Učora, 17 sakavika, u Harvard-Śmitsanaŭskim centry astrafiziki prajšła pres-kanfieriencyja, padčas jakoj amierykanskija navukoŭcy paviedamili pra hrandyjoznaje adkryćcio. Dziakujučy dadzienym, atrymanym u absiervatoryi BICEP2 na Paŭdniovym polusie, astrafiziki zafiksavali tak zvanyja reliktavyja hravitacyjnyja chvali, sparodžanyja Vialikim vybucham 13,8 miljardy hadoŭ tamu.
Ekstremalny choład i nadzvyčaj statyčnaje suchoje pavietra Paŭdniovaha polusa stvarajuć idealnyja ŭmovy dla nazirańnia i vyvučeńnia kaśmičnaha mikrachvalevaha vypramieńvańnia. Fota Reuters
Pry dapamozie śpiecyjalnaha radyjoteleskopa navukoŭcy adsočvali, jak źmianiałasia palaryzacyja reliktavaha vypramieńvańnia, jakoje ŭźnikła ŭ momant źjaŭleńnia Suśvietu. Jak tłumačać astrafiziki, hravitacyjnyja chvali akazvajuć na palaryzacyju niepasredny upłyŭ. Karta tempieratur reliktavaha vypramieńvańnia i karcina palaryzacyi dakazvajuć teoryju inflacyi, zhodna ź jakoj Suśviet pačaŭsia ź Vialikaha vybuchu i ŭ pieršyja siekundy isnavańnia ekspanientna pašyraŭsia.
Hetaje adkryćcio vielmi važnaje dla sučasnaj navuki. Jano daść mahčymaść vyznačyć, jak adbyvałasia pašyreńnie Suśvietu, i vyličyć mahutnaść hetaha pracesu. Isnavańnie reliktavych hravitacyjnych chvalaŭ było pradkazana Albiertam Ejnštejnam jašče 100 hadoŭ tamu, adnak da hetaha času hipoteza nie była paćvierdžanaja ekśpierymientalna. Kali adkryćcio paćvierdzicca, navukoŭcaŭ čakaje Nobieleŭskaja premija.
