Biełaruskija vučonyja i miedyki ŭpieršyniu ŭ historyi krainy praviaduć niestandartnuju apieracyju pa adnaŭleńni razburanych niejronnych łancuhoŭ hałaŭnoha mozha čałavieka, paviedamiŭ žurnalistam 19 listapada ŭ Minsku namieśnik dyrektara pa navukovaj pracy Instytuta fizijałohii Nacyjanalnaj akademii navuk Uładzimir Kulčycki.
Pavodle jaho słoŭ, kali praces razbureńnia niejronnych łancuhoŭ vyklikany puchlinaj, to adnavić paškodžanyja ŭčastki moža tolki niejrachirurh. Adnak kali niejronnyja łancuhi razburanyja ŭ vyniku traŭmy abo krovaźlićcia ŭ mozh, to možna dapamahčy čałavieku inšym sposabam. Naprykład, uvieści ŭ arhanizm pacyjenta niejronapadobnyja kletki, vyraščanyja ź inšych jaho kletak.
Kulčycki zaznačyŭ, što kłasična niejronapadobnyja kletki ŭvodziać pacyjentu ŭnutryvienna, unutryarteryjalna abo niepasredna ŭ mozh šlacham trepanacyi čerapa. Ale trepanacyja źjaŭlajecca dadatkovym chirurhičnym umiašańniem, jakoje paharšaje stan pacyjenta. Z druhoha boku, kletkam, što ŭviedzieny cieraz sasudzistaje rečyšča, kab raspaŭsiudzicca pa arhaniźmie, treba pieraadoleć hiemata-encefaličny barjer — fizijałahičnuju miažu pamiž kryvianosnaj i centralnaj niervovaj sistemami, što źnižaje pośpiech apieracyi.
«My ž robim heta šlacham uviadzieńnia kletak u zakančeńni čerapna-mazhavych niervaŭ, u pryvatnaści u receptary niuchalnaha nierva pad ślizistuju abałonku nosa, — skazaŭ vučony. — Uzdoŭž niervovych stvałoŭ niuchalnaha nierva hetyja kletki sami mihryrujuć u tuju zonu, dzie razburany ŭčastak, ubudoŭvajucca ŭ jaje i adnaŭlajuć niejronnuju sietku. Heta naša nou-chau… Jak vy sami razumiejecie, heta pracedura nie takaja traŭmatyčnaja».
Takaja sistema adnaŭleńnia razburanych niejronnych łancuhoŭ hałaŭnoha mozha raspracavanyja supracoŭnikami Instytuta fizijałohii sumiesna z kalehami z Abjadnanaha instytuta prablem infarmatyki NAN Biełarusi, kafiedry bijafiziki Biełdziaržuniviersiteta i Respublikanskaha navukova-praktyčnaha centra pa nieŭrałohii i niejrachirurhii.
Paśpiachovyja ekśpierymienty ŭžo praviedzienyja ŭ łabaratornych umovach na paddoślednych žyviołach.
Ministerstva achovy zdaroŭja aficyjna dazvoliła pravieści takuju apieracyju pacyjentu-čałavieku ŭ pačatku 2016 hoda.
