Nastaśsia Asicis.
Siońnia ŭ Viciebsku, kala Śviata-Uśpienskaha sabora, uračysta adkryli pomnik byłomu patryjarchu Maskoŭskamu. Repartaž sajtu "Narodnyja naviny Viciebska".
Na Dabravieščańnie, upieršyniu za apošnija tydni, nieba nad Viciebskam błakitnieła takoj pryhažościu i źziańniem, što śpiavała duša. Śviatło i dziŭnaja, cichaja radaść adčuvalisia va ŭsim. Navat hubiernatar sa ščaślivaj uśmieškaj, kranalna, zusim pa-dziciačy, pryciskaŭ da ščaki biełaha hołuba, jaki voś-voś pavinien byŭ uźniacca ź jaho ruk u praniźlivuju niabiesnuju sinieču.
Narod na Uśpienskuju horku, dzie pavinny byli adkryć pomnik u honar niabožčyka patryjarcha Maskoŭskaha i ŭsiaje Rusi Aleksija II, prapuskali praz milicejskija kardony, ustalavanyja na ŭsich podstupach da chrama. Achvotnych prysutničać padčas "histaryčnaha momantu" było stolki, što chutka ŭsia sabornaja płošča była poŭnaja. Narod stajaŭ na leśvicy i abapał jaje.
Na piacimietrovy bronzavy manumient nakinuli niešta nakštałt biełaha chitona.Z-pad składak była bačnaja dobrasłaŭlajučaja patryjarchava ruka. Viecier niekalki razoŭ raźviazvaŭ matuzok na pokryvie, i niejkija mužčyny dziełavita padbiahali i zaviazvali jaho znoŭ.
Pačatak uračystaj cyrymonii adkryćcia, zapłanavanaj na 12.30, adsoŭvajuć: u sabory jašče išła boskaja liturhija, jakuju ŭznačaliŭ mitrapalit Minski i Słucki Fiłaret.Usio vysokapastaŭlenaje duchavienstva, u tym liku pieršy vikaryj patryjarcha Maskoŭskaha i ŭsiaje Rusi Kiryła, archijapiskap Istrynski Arsienij, znachodziłasia ŭ chramie. Kala 12.40 prybyŭ viciebski hubiernatar Alaksandr Kosiniec.
Usim -- i miranam, i čynoŭnikam -- pryjšłosia pakorliva stajać i čakać, pakul zavieršycca nabaženstva. Dynamiki raznosili pa sabornaj płoščy kazań z chrama. Zapomniłasia: «Tam, na niebie, za ŭsio adździačana. A na ziamli padziaka -- heta Boh z taboj».
Było prykmietna, što «zaciažka» ŭ scenary i vymušanyja paŭhadziny čakańnia niervujuć kiraŭnictva vobłaści. U chram niekalki razoŭ źbiahajecca milicejskaje načalstva: daviedacca, kali zavieršycca liturhija.Narešcie ź dźviarej chrama vyjšaŭ mitrapalit Fiłaret. Hubiernatar zaśpiašaŭsia jamu nasustrač.
Biełaje pokryva z manumienta z dapamohaj doŭhaj pałki źniaŭ kiraŭnik Prydźvińnia. Paśla hetaha mitrapalit Fiłaret padyšoŭ da hranitnaha pastamienta i datknuŭsia da jaho vusnami. Hubiernatar pastaviŭ kala pastamienta košyk biełych chryzantem. Paśla kiraŭnik Biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvy aśviaciŭ pomnik. Inšyja śviatary ŭ hety čas stajali paŭkołam la manumienta.
Potym, jak zvyčajna, pačalisia pramovy. Mitrapalit Fiłaret paraŭnaŭ adkryćcio pomnika z «vidavočnym śviedčańniem pieramohi pravasłaŭnaj viery». U pryvatnaści, u pryvitalnym słovie, jakoje kiraŭnik BPC začytaŭ pa papiery, śćviardžałasia: «uźviedzieny nami pomnik najśviaciejšaj patryjarchu - heta znak malitoŭnaj pamiaci i synoŭniaj padziaki viernych Chrystovych dziaciej svajmu śviacicielu. A taksama i znak jadnańnia słavianskich narodaŭ, jakija znachodziacca ŭ bratalubnaści i viery».
Viciebski hubiernatar pa papiercy nie kaža nikoli. U svaim słovie ŭ adkaz jon skazaŭ (hetaja cytata pryvodzicca ŭ dakładnaj adpaviednaści z tym, što kazaŭ aratar):
- Vaša Ekscelencyja, Hieroj Respubliki Biełaruś, mitrapalit Minski i Słucki, patryjaršy ekzarch usiaje Biełarusi Fiłaret, šanoŭnaje duchavienstva, pavažanyja vierniki, darahija hości, darahija viciebcy, darahija siabry! Padzieja, u jakim my biarem udzieł, maje važny duchoŭny sens. U dzień Dabravieščańnia praśviatoj Baharodzicy ŭstaloŭvajecca i adkryvajecca pomnik śviaciejšamu patryjarchu Maskoŭskamu i ŭsiaje Rusi Alaksiju II. Hety bronzavy manumient uźviedzieny dziakujučy prośbie viernikaŭ, inicyjatyvie hramadskaści, Biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvy i padtrymcy kiraŭnika našaj dziaržavy Alaksandra Ryhoraviča Łukašenki.
Ideja stvareńnia hetaha pomnika naležyć archijapiskapu Viciebskamu i Aršanskamu Dzimitryju, a taksama našaj ziamlačcy, uradžency vioski Byčycha Haradockaha rajona Viciebskaj vobłaści, prezidentu hrupy kampanij «ASVT» z Rasijskaj Fiederacyi Nastaśsi Piatroŭnie Asicis. Jana materyjalna padtrymała ŭvasableńnie hetaj idei.
Dalej Alaksandr Kosiniec rastłumačyŭ, čamu ŭ Viciebsku źjaviłasia hetaja skulptura: «Śviaty patryjarch Alaksij II vałodaŭ vielizarnym duchoŭnym patencyjałam, byŭ śvietačam duchoŭnaści. Usia jaho žyćcio -- hramadskaja, relihijnaja, palityčnaja, była nakiravana na adpaviednaść najhałoŭnym relihijnym kanonam. Śviaciejšy patryjarch byŭ pryzvany Hospadam dla ažyćciaŭleńnia svajoj histaryčnaj misii ŭ vielmi składany histaryčny momant: u toj čas išoŭ insceniravany razvał Savieckaha Sajuza, i było nieabchodna zabiaśpiečyć adzinstva pravasłaŭnaj carkvy ŭ imia adzinstva słavianskich narodaŭ. Śviaciejšy patryjarch akazaŭ taksama vialiki ŭpłyŭ na duchoŭnaje i maralnaje vychavańnie žycharoŭ Prydźvinskaha kraju. Tut jon byvaŭ nie adzin raz. 15 hadoŭ tamu nazad, u 1998 hodzie, jon zakłaŭ u padmurak Śviata-Uśpienskaha kafiedralnaha sabora hramatu i dabrasłaviŭ jaho adnaŭleńnie. Na praciahu ŭsiaho budaŭnictva chrama jon uvieś čas cikaviŭsia chodam rabot».
Hubiernatar taksama nahadaŭ: "Napieradzie ŭ nas važnaje, značnaje śviata -= 1025-hodździe chryščeńnia Rusi. Kulminacyjaj hetaha śviata stanie 28 lipienia, dzień pamiaci roŭnaapostalnaha kniazia Kijeŭskaha Uładzimira. Jon budavaŭ horada, chramy, rabiŭ usio nieabchodnaje dla taho, kab abjadnać ruskich, biełarusaŭ, ukraincaŭ. U adzinstvie - naša siła, naša vielič, u adzinstvie - naša budučynia, stvareńnie i roskvit ».
I zaviaršyŭ svoj vystup fiłasofskim nazirańniem: «Siońnia, u hetyja śviatočnyja dni, jak nikoli, pravamierna iścina: tam, dzie niama zhody, uzajemarazumieńnia i padtrymki, tam niama ni ščaścia, ni poŭnaha byćcia».
Ale kali kiraŭnik Prydźvińnia, pa daŭniaj carkoŭnaj tradycyi na Dabravieščańnie, zapuściŭ u nieba biełaha hołuba, na jaho tvary było samaje ščyraje, niepadrobnaje ščaście i ŭśmieška. U heta karotki imhnieńnie pierad narodam stajaŭ nie čynoŭnik, a čałaviek.
Darečy, Alaksandr Kosiniec zrabiŭ vysakarodny žest, jaki vielmi dapamoh u pracy redaktaru i fatohrafu «NNV».
Kali słužba achovy adcisnuła Siarhieja Sierabro, nie dajučy jamu zdymać i tłumačačy heta raz i nazaŭsiody zavučanaj mantraj: «Tut pracujuć tolki pa akredytacyi», hubiernatar rasparadziŭsia prapuścić supracoŭnika niezaležnaha vydańnia napierad. Nastojliva rekamiendavaŭ pry hetym «pisać praŭdu».
Prostyja ludzi zmahli padyści da pomnika nie adrazu. Tolki paśla taho, jak na fonie manumienta pieriefatahrafavalisia šmatlikija «vip-piersony» ź liku duchavienstva i ŭładaŭ.
