Biełaruskija specsłužby identyfikavali niekatorych bajcoŭ dobraachvotnickaha atradu «Pahonia», i tyja, chutčej za ŭsio, užo nia viernucca ŭ Biełaruś, bo apasajucca represijaŭ.
Pra heta Radyjo Svaboda paviedamiŭ namieśnik staršyni Vałynskaj abłasnoj rady Ihar Huź — adzin z arhanizataraŭ atradu «Pahonia» z ukrainskaha boku.
Pavodle Ihara Huzia, na siońniašni dzień na froncie ŭ Danbasie zastajecca častka bajcoŭ «Pahoni», ale bolšaść dobraachvotnikaŭ vyviedzienyja ŭ Zachodniuju Ŭkrainu. Niekalki čałaviek — u špitalach ź lohkimi ranieńniami, niekatorym patrebnaja psychalahičnaja reabilitacyja paśla ŭdziełu ŭ ciažkich bajach, u tym liku pad Iłavajskam. Jašče niekalki biełarusaŭ źjechali za miažu, dzie stała pražyvajuć.
Ale ŭsie bajcy «Pahoni» hatovyja znoŭ adpravicca na front, kali pieramirje zachavać nia ŭdasca, kaža spadar Huź.
Biełarusy byli ŭ «katle» pad Iłavajskam
Tyja biełaruskija bajcy, ź jakimi mieŭ znosiny Huź, nehatyŭna ŭspryniali zamireńnie i pryniaćcio zakonu ab admysłovym statusie Danbasu.
«Na froncie i biełarusy, i ŭkraincy, tyja, chto z aŭtamatam u rukach vajuje, — jany ličać, što heta nie zusim pravilny padychod. Ale tut jość dyskusija: ukraincy padzialilisia, jość roznyja mierkavańni. U pryncypie, kali kazać pra ludziej, jakija nie na froncie, jany chutčej padtrymlivajuć, tamu što heta mir. Ale tyja bajcy, jakija znachodziacca tam, jany krytyčna staviacca da hetaha pytańnia», — kaža Ihar Huź.
Spadar Huź apavioŭ, što biełaruskija dobraachvotniki byli ŭ «katle» pad Iłavajskam i tam zmahalisia z kadravymi rasiejskimi vajskovymi čaściami: «Usie tyja, chto byŭ tam u «katle», jany mieli kantakt z rasiejskimi vojskami ŭ toj ci inšaj stupieni. Navat kali ciabie tam bjuć z «Hradaŭ» — heta taksama kantakt, taksama sutyknieńnie kankretna z rasiejcami, a nie z terarystami-separatystami», — padkreślivaje Huź.
Achviaraŭ siarod bajcoŭ «Pahoni» na siońniašni dzień niama, jość tolki paranienyja. Ale biełarusy vajujuć nia tolki ŭ atradzie «Pahonia», i ci jość zahinułyja siarod ich — nieviadoma, kaža Ihar Huź:
«Akramia «Pahoni», jość jašče šmat biełarusaŭ, to bok ludziej, jakija zapisvalisia ŭ bataljony, u asnoŭnym dobraachvotnickija, z ułasnaj inicyjatyvy. Jość tyja, chto žyŭ va Ŭkrainie, jość hramadzianie Ŭkrainy, ale biełarusy pa nacyjanalnaści. Takich ludziej šmat. Ale jany nie zadziejničanyja ŭ sietcy «Pahoni»».
«Pahonia» na ŭzor UPA
Na froncie dobraachvotnicki atrad «Pahonia» nie isnuje ŭ vyhladzie asobnaha padraździaleńnia. Biełaruskija bajcy padzielenyja siarod roznych čaściej, ale siarod ich jość ahulnaja kaardynacyja, kaža Ihar Huź: «Jany abjadnanyja, u ich jość kamandzir, ale jak asobnaj struktury ich niama. Vy razumiejecie, my baimsia, što ahientura KDB moža prakraścisia ŭ strukturu «Pahoni», i kali heta budzie hrupa, skažam, 30 čałaviek, jakija vajujuć adnym atradam, to ich vielmi prosta vyličyć. Schiema Ŭkrainskaj paŭstanckaj armii była vielmi prostaja: heta byli hrupy 3-5-7 čałaviek, jakija byli aŭtanomnyja, jakimi kiravali kamandziry, i tolki jany viedali hetych ludziej. Voś takuju systemu my zaraz adaptavali pad atrad «Pahonia». Heta pravilna. I, skažam, bajcy z adnaho mini-atradu mohuć nia viedać inšych chłopcaŭ — viedajuć tolki kamandziry».
Padzieł bajcoŭ «Pahoni» na asobnyja hrupy maje sens jašče i tamu, što biełarusy na froncie niasuć dadatkovuju prapahandysckuju misiju: jany demanstrujuć, što supraciŭ rasiejskaj ahresii — heta prablema nia tolki Ŭkrainy, ale i sumiežnych krain, — kaža spadar Huź: «Zrazumieła, što niekalki dziasiatkaŭ bajcoŭ «Pahoni» nadvorja na froncie nie rabili i nia zrobiać. Ale z punktu hledžańnia prapahandy, z punktu hledžańnia salidarnaści pamiž našymi narodami heta vielmi dobra», — padkreślivaje Huź.
«Vyjavić i represavać»
Ihar Huź adznačaje, što ciapier, u suviazi ź ciskam biełaruskich specsłužbaŭ, atrad «Pahonia» starajecca nie davać amal nijakaj infarmacyi pra svaju dziejnaść, a bajcy nie zhadžajucca na interviju navat na ananimnaj asnovie.
Heta ciažka — razumieć, što ty tut vajuješ, a tam zastalisia tvaje rodnyja, i zaŭtra ty možaš nia ŭjechać u Biełaruś
Apošnim časam adbylisia kiberataki na akaŭnty «Pahoni» ŭ sacyjalnych sietkach, elektronnuju poštu ŭzłamali, a rachunak atradu na PayPal zablakavali.
«Jość bajcy, jakich vyličyli, kali jany pierasiakali miažu z Ukrainaj, jość bajcy, da jakich damoŭ prychodzili supracoŭniki milicyi, jość fakty ŭzłomaŭ ichnich staronak u internecie. Nu voś takija dziejańni: z metaj nia stolki lakalizavać hety praces, kolki vyjavić udzielnikaŭ «Pahoni» i dalej represavać ich», — adznačaje Huź.
Na terytoryi Ŭkrainy biełaruskija specsłužby nijakich dziejańniaŭ suprać bajcoŭ «Pahoni» nie rabili. Pra zatrymańni ci aryšty ŭ Biełarusi dobraachvotnikaŭ abo tych, chto im dapamahaje, infarmacyi taksama niama. Ale sytuacyja ŭsio roŭna zastajecca napružanaj.
«Niekalki bajcoŭ, jakija ŭžo zaśviacilisia, trapili pad taki presinh psychalahičny. Heta ciažka — razumieć, što ty tut vajuješ, a tam zastalisia tvaje rodnyja, i zaŭtra ty možaš nia ŭjechać u Biełaruś, buduć kryminalnyja spravy… To bok heta vielmi składana», — raspaviadaje Huź.
Niekatoryja bajcy «Pahoni» ŭžo, chutčej za ŭsio, nia viernucca ŭ Biełaruś, kaža jon: «Jość chłopcy, jakija nia toje kab bajacca, ale nia chočuć padstaŭlać svaich rodnych i paśla hetaj sytuacyi na doŭhi čas zastanucca va Ŭkrainie abo ŭ zachodnich krainach. Tamu što ŭ nas užo jość infarmacyja, što ich vyjavili, identyfikavali, i im viartacca siońnia ŭ Biełaruś niemetazhodna», — kaža Ihar Huź.
