2 miesiacy tamu ŭ Salihorsku pa adrasie Kazłova, 33B adkryłasia novaja kaviarnia pad nazvaj «Kava». Admietnaść ustanovy ŭ tym, što jana całkam biełaruskamoŭnaja. Kali ŭ Minsku ŭžo ciažka kahości ździvić biełaruskamoŭnaj kaviarniaj, to pa-za stalicaj adkryćcio takich ustanoŭ — novy trend.
Jak adčuvaje siabie biełaruskamoŭny drobny biznes pa-za miežami Minska, ci hatovyja našy ludzi da jeŭrapiejskaha adpačynku i jak žychary 100-tysiačnaha pramysłovaha horada staviacca da biełaruskamoŭnaha servisu? Hetyja pytańni «Naša Niva» abmierkavała ź biełaruskamoŭnaj barystkaj salihorskaj kaviarni «Kava» Chryścinaj Samojłavaj.
NN: Chryścina, jak uźnikła ideja stvareńnia biełaruskamoŭnaj kaviarni ŭ Salihorsku?
CHS: Nasamreč, heta ideja našaha dyrektara Alaksieja. Raniej jon sam pracavaŭ barmienam, ale ciapier u Alaksieja niekalki roznych kirunkaŭ biznesu. Možna skazać, što heta była jaho pryncypovaja pazicyja — stvaryć taki svojeasablivy asiarodak biełaruščyny.
NN: Ci nie bajalisia vy taho, što ideja siabie nie apraŭdaje? Ci nie bajaŭsia Vaš dyrektar taho, što salihorcy buduć pabojvacca chadzić u biełaruskamoŭnuju ŭstanovu?
CHS: Absalutna nie bajalisia. Viadoma, u stalicy praściej zrabić što-niebudź padobnaje. U vialikich haradach kancentrujecca intelihiencyja, šmat tvorčych asob, jakija bolš pryjazna staviacca da biełaruskaj movy. Adpaviedna, možna znajści bolš klijentaŭ. Ale ja miarkuju, što heta niapravilna. Musiać raźvivacca i siarednija harady (takija, jak Salihorsk), i nievialikija miastečki. Jak u Jeŭropie. Salihorsk, jak i inšyja padobnyja harady, nie pavinien być na pieryfieryi. My chočam, kab «miakkaja biełarusizacyja» i inšyja pazityŭnyja pracesy, jakija zaraz adbyvajucca ŭ Minsku, nie prachodzili mima i našaha horada. U peŭnym sensie heta naša misija.
NN: Nakolki naohuł kaviarni papularnyja siarod žycharoŭ Salihorska?
CHS: Davoli papularnyja. Pobač z nami znachodziacca ŭžo niekalki kaviarań, jakija adkrylisia adnosna niadaŭna. Tamu kankurencyja ŭ nas vysokaja.
Raniej ludzi chadzili ŭ kaviarni prosta na kavu. Ciapier kaviarni pastupova stanoviacca asiarodkam dla volnaha času, niefarmalnych znosin, peŭnaj atmaśfiery. Ludzi zachodziać da nas nie tolki pa kavu, ale i kab pačytać knižku, pahutaryć za žyćcio ci navat u nardy pahulać. Adbyvajecca peŭnaja «jeŭrapieizacyja» ŭ hetaj śfiery i heta nie moža nas nie radavać.
NN: Napeŭna, niekatoryja zachodziać da vas nie tolki kavy papić albo knižku pačytać.
CHS: Tak, tut niedaloka ad nas jość praduktovaja sietkavaja krama. Pobač ź joj časam źbirajucca amatary inšych napojaŭ.
NN: Chto čaściej zavitvaje da vas, jakija ŭ vas klijenty? I jak salihorcy staviacca da biełaruskamoŭnaha servisu?
CHS: Klijenty ŭ nas samyja roznyja. I moładź, i stałyja ludzi. I mužčyny, i žančyny. I biełaruskamoŭnyja, i ruskamoŭnyja. My radyja bačyć kožnaha.
Što tyčycca biełaruskaj movy, to reakcyi byvajuć roznyja. U bolšaści vypadkaŭ ludzi staviacca pazityŭna albo niejtralna da majoj biełaruskaj movy. Šmat ludziej pytajucca ŭ mianie, čamu ja havaru pa-biełarusku. Ale heta nie admoŭnaja reakcyja, tut bolš ździŭleńnia i cikaŭnaści.
Kali kazać pra nieadekvatnyja i biełarusafobskija pavodziny niekatorych klijentaŭ, jany taksama jość, ale ŭ małoj kolkaści. Za 2 miesiacy raboty ja moža troch takich sustrakała. Tyja, chto staviŭsia niehatyŭna da biełaruskaj movy, u jakaści arhumienta vykarystoŭvali situacyju va Ukrainie, kazali pra «banderaŭcaŭ». Karaciej, retranśliravali tryźnieńnie rasijskich ŚMI i plavuzhali aby-što. Adzin navat spytaŭ mianie: «A počiemu eto Vy po-ukrainski razhovarivajetie?» Čałaviek robić takija zajavy, chacia, ščyra kažučy, da linhvista jon nie byŭ padobny. Chutčej, na amatara mocnych śpirtnych napojaŭ. Ale ja paŭtarusia, što heta adzinkavyja vypadki.
My byli hatovyja da taho, što ŭ našym hramadstvie jość i takija biełarusafoby. Kaniečnie, jany buduć niezadavolenyja. Ale my nie suprać taho, što jany nie buduć našymi klijentami. Dla nas heta nie nadta vialikaja strata.
NN: Ale bajacca pierachodzić na biełaruskuju movu pradprymalnikam i biznesmienam nie varta?
CHS: Bajacca dakładna nie varta! Pa-pieršaje, jak minimum vy ničoha nie stracicie. Paviercie, bolšaść ludziej pryjazna da hetaha pastavicca. Pa-druhoje, heta cudoŭnaja mahčymaść zrabić niešta karysnaje dla siabie, svajho asiarodździa i svajoj krainy.
