Maskoŭski zaasałon prapanavaŭ biaspłatna tatujavać sabak u honar Dnia Pieramohi. Na cieła žyvioł prapanujecca nanosić hieorhijeŭskuju stužku. Žurnalisty pacikaviłasia ŭ kansultanta zoasałona, ci možna vytatujavać na sabaku rasijski trykałor. Akazałasia, što akcyja raspaŭsiudžvajecca tolki na hieorhijeŭskuju stužačku – inšyja kolery nanieści nielha. Akcyja vyklikała abureńnie karystalnikaŭ runetu. Zaasałonu daviałosia vydalić svoj akaŭnt na Instagram.
Viadoŭca «Kommiersant' FM» Darja Pałyhajeva abmierkavała temu z Andrejem Bilžo – mastakom, piśmieńnikam i restarataram, a pavodle adukacyi – psichijatram.
– Dobraj ranicy, Andrej Hieorhijevič!
– Dabranak, Daša. Pa mnie, situacyja z hieorhijeŭskaj stužačkaj blizkaja da masavaha psichozu. I kali b praviali apytańnie, ja b skłaŭ jaho pryblizna tak: «Ci viedajecie vy, što takoje hieorhijeŭskaja stužačka?», – I 10% b adkazali: «Tak, viedajem», i 90% adkazali b: «Nie, nie viedajem, i navošta mnie heta viedać, ja rablu jak usie». I druhi varyjant apytańnia taki: adny b adkazali na pytańnie «Čamu vy nosicie hieorhijeŭskuju stužačku?», – «Tamu što moj baćka, dzied i inšyja svajaki vajavali», druhi varyjant adkazu: «Usie nosiać - i ja našu», treci varyjant adkazu: «Dali na pracy», čacviorty varyjant adkazu: «Tak lahčej zrabić karjeru». Apošnija dva varyjanty nabrali b bolš za ŭsio adsotkaŭ: «Tak lahčej zrabić karjeru», «Našu, tamu što nosiać usie» i «Dali na pracy».
Nasamreč heta paradoks, bo stužačka źjaŭlajecca paŭsiul. Jana zasnavanaja Kaciarynaj II padčas Rasijska-tureckaj vajny, vydavałasia tolki za mužnaść i razvažlivaść. I dzie voś hetaja častka razvažlivaści? Jana adsutničaje. Stužačka mahła pieradavacca ŭ spadčynu, ale jaje pazbaŭlali mahčymaści nasić tych, chto čymści siabie skampramietavaŭ. Potym stužačka źjaviłasia ŭžo ŭ inšym varyjancie ŭ 1942 hodzie, i paśla ŭ 1943 hodzie jak hvardziejskaja stužačka, tamu kazać «hieorhijeŭskaja» naahuł niemahčyma. I spałučeńnie hieorhijeŭskaj stužački, jakuju nasiła Biełaja hvardyja, i 1 traŭnia – heta ŭvohule nonsens! Jakaja hieorhijeŭskaja stužačka? My što, biełahvardziejcy, adznačajem śviata praletaryjaŭ i pracy? Zadumajciesia, siabry maje!
I ŭvohule, simvał pierastaje być simvałam čahości, kali jon stanovicca simvałam niečaha novaha: kali hieorhijeŭskaja stužačka na torcie, kali jana na niamieckaj mašynie BMW, kali jana na kapocie, kali jana na złamanym kreśle – heta ja raspaviadaju toje, što ja bačyŭ, – kali jana na vazku, z dapamohaj jakoha dvorniki-hastarbajtary źbirajuć śmieccie, i tam visić hieorhijeŭskaja stužačka – heta što takoje? Heta značyć, na pracy razdali i skazali: «Pavinna visieć usiudy!». Voś heta, siabry maje, nazyvajecca masavym psichozam, kali my z vami nie zadumvajemsia nad sutnaściu, a pastupajem, jak usie, i jak tolki ŭźnikaje momant: «Ja chaču rabić, jak usie», treba zadać sabie pytańnie: «A ci pravilna robiać usie astatnija?».
Čym adroźnivajecca masavy psichoz ad niejkich inšych pavodzinaŭ i psichatyčnych pavodzinaŭ? Tym, što toj, chto ŭ hetym psichozie znachodzicca, pazbaŭleny «krytyki», jak kažuć psichijatry, abo abyvacielskaj movaj – samakrytyki. I potym, ideja sama hublajecca: niama ničoha strašniejšaha dla zabojstva samoj idei, jakoj by dobraj jana ni była, čym jaje raspaŭsiudžvańnie ŭ masavym maštabie – voś tady heta ŭžo nabivaje askomu i vyklikaje vanity. U Savieckim Sajuzie vyjava Lenina ŭsiudy, absalutna ŭsiudy vyklikała vanity.
–Na vašuju dumku, hieorhijeŭskaja stužka ciapier – heta simvał čaho?
– Siońnia heta simvał idyjatyzmu, tamu što heta nie maje adnosinaŭ da sapraŭdnaha adčuvańnia pamiaci pra tych, chto zahinuŭ na vajnie i ździejśniŭ podźvih. Bo kali hieorhijeŭskaja stužačka pryviazvajecca da chvasta sabaki, da kusta na darozie, visić dzieści nad śmietnikam u naŭprostym sensie hetaha słova – to jakaja heta pamiać, ab čym my havorym? Chiba heta pamiać ab tych miljonach zahinułych? I potym, Dzień Pieramohi adznačaŭsia da 2005 hoda, kali źjaviłasia hetaja stužačka, biez hetaj stužački niejkim čynam, nichto jaje nie nasiŭ, paviercie mnie. Moj baćka prajšoŭ vajnu, ja znajšoŭ jahonych frantavikoŭ, tamu što jon byŭ davoli ścipłym čałaviekam: ni ŭ adnaho ź jahonych siabroŭ nie było hieorhijeŭskaj stužački, nichto jaje nie nasiŭ. Heta prydumali maładyja chłopcy, jakija naležali da hrupy «Našy» ŭ 2005 hodzie. Adzin ź ich byŭ zasnavalnikam i prydumščykam hetaj hieorhijeŭskaj stužački. Niejak u mianie na prahramie na telekanale «Mir» pakryŭdziŭsia, vydaŭ histeryčny prypadak za toje, što jaho nie ŭzhadali, što mienavita jon prydumaŭ hetuju hieorhijeŭskuju stužačku. Voś adkul iduć karani: 2005 hod, hrupa «Našy» prydumali – i tut ža padchapili i adcisnuli hrupu «Našy», hetych maładych ludziej, i ŭziali na ŭzbrajeńnie ŭłady. Jak tolki spuskajecca niešta źvierchu ŭładami, tak ad hetaha treba trymacca dalej, siabry maje, bo tady heta budzie vykarystana zusim u inšaj simvaličnaj sistemie. Budźcie zdarovy i trymajcie siabie ŭ rukach! – ja zabyŭsia skazać svaju sakramientalnuju frazu.
– Tak, viadoma, jak zvyčajna, firmovaja fraza ad Andreja Bilžo!
