Fiziki Instytuta imia Viejcmana (Izrail) zrazumieli niezvyčajnyja pavodziny Paratrechina longicornis, daŭharohich šalonych murašoŭ pry pieranoscy hruzaŭ, pra što raspaviali ŭ časopisie Nature Communications.
Kali šalony muraš razam z surodzičami niasie ciažki hruz, 90% času jon pracuje jak usie, a 10% — biehaje vakoł hrupy. Jak akazałasia, biehaje nie prosta tak: vyviedvaje darohu i karektuje kurs hrupy.
Na vyviedku ŭ muraša sychodzić 10-15 siekund. Paśla taho, jak muraš zrazumieje pravilny napramak ruchu da hniazda, jon dałučajecca da pieranoski hruzu i šturchaje hruz u pravilny bok. Astatnija śledujuć jaho prykładu, chacia navukoŭcy nie zaŭvažyli, kab «vyviednik» niejak zajaŭlaŭ pra svajo lidarstva. Ź ciaham času hrupa ŭsio roŭna źbivajecca z darohi — tady na vyviedku idzie nastupny muraš.
Najlepiej takaja taktyka pracuje tady, kali pamier hruzu prykładna adpaviadaje pamieram uvachodu ŭ hniazdo. Pry nadta ciažkim hruzie hrupa ruchajecca adnosna roŭna, ale ź ciažkaściami kaardynuje dziejańni, kab abyści pieraškody.
Šalonyja murašy atrymali nazvu jakraz praź niby chaatyčny ruch, ale nie padčas pieranoski hruzaŭ, a ŭ vypadku niebiaśpieki. Murašy-rabočyja dasiahajuć daŭžyni cieła ŭ 4 mm. Ich kałonii nie kankurujuć miž saboj, stvarajučy adnu hihanckuju unikałoniju. Adzin z samych vialikich invaziŭnych vidaŭ: mienš čym za 100 hod «zavajavali» 28% z 10 tysiač hiektar daždžavych lasoŭ vostrava Kaladaŭ.
