Respublikanskaje hramadskaje abjadnańnie «Biełaruskaja asacyjacyja žurnalistaŭ» (BAŽ) patrabuje ad dziaržaŭnych orhanaŭ i słužbovych asob spynić administracyjny pieraśled i nacisk na žurnalistaŭ-fryłansieraŭ u suviazi z raźmiaščeńniem imi materyjałaŭ u zamiežnych ŚMI.
BAŽ zajaŭlaje ab niepravamiernaści pieraśledu reparcioraŭ, čyje imiony i materyjały źjaŭlajucca ŭ zamiežnych ŚMI. «Nacisk na takich žurnalistaŭ maje adkryty charaktar zapałochvańnia i šantažu i supiarečyć normam nacyjanalnaha zakanadaŭstva i mižnarodnym abaviazacielstvam Respubliki Biełaruś u śfiery zabieśpiačeńnia svabody raspaŭsiudžvańnia infarmacyi», — havorycca ŭ zajavie arhanizacyi, raźmieščanaj 26 vieraśnia na sajcie BAŽ.
U pryvatnaści, zaznačajecca, što 25 vieraśnia sud Babrujska aštrafavaŭ na 32 bazavyja vieličyni (4,8 młn. rubloŭ) žurnalista niedziaržaŭnaj haziety «Bobrujskij kuŕjer» Marynu Małčanavu. Pryčynaj dla raspačynańnia spravy staŭ materyjał za podpisam Małčanavaj, raźmieščany na sajcie polskaha spadarožnikavaha telekanała «Biełsat», jaki viaščaje na Biełaruś.
Žurnalistku abvinavacili ŭ «niezakonnym vyrabie i raspaŭsiudžvańni pradukcyi ŚMI» (art. 22.9 č. 2 KoAP RB). Zhodna z pratakołam, składzienym padpałkoŭnikam milicyi Siarhiejem Rudźko, Małčanava «zrabiła intervju z hramadziankaj…», «nie majučy adpaviednaj akredytacyi na ažyćciaŭleńnie prafiesijnaj dziejnaści žurnalistaŭ zamiežnych ŚMI».
«Asablivuju zaniepakojenaść vyklikaje infarmacyja, jakuju Maryna Małčanava paviedamiła sudu na słuchańniach 23 vieraśnia: pry aznajamleńni z materyjałami svajoj spravy jana znajšła ŭ ich materyjały inšaj administracyjnaj spravy, anałahičnaj pa źmieście i vyrašanaj nie na karyść žurnalista. Havorka idzie ab spravie Alesia Zaleŭskaha, ź jakoha ŭ mai Karelicki rajonny sud pastanaviŭ spahnać 4,5 młn. rubloŭ (30 bazavych vieličyń) za supracoŭnictva z telekanałam «Biełsat». Žurnalistka niebiespadstaŭna ličyć, što hetyja dakumienty mahli akazać nacisk na sud, ab čym jana i prainfarmavała Ministerstva justycyi», — padkreślivajecca ŭ zajavie BAŽ.
Niekalkimi dniami raniej, 16 vieraśnia, u Mahilovie supracoŭniki Leninskaha RAUS praviali ahlad kvater žurnalista Alaksandra Burakova i jaho baćkoŭ. Niekalki supracoŭnikaŭ orhanaŭ unutranych spraŭ ranicaj faktyčna ŭvarvalisia ŭ kvateru Burakova na padstavie pastanovy, padpisanaj časova vykonvajučym abaviazki načalnika OOPP Leninskaha RAUS Mahilova V.S.Puhačova i sankcyjanavanaha prakuroram Mahilova M.B.Vulvačam. Paśla kanfiskacyi kampjutarnaj techniki ŭ žurnalista supracoŭniki praviali ahlad u kvatery jaho baćkoŭ (pa inšym adrasie), dzie taksama kanfiskavali sistemnyja błoki kampjutaraŭ. Padstavaj dla praviadzieńnia milicejskaj apieracyi stała raźmiaščeńnie niekalkich artykułaŭ Burakova na sajcie www.dw.de. 30 vieraśnia žurnalista čarhovy raz vyklikajuć u milicyju, dzie budzie vyrašacca los hetaj administracyjnaj spravy.
BAŽ źviartaje ŭvahu na toje, što pałažeńni artykuła 22.9 Kodeksa ab administracyjnych pravaparušeńniach «Parušeńnie zakanadaŭstva ab ŚMI» nie pieršy raz vykarystoŭvajucca niepravamierna ŭ dačynieńni da žurnalistaŭ, jakija adpraŭlajuć svaje materyjały ŭ zamiežnyja miedyja. Takaja praktyka parušaje jak unutranaje zakanadaŭstva Respubliki Biełaruś, hetak i mižnarodnyja abaviazacielstvy dziaržavy ŭ śfiery svabody vykazvańnia mierkavańnia, padkreślivajecca ŭ zajavie.
U pryvatnaści, nazvany artykuł nie praduhledžvaje adkaznaści za dziejnaść biez akredytacyi. «Pryraŭnoŭvańnie «pracy biez akredytacyi» da niezakonnaha vyrabu i raspaŭsiudžvańnia pradukcyi ŚMI niepravamiernaje choć by tamu, što pradukcyju masavaj infarmacyi robić nie žurnalist, a redakcyja ŚMI, jaje raspaŭsiudžvańniem zajmajecca — znoŭ ža — redakcyja ŚMI, a nie aŭtar», — zaznačajuć u BAŽ.
Bolš za toje, havorycca ŭ zajavie, patrabavańnie akredytacyi biełaruskich hramadzian u MZS Biełarusi dla atrymańnia i raspaŭsiudžvańnia infarmacyi parušaje Kanstytucyju i mižnarodna-pravavyja abaviazacielstvy Biełarusi.
«Dziejańni žurnalistaŭ-fryłansieraŭ (h.zn. jakija nie znachodziacca ŭ štacie ŚMI i prapanoŭvajuć svaje materyjały roznym miedyja, jak biełaruskim, hetak i zamiežnym), nie padpadajuć ni pad adno z dapuščalnych padstaŭ dla abmiežavańnia prava na atrymańnie, zachoŭvańnie i raspaŭsiudžańnie infarmacyi, — padkreślivajecca ŭ zajavie. — Bolš za toje, pieraśled žurnalistaŭ za prafiesijnuju dziejnaść i hramadzian za realizacyju pravoŭ, harantavanych Kanstytucyjaj, parušaje pałažeńni Asnoŭnaha zakona krainy, uziatyja joju na siabie mižnarodnyja abaviazacielstvy, padryvajuć imidž Respubliki Biełaruś».
BAŽ patrabuje, kab upaŭnavažanyja słužbovyja asoby prynieśli pratesty na sudovyja rašeńni, vyniesienyja ŭ dačynieńni da žurnalistaŭ pa č. 2 art. 22.9 Kodeksa ab administracyjnych pravaparušeńniach, a taksama kab «subjekty narmatvorčaści Respubliki Biełaruś» pryviali akty zakanadaŭstva Biełarusi ŭ śfiery svabody vykazvańnia mierkavańnia ŭ adpaviednaść z Kanstytucyjaj i Mižnarodnym paktam ab hramadzianskich i palityčnych pravach.
