Taki adkaz na svoj zvarot u Viciebski haradski vykanaŭčy kamitet atrymała Taćciana Sieviaryniec. «Budynak, jaki znachodzicca na vuł. Uryckaha,25, u Bataničnym sadzie, nie ŭklučany ŭ Dziaržaŭny śpis historyka-kulturnych kaštoŭnaściej Respubliki Biełaruś. < …> Pa infarmacyi ŭłaśnika, adbyłosia abśledavańnie i acenka techničnaha stanu nadziemnych niasučych kanstrukcyj dvuchpaviarchovaha budynka. Z techničnaj spravazdačy vynikaje, što hety budynak adniesieny da katehoryi avaryjna-niebiaśpiečnych, nieabchodna pravieści zamienu jaho nadziemnych niasučych kanstrukcyj. Dla ažyćciaŭleńnia ramontna-mantažnych rabot na dadzienym abjekcie patrabujecca kala 2 młrd rubloŭ. Na padstavie hetaha i ŭ suviazi z adsutnaściu finansavych srodkaŭ na rekanstrukcyju raniej ułaśnikam było pryniata rašeńnie ab znosie budynka», — pryvodzicca vytrymka z adkazu harvykankama na sajcie bchd.info.
Pry hetym, tolki raspracoŭka prajektna-kaštarysnaj dakumientacyi abydziecca univiersitetu ŭ 22 miljony rubloŭ, nie kažučy ŭžo pra sami pracy pa znosie budynka. Praŭda, tender na stvareńnie hetaj dakumientacyi, jaki byŭ abvieščany 29 vieraśnia, znachodzicca ŭ niezrazumiełaj stadyi — na icetrade.by tak i nie abvieščanyja jaho vyniki.
Miž tym udałosia daviedacca peŭnyja padrabiaznaści pra kaplicu. Zhodna apisańnia ŭ №33 «Tygodnik Powszechny» za 1884 hod (st. 524), kaplica była pabudavanaja koštam panoŭ Duninych-Ślepściaŭ z dazvołu ŭłady i aśviečanaja ŭ 1860 hodzie dekanam Hajžeŭskim (Juljan Vosipavič Hajžeŭski / Julian Gojżewski) ŭ honar Najśviaciejšaj Maci Božaj Balesnaj, uspamin jakoj adznačajecca 15 vieraśnia. U toj ža krynicy adznačajecca, što pad čas haściavańnia ŭ domie Duninych-Ślepściaŭ imšu ŭ hetaj kaplicy adsłužyŭ arcybiskup Mahiloŭski mitrapalit Vacłaŭ Žylinski.
Dosyć cikavym vyhladaje toje, što Ściapanu Duninu-Ślepściu ŭ toj čas udałosia adčynić u Viciebsku novy katalicki chram. Jak viadoma, paśla zadušeńnia paŭstańnia 1830-1831 hadoŭ na terytoryi Biełarusi ŭ 1833 hodzie było skasavanaje dziejańnie Statuta VKŁ, a kaścioły pačali začyniacca ci pieradavacca inšym kanfiesijam.
Tak, u dziońniku biešankovickaha pamieščyka i połackaha maršałka Irenija Vasileŭskaha, jakija Uładysłaŭ Ciechanaviecki pryvodzić u vydadzienaj u 1912 hodzie knizie «Z okolic Dźwiny» (st. 214), u 1848 hodzie ŭ Viciebsku byŭ ledź nie začynieny adziny dziejny parafijalny kaścioł — z Sankt-Pieciarburhu pastupiŭ zahad apiačatać kaścioł śviatoha Antonija. Tam ža zhadvajecca, što ź isnavaŭšych u 1833 hodzie šaści kaściołaŭ u Viciebsku pa-daminikansku (śviatoha archanhieła Michaiła) staŭ ruinaj, jak i śviatoj Barbary, farny kaścioł (maryjavitak) byŭ apiačatany i pieratvorany na mahazin (z 1858 hoda ŭ jaho budynku raźmiaścili Centralny archiŭ staražytnych aktavych knih), pa-jezuicku (śviatoha Jazepa) staŭ pravasłaŭnym saboram śviatoha Mikałaja, pa-pijarsku staŭ kirchaj, a trynitarski – zamknuty (u 1858 hodzie budynak addali pravasłaŭnaj carkvie i k 1865 hodu jon byŭ pierabudavany ŭ Pakroŭskuju carkvu). Tolki ŭmiašalnictva viciebskaha hienierał-hubiernatara kniazia Halicyna pieraškodziła začynić i kaścioł śviatoha Antonija.
U svaim liście ŭ redakcyju haziety «Słowo» Arciom Viaryha-Dareŭski piša, što na 1858 hod u Viciebsku isnujuć try katalickija kaścioły: śviatoha Antonija (probašč Julij Vasilkoŭski), Daminikanski kaścioł na Zamkavaj vulicy, kaścioł śviatoj Barbary (probašč Julij Hajžeŭski). Stan budynkaŭ nie zhadvajecca.
Što tyčycca Duninych-Ślepściaŭ, to jany jašče nieadnarazova zhadvajucca ŭ pamiatnych knižkach Viciebskaj hubierni. Adznačym, što proźvišča ŭ hetych krynicach padajecca ŭ dvuch napisańniach: Dunin-Ślepść (Dunin'-Słѣpć), naprykład, u 1866, 1881 i 1882 hadach i Dunin-Ślapiec (Dunin'-Słѣpiec'), naprykład, u 1865, 1867 i 1868 hadach. Pry hetym jano časam hublaje prydomak «Dunin», i, adpaviedna, u ałfavitnych pakazalnikach znachodzicca pad litaraj «S». U toj ža čas u polskich i niamieckich krynicach prasočvajecca tolki napisańnie Dunin-Slepść.
Zhodna «Pamiatnoj knižkie Vitiebskoj hubiernii» 1865 hoda (st. 13) kaležski asesar Ściapan Vosipavič Dunin-Ślepść 23 śniežnia 1864 hoda (4 studzienia 1865 hoda zhodna novaha stylu) staŭ deputatam dvaranstva ad Połackaha pavieta. Na hetaj ža pasadzie jon znachodziŭsia zhodna knih 1866 (st. 15) i 1867 (st. 18) hadoŭ. Padobna, što da 28 červienia (10 lipienia) 1868 hoda, kali jaho źmianiŭ praparščyk Jazep Haśpiarovič Hutoŭski.
Tam ža pryvodziacca bolš poŭnyja źviestki pra jaho ŭznaharody: ordena sv. Uładzimira IV stupieni i mieŭ znak adznaki za 15 hadoŭ biezdakornaj słužby, orden sv. Anny III stupieni i miedal za 1853-1856 hady, vypuščany ŭ honar skančeńnia Krymskaj vajny, jakim šyroka ŭznaharodžvalisia i cyvilnyja ludzi, što nie brali ŭdziełu ŭ vajennych dziejańniach.
U 1867 hodzie Ściapanu Duninu-Ślepściu było 60 hadoŭ (značyć, vierahodniej za ŭsio, naradziŭsia ŭ 1808 hodzie), ź jakich 37 jon addaŭ słužbie. Taksama adznačajecca, što jon žanaty, a vychavańnie atrymaŭ u Połackaj akademii jezuitaŭ. U vydańni 1905 oda «Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych» (st. 141) znachodzim, što zhodna «Miesięcznik Połocki» 1818 hoda (t. 1 st. 76) u 1817 hodzie ŭznaharody zasłužyŭ vučań 4 kłasa Ściapan Ślepść.
Apošni raz, jaki ŭdałosia znajści, u pamiatnych knižkach Ściapan Vosipavič Dunin-Ślepć zhadvajecca ŭ 1878 hodzie. Jon paznačany (st. 264), jak pamieščyk Viciebskaha pavietu, jaki mieŭ majontka Zarečnia i falvarak Zamošša z 1472 dziesiacinami (kala 1605 hiektaraŭ) ziamli. Pryvatnym ziemleŭładalnikam u Viciebskim paviecie tady naležała 143 372 dziesiaciny, a ziemleŭładalnikaŭ, jakija b mieli bolš za 1000 dziesiacin było ŭsiaho 9.
U «Pamiatnoj knižkie Vitiebskoj hubiernii» 1881 hoda (st. 149) my ŭžo znachodzim, vierahodniej za ŭsio, syna zasnavalnika kaplicy Ściapana Ściapanaviča Dunina-Ślepścia, jaki paznačany pamieščykam i hłosnym Viciebskaj haradskoj dumy pa 2-m razradzie. U 1882 hodzie jon zhadvajecca na hetaj ža pasadzie (st. 210), a taksama jak siabra savieta Viciebskaha tavarystva sielskich haspadaroŭ (st. 232).
U vydańni «Kritische Miscellen» 1864 hoda, možna znajści, što ŭ Vitzthumsches Gymnasium u Drezdenie z 1863 pa 1864 hod u 5 kłasie vučyŭsia Ściapan Dunin-Ślepść (st. 79), jaki naradziŭsia 14 maja (26) 1850 hoda ŭ Viciebsku. Tam ža (st. 83) zhadvajecca, što jon pakinuŭ himnaziju, bo z maci viarnuŭsia na radzimu. Cikava, što Viciebsk (Witepsk) adnosiać da Litvy (Lithauen).
Z «Jahrbuch für das Berg- und Hüttenwesen im Königreiche Sachsen auf das Jahr» za 1873 (st. 188) i 1874 (st. 206) hady viadoma, što z 1872 pa 1875 hady Ściapan Ściapanavič Dunin-Ślepść (Stephan Stephanowitzsch von Dunin-Slepsc, aus Witebsk in Russland) vučyŭsia ŭ Hornaj akademii Frajbierha (tam ža, naprykład, vučyŭsia Michajła Łamanosaŭ).
Jak bačym, budynak kaplicy Duninych-Ślepściaŭ (Duninych-Ślapcoŭ) u Viciebsku cikavy nie tolki, jak uzor architektury siaredziny XIX stahodździa, ale i jak źviazany z žyćciom hramadskich dziejačaŭ horada.
Darečy, na zdymkach Kanstancina Durychina, zroblenych u pramiežku ad 1956 hoda (kali byŭ pabudavany most imia Baŭmana) da 1959 hoda (kali Durychin źjechaŭ ź Viciebska) možna ŭbačyć jašče adnapaviarchovy budynak byłoj kaplicy amal u aŭtentyčnym vyhladzie, tolki bieź viežačak.
