a Kryž — ruchajecca nasustrač tabie.
U bližejšym budučym na mosarskaj Hałhofie źjavicca vyjava Uvaskrosłaha Chrysta. A la kaścioła padrychtavany fundamient dla skulptury Maisieja i razbity dźvie novyja vialikija alei: aleja Božych Zapavietaŭ i aleja Ćviarozasci. Apošniuju 10 kastryčnika buduć zasadžvać tujami ludzi, jakija zmahajucca z ułasnaj ałkaholnaj zaležnaściu. U płanach mosarskaha nastajaciela jašče adna aleja — Dvanaccaci apostałaŭ, jakaja źviaža kaścioł z mohiłkami. Siarod novych słavutaściaŭ Mosara taksama Nojeŭ kaŭčeh na mohiłkach — napamin pra Božaje pakarańnie za čałaviečyja hrachi. «Kab ludzi zadumvalisia i papraŭlali svajo žyćcio, — kaža ksiondz‑prałat, — admaŭlalisia ad pjanstva, łajdactva, padmanu, zachoŭvali siamiejnuju viernaść».
Tut ža, la kaścioła, druhi hod ładzicca pałatačny łahier «Kanikuły z Boham» dla dziaciej šarkaŭščynskich parafijan. Dva dziesiatki dziaciej roznych uzrostaŭ i roznych vieravyznańniaŭ dahladajuć try vychavacieli i ksiondz‑nastajaciel Kšyštaf Siłkoŭski. U pieršy ž dzień dzieci patelefanavali svaim baćkam i amal što kožny z ich skazaŭ adnu i tuju ž frazu: «Mama, ja trapiŭ u kazku!»
