Žycharka Simfieropala pratestuje suprać zachopu paŭvostrava. 11 sakavika, fota Rojterz.
Chotiat li russkije vojny?
Jak ni sumna heta pryznavać, ale dosyć pasłuchać razmovy ŭ maskoŭskim hramadskim transparcie, pačytać sacyjalnyja sietki, kab zrabić niesuciašalnuju vysnovu. Bo navat rasijanie, jakija adnosiać siabie da intelihiencyi, pry słovazłučeńni «ruski Krym» admaŭlajucca što-niebudź analizavać i ŭpadajuć u dziciačy ekstaz, uspaminajučy Kaktebiel, słavu Sievastopala, domik Čechava ŭ Jałcie i apiety Puškinym Bachčysarajski fantan. I sprava tut nie ŭ masiravanaj televizijnaj prapahandzie, choć i jaje ŭpłyvu admaŭlać nielha.
Masavaja śviadomaść demanstruje niejkuju nievytłumačalnuju sumieś recydyvu impierskaha myśleńnia z kompleksam uščemlenaha ŭ pravach pieramožca.
Pry hetym pra nastupstvy mahčymaj anieksii Krymu nichto starajecca nie zadumvacca, ličačy, što ŭkraincy niejkim nievytłumačalnym čynam darujuć raździeł svajoj krainy i ŭsio roŭna zastanucca bratami.
A nastupstvy ŭžo jość, choć, dziakuj bohu, kroŭ u Krymie nie praliłasia i, budziem spadziavacca, nie praljecca, i ŭ rasijskija chaty nie pryjduć cynkavyja truny.
Surjoznyja straty Rasija ŭžo paniesła na źniešniepalityčnym kirunku: lidery krain «vialikaj vaśmiorki» admovilisia jechać na letni samit u Sočy i viaduć havorku pra vyklučeńnie Rasii z G8, uviedzienyja sankcyi suprać rasijskich čynoŭnikaŭ, isnuje pahroza ŭviadzieńnia ekanamičnych sankcyj.
Ale najbolš adčuvalnym dla ŭsich rasijcaŭ moža stać uviadzieńnie vizavych abmiežavańniaŭ až da spynieńnia vydačy viz zachodnimi krainami dla hramadzian RF: tam ciapier pabojvajucca, što Kreml zachoča abaranić ruskamoŭnaje nasielnictva i na ich terytoryi.
Na hetym fonie čaściakom spraviadlivyja zajavy MZS Rasii, jakija pakazvajuć na adkaznaść Zachadu za toje, što adbyvajecca va Ukrainie i na parušeńni pravoŭ čałavieka, akazvajucca tolki dakumientami dla ŭnutryrasijskaha karystańnia: za miežami krainy jany nie dajuć naležnaha efiektu.
Rasija paniesła ŭžo i istotnyja ekanamičnyja straty, jakija vyjavilisia ŭ padzieńni kursu rubla i abvale fondavaha rynku:
za karotki čas ekanomika straciła hrošaj bolš, čym było vydatkavana na ŭsiu Alimpijadu ŭ Sočy. Ale hałoŭnyja traty rasijcaŭ čakajuć napieradzie. Jak miarkujuć ekanamisty, tolki ŭ enierha- i vodazabieśpiačeńnie Kryma, jakija zaraz całkam zaležać ad macierykovaj častki Ukrainy, pryjdziecca ŭkłaści da 5 młrd. dalaraŭ. Da 3 młrd. dalaraŭ — na stvareńnie transpartnych znosin, jašče stolki ž štohod — na datacyi krymskaha nasielnictvu, vypłatu piensij i inšaje. Uskosnyja ž straty, źviazanyja ź niepaźbiežnym zhortvańniem rasijska-ŭkrainskaha handlu i razryvam tradycyjnych ekanamičnych suviaziaŭ, nichto nie ličyŭ. I heta na fonie kryzisnych źjaŭ u samoj rasijskaj ekanomicy, nie kažučy ŭžo pra toje, što rasijskaja hłybinka, Sibir i Daloki Uschod majuć patrebu ŭ nie mienšych kapitałaŭkładańniach.
Niezvarotnymi stanuć nastupstvy rasijska-ŭkrainskaha supraćstajańnia i dla postsavieckaj prastory. Jak ličać ekśpierty, pad abłomkami hetaha supraćstajańnia budzie kančatkova pachavana SND.
Bo navat samyja blizkija partniory Rasii pa Mytnym sajuzie — Kazachstan i Biełaruś — nie vykazali pramoj padtrymki jaje dziejańniaŭ, a, naadvarot, zajavili ab zacikaŭlenaści ŭ zachavańni terytaryjalnaj cełasnaści Ukrainy.
Dy i ŭ samoha Mytnaha sajuza, na dumku analitykaŭ, nastupajuć nie lepšyja časy: ciapier akazvajecca pad pytańniem ustupleńnie ŭ jaho novych členaŭ, pierš za ŭsio Armienii. A pra stvareńnie zon svabodnaha handlu pamiž MS i inšymi krainami naohuł možna zabycca. Da prykładu, Novaja Ziełandyja ŭžo aficyjna zajaviła ab vychadzie z hetaha prajekta.
Ale samym hłabalnym čynam nastupstvy krymskich padziej mohuć adbicca na budučaj budovie śvietu. Bo nievypadkova staršynia Miedžlisa krymskatatarskaha naroda Refat Čubaraŭ zajaviŭ: «My nablizilisia da abrynańnia suśvietnaha paradku, jaki trymajecca na sile mižnarodnych dahavoraŭ, šmatbakovych i dvuchbakovych.
I śviet siońnia pierš za ŭsio pavinien dumać pra toje, što padobnyja situacyi mohuć abaviazkova paŭtarycca na ich terytoryjach, kali tut, u Krymie, hetamu biasčynstvu ŭ častcy mižnarodnaha prava nie budzie pastaŭlena zasłona».
Svaimi dziejańniami ŭ Krymie Rasija adkryvaje skryniu Pandory i, pierš za ŭsio, dla siabie. Heta i ŭnutranyja prablemy ŭ vyhladzie pastajanna detanujučaha Paŭnočnaha Kaŭkaza, heta i nie zakrytaje pytańnie Kuryłaŭ. I chto viedaje,
ci nie vykarystaje ŭ budučyni Kitaj rasijskaje nou-chau pa abaronie ruskamoŭnaha nasielnictva, jaki całkam moža vyrašyć abaranić kitajskamoŭnaje nasielnictva ŭ Sibiry i na Dalokim Uschodzie — jaho ŭžo i zaraz tam niamała.
U sacyjalnych sietkach hulaje taki žart: «Navat Hitleru ŭ 45-m nie mahło pryśnicca, što Hiermanija budzie ŭhavorvać Rasiju nie napadać na Ukrainu».
Dumajecca, što z taho, što adbyvajecca, treba zrabić svaje vysnovy i biełarusam.
Nastroj, jaki ciapier panuje ŭ Rasii, časam vylivajecca ŭ mudrahielistyja formy. Voś tolki niekatoryja zahałoŭki adnaho z rasijskich infarmahienctvaŭ: «V Biełoruśsii otkryvajetsia piervyj bar, diskriminirujuŝij russkojazyčnych», «Pravitielstvo Biełoruśsii rassmatrivajet zakonoprojekt ob uničtožienii russkojazyčnoj toponimiki». Militarysckija nastroi vielmi zaraznyja.
Viadoma, nie ŭsie rasijanie chočuć vajny. Jość i tyja, chto vychodzić na akcyi pratestu.
Ale płakaty «Nie — vajnie!» ciapier u Rasii pa-za zakonam, za takija łozunhi vynosiacca administracyjnyja prysudy.
Dy i vychodzić na takija akcyi nie bolš za sotniu čałaviek. Značna bolš ludziej źbiraje kancert la ścien Kramla pad devizam «Za dałučeńnie Kryma».
