Jaŭhien Lipkovič — čałaviek ź vielmi nieadnaznačnaj reputacyjaj, jaho možna nazvać samym skandalnym błohieram krainy. Nie tak daŭno Lipkovič trapiŭ u časopis Esquire, u jakim rabilisia hutarki ź ludźmi z roznych krain śvietu, dostup da błohaŭ jakich abmiežavany. Akramia vostrych vykazvańniaŭ, Jaŭhien epatavaŭ hramadskaść «kiefirnaj vajnoj» i spaleńniem knih Mikałaja Čarhinca, jość za jahonaj śpinaj i bałatavańnie ŭ deputaty Minskaha harsavieta.
Sabaka
My sustreli Jaŭhiena kala jaho doma, u pryvatnym siektary. Byŭ ranak, u hety čas jon biehaje pa niekalki kiłamietraŭ sa svaim sabakam, amierykanskim buldoham.
«Sabaku pryvieźli znajomyja, jany vykupili jaho za dźvie butelki harełki ŭ niejkich ałkašoŭ. Jon vielmi chvory, kormim jaho praktyčna tymi ž lekami, što i babulu. Łoła — heta naš člen siamji, bieź jaho ŭžo i siamja nie siamja. Ale zdradnik jašče toj. Kali ŭ mianie vobšuk byŭ, jon davaŭ miantam siabie čuchać», — pačynaje razmovu Jaŭhien.
Paśla zachodzim u dom. Paŭsiul karciny viadomych mastakoŭ, fota i bieźlič knih, padajecca, dom tonie ŭ ich kolkaści. Pakul ahladajem pakoi, Jaŭhien pačynaje raskazvać…
Ja byŭ sapraŭdnym buntarom
U dziacinstvie ja chacieŭ stać kasmanaŭtam, nijakimi tam nie pažarnymi ci milicyjanieram. U siamji daminavali savieckija kaštoŭnaści, baćki pracavali i sumlenna zarablali na žyćcio. A ja voś byŭ vyradkam, jaki rabiŭ usio niesumlennym šlacham. Ja zaŭsiody z kimści svaryŭsia i byŭ suprać ahulnapryniatych norm, byŭ sapraŭdnym buntarom. Uva mnie ź dziacinstva byli zadatki hienija.
Padavałasia, što zmožam zachapić śviet
Kali my byli maładymi, źbiralisia ŭ bary «Ramonak» i nam padavałasia, što my zmožam zachapić śviet. U nas była cudoŭnaja tusoŭka z talenavitych i tvorčych asob, voś toj ža Ceśler adzin čaho varty. Z našaj tusoŭki vyjšli Pinihin, Mališeŭski, Hłobus, Surynovič, Lenkin, Chackievič (jon skraŭ samalot i nas usich, čałaviek 50, ciahali ŭ transpartnuju prakuraturu na dopyty) šmat muzykaŭ i prahramistaŭ, jakija, na žal, źjechali.
Pastupiŭ i pierastaŭ vučycca
Da 4 kłasa ja vielmi dobra vučyŭsia. Paśla pierajšoŭ u inšuju škołu, dzie pačaŭsia niejki kašmar. Baćki pieraviali mianie ŭ 10-ju fizika-matematyčnuju škołu, na toj čas adnu z najlepšych u Minsku, jakuju i skončyŭ. Vučyŭsia ja tam davoli pahana.
Niahledziačy na heta, pieramoh na alimpijadzie Maskoŭskaha fizika-techničnaha instytuta, pieramožca moh pastupić tudy ź ilhotami. Ja paśpieŭ zrabić dva varyjanty. Dla siabie i svajho siabra. Pryčym jaho varyjant rašyŭ absalutna pravilna, a ŭ svaim zrabiŭ adnu pamyłku.
Ale ŭ vyniku pajšoŭ u naš BPI. Pastupiŭ i pierastaŭ vučycca. Tam była viesiałucha. Praŭda, ja vylecieŭ i adrazu pajšoŭ pracavać da stanka.
Pracavać za stankom było žachliva
...Ciabie ŭsie imknulisia zdać kiraŭnictvu. Praz peŭny čas ja znoŭ uznaviŭsia ŭ instytut, ale na piatym kursie iznoŭ vylecieŭ. Usio pajšło pa kole, i ja trapiŭ za stanok. Pracavaŭ na MAZie. Źmienščyk vypivaŭ butelku partviejnu z harła pierad źmienaj, inakš pracavać nie moh.
Paśla była praca na «Haryzoncie» ślesaram kantrolna-vymiaralnaha abstalavańnia. Vielmi ciažkaja praca, bo ja absłuhoŭvaŭ atrutnyja vadkaści. Darečy, asnoŭnaj valutaj na zavodzie byli małako i śpirt. Śpirt nakoplivali i mahli na niešta inšaje vymieńvać. Pili ŭsie strašna.
Dziaŭčaty i partviejn
Pieršaje, što ja nabyŭ na zaroblenyja hrošy — heta mahnitafon, a paśla drukarku. Ja navat zanios niekatoryja svaje maleńkija apoviedy ŭ redakcyju «Niomana», im spadabałasia. Ale z hetaha ničoha nie vyjšła, bo pajšli dziaŭčaty i partviejn. Paśla doŭha nie pisaŭ, a ŭ adzin momant prabiła.
Kali niama navin, davajcie rabić ich sami
Ja pačaŭ zajmacca błoham, dziakujučy svajoj žoncy. Jana mnie prapanavała zarehistravacca ŭ livejournal. Ja čałaviek aktyŭny i, dziakujučy svaim pastam, davoli chutka pačaŭ nabirać vialikuju kolkaść siabroŭ. Kali niama navin, davajcie rabić ich sami.
Ja prosta nieabyjakavy hramadzianin
Ja pieršy znajšoŭ, jak pradali Velcom, raskapaŭ sapraŭdnyja ličby ŭ spravazdačach Nacyjanalnaha banka i apublikavaŭ u błohu. Adrazu pačaŭsia skandał.
Jašče adna historyja, pra jakuju možna ŭžo raskazać — minuły staršynia KDB Zajcaŭ zvaliŭsia pry maim aktyŭnym udziele.
Toj pałkoŭnik, jaki zastreliŭsia, žyŭ na susiedniaj vulicy.
Kali pres-słužba KDB pryniałasia ŭsio nachabna admaŭlać, ja razzłavaŭsia na ich chłuśniu i źliŭ žurnalistam dakładny adras niabožčyka.
A dalej — sprava techniki. Nie kažu pra kiefir i Sievastopalski park, jaki dahetul staić. Ja prosta nieabyjakavy hramadzianin. Pakul inšyja adsiedžvajuć dupu, ja rablu.
Možna zarablać, kali naplavać na ŭrad
Čym ja ŭ žyćci tolki nie zajmaŭsia i dzie tolki nie pracavaŭ. Apošnim časam ja zajmaŭsia inviestycyjami i davoli paśpiachova. Na hetym možna zarablać, asabliva kali naplavać na ŭrad.
Kali ŭrad choča, kab jamu raskazvali kazki — rabicie heta. Ale zaŭsiody treba dumać, što robiš.
Zaraz ja praktyčna na «piensii», praciahvaju niešta rabić, ale ź minimalnaj ryzykaj. A žonka pracuje i davoli paśpiachova. Jana lidar u adnoj z halin u budaŭničaj śfiery. Ja zaŭsiody zajmaŭsia tolki toj pracaj, jakaja padabajecca. Ty nikoli nie zarobiš šmat hrošaj na toj pracy, jakaja tabie niedaspadoby.
Nikoli nie dazvolu dziaržavie siabie padmanuć
Ja zaŭsiody padkreślivaju, što z 30 hadoŭ prypyniŭ pracu na ŭładu. U toj čas ja ažaniŭsia i zvolniŭsia z «Haryzonta». Paśla ni razu na dziaržavu nie pracavaŭ, tolki na siabie. Ja daŭ sabie słova, što nikoli nie dazvolu dziaržavie siabie padmanuć. Dahetul trymajusia słova.
Budźcie aściarožnymi, sačycie za słovami
Mianie i maju siamju praviarała padatkovaja inśpiekcyja. Ale nijakich parušeńniaŭ jany nikoli nie znachodzili.
Trapiŭ pad artykuł
U mianie niekali atrymałasia trapić pad artykuł ab niezakonnaj pradprymalnickaj dziejnaści. Jašče pa zakanadaŭstvu BSSR. Maje znajomyja, try braty, arhanizavali ŭ 80-ch padpolnuju studyju aŭdyjozapisu. Kuplałasia valuta na čornym rynku, zamiežnym studentam davalisia hrošy, jany jechali na kanikuły ŭ Zachodni Bierlin i pryvozilisia adtul kružełki. I hetyja kružełki tyražavalisia na ŭvieś Saviecki Sajuz. Jany zachapili ŭsiu Rasiju. I ja va ŭsim hetym braŭ udzieł.
U vyniku bratoŭ pasadzili. Ciapier jany žyvuć u Ńju-Jorku i majuć adnu z samych viadomych kramaŭ u Amieryki z ruskamoŭnaj muzykaj. Pra hetuju spravu pisali navat u hazietach. Jakubovič tady napisaŭ artykuł «Čornyja dyski» ŭ «Znamieni junosti»
Padpolnaje vydańnie knih
Jašče tut adbyvałasia padpolnaje vydańnie knih. Kali ŭ mianie doma byŭ vobšuk (1982 hod), ja strašna bajaŭsia, što znojduć Sałžanicyna, jaho «Archipiełah Hułah», bo za hetuju knihu 3 hady davali. Ale nie znajšli. Fotastužki z knihaj byli schavany ŭ vańnie.
Atrymali pasady, ale nie viedajuć, jak ŭsio pracuje
Čynoŭniki atrymali svaje pasady, ale pry hetym nie ŭjaŭlajuć, jak usio pracuje. Ty zajmaješsia rynkam? Idzi pastoj na Kamaroŭcy, pasprabuj niešta razmytnić, pradać.
Ty ministr finansaŭ? Idzi pavydavaj kredyty, papracuj z klijentami ŭ sučasnym banku.
Śćviardžać, što Snapkoŭ, Jermakova, Pralaskoŭski, a tym bolš Prakapovič, prafiesijanały — śmiešna.
Ja prychilnik BNF
Niahledziačy na toje, što ja razmaŭlaju pa-rusku, ja prychilnik pazicyi BNF. Ja spadziajusia, što dla ich nie pusty huk kaštoŭnaści pravoŭ čałavieka. I mnie padajecca, što jany hatovy tryvać mianie i majo mierkavańnie.
Dla mianie jość tolki asabisty intares
Niekali ja kazaŭ Niaklajevu, što navat kali jany pryjduć da ŭłady, ja ŭsio roŭna budu da ich u apazicyi. Ja sudžu pa spravach. Dla mianie niama viečnych siabroŭ ci vorahaŭ, dla mianie jość asabisty intares.
Čynoŭniki nie vierać u Boha
Čynoŭniki nie vierać u Boha, dla ich Božyja Prykazańni — pusty huk. Ja miarkuju, što ŭ nas chutka ŭviaduć šmatžonstva aficyjna. Dla siabie jany jaho ŭžo ŭviali. Spadziajusia, što tyja ludzi, jakija pryjduć da ŭłady, buduć vieryć u Prykazańni.
Palityki ŭ nas niama
Palitykaŭ u nas niama. Palityki zmahajucca za ŭładu, a ŭ nas zmahajucca za biudžety. Palityki — heta adlustravańnie hramadstva. Kali nie padabajucca hetyja apazicyjnyja palityki, značyć pavinny źjavicca inšyja.
Chaj viartajecca Paźniak, i budzie viesieła
Palityka — heta častka šou-bizu. U nas jość adzin hałoŭny šoubiznesmen, jamu niechta raskazaŭ, što «impieryja kirujecca hučnymi słovami», jon zrazumieŭ litaralna i kryčyć na nas z televizara, jak kałhasny pastuch na svaich karoŭ. Voś ja spadziajusia na toje, što chutka źjavicca toj, chto hetaje šou razbavić. Ja ŭpeŭnieny, što naviersie taksama čakajuć i bajacca. I chaj viartajecca Paźniak — budzie viesieła. Tut jamu ŭžo ničoha nie pahražaje. Chaj viartajecca siudy razam z Navumčykam i pracujuć tut. Chopić užo tryndzieć z-za miažy.
Epataž-technałohija dla dasiahnieńnia metaŭ
Vielmi efiektyŭna epatavać publiku i tym samym dasiahać ułasnych metaŭ. Dziakujučy hetamu ja adstajaŭ Sievastopalski park. Epataž — heta tonkija technałohii dla taho, kab na ciabie źviarnuli ŭvahu.
* * *
Jaŭhien Lipkovič naradziŭsia ŭ 1958 hodzie ŭ Minsku. Skončyŭ fizika-matematyčnuju škołu, vučyŭsia ŭ BPI. Z tryccaci hadoŭ nie pracuje na dziaržavu. Žanaty, lubić žonku i dačku.
