Edvard Vajniłovič. Fota wikimedia.org
Adznačylisia kamunisty-kalakincy.
«Minskaja haradskaja arhanizacyja Biełaruskaj partyi levych «Spraviadlivy śviet» ličyć nieabchodnym zajavić, što ličyć niemahčymym uniasieńnie ŭ tapanimiku biełaruskaj stalicy imia Vajniłoviča. Heta źviazana, pieradusim, ź jaho rezka niehatyŭnym staŭleńniem da idei biełaruskaj dziaržaŭnaści, ź jaho hrebavańniem biełaruskaj nacyjanalnaj kulturaj, imknieńniem pazbavić biełaruski narod jaho suvierennaha prava žyć samastojna — paza polskaj dziaržavy i polskaj nacyi. Z ułasnych uspaminaŭ Vajniłoviča viadoma, što jon ličyŭ nieabchodnym uznaŭleńnie Rečy Paspalitaj u miežach 1772 hoda, dla čaho, u tym liku, padčas Pieršaj suśvietnaj i Hramadzianskaj vojnaŭ supracoŭničaŭ ź niamieckimi i polskimi akupantami, što byŭ prychilnikam «pałanizacyi» Biełarusi i nazyvaŭ jaje nie inakš jak «litoŭska-biełaruskija Kresy», — pišacca ŭ partyjnym zvarocie ŭ harvykankam.
Vyhladaje, što zvarot byŭ nie adzin, pakolki ŭ adkazie Minharvykankama havorka idzie pra «zvaroty», a nie adzin list.
«Prapanovy Minskaha haradskoha kamiteta Biełaruskaj partyi levych «Spraviadlivy śviet» pra niedapuščalnaść uviekaviečvańnia ŭ tapanimicy Minska imia Vajniłoviča i nadańnia najmieńnia «Junactva» [mienavita takuju prapanovu vysunuła partyja levych — NN] skvieru kala Čyrvonaha kaścioła nakiravany ŭ kamisiju i buduć pryniatyja da ŭvahi», — havorycca ŭ adkazie.
Sustaršynia arhkamiteta pa stvareńni partyi Biełaruskaja chryścijanskaja demakratyja Pavieł Sieviaryniec bje tryvohu. Pavodle jaho źviestak, niama peŭnaści ŭ tym, jakim budzie kančatkovaje rašeńnie.
«Vierniki Čyrvonaha kaścioła daŭno prasili pra takoje pierajmienavańnie. I Minharvykankam byŭ u kursie. Paśla sioletniaj publikacyi ŭ «Sovietskoj Biełoruśsii» ŭ studzieni praces, zdajecca, pajšoŭ. Ale kamunisty, jakija zasieli ŭ Minharvykankamie — doŭhi čas pa ideałahičnaj linii pracavali to Čykin, to Karpienka — panapisvali zvaroty. Tam ich dziasiatki. Maŭlaŭ, nielha pierajmianoŭvać, Vajniłovič — polski dziejač, jaki da Biełarusi nie maje nijakaha dačynieńnia, niahledziačy na toje, što Čyrvony kaścioł staić pasiarod płoščy, — tłumačyć Sieviaryniec. —
U vyniku tam situacyja 50/50. Da kanca nastupnaha tydnia kamisija pa tapanimicy pavinna pryniać rašeńnie adnosna pierajmienavańnia. I my zaklikajem usich uklučacca i dasyłać na adras Minharvykankama zvaroty, kab pierajmienavać skvier u honar Vajniłoviča».
Pavieł padrychtavaŭ šabłon zvarota:
«U Minski haradski vykanaŭčy kamitet
220030, pr. Niezaležnaści, 8
Hramadzianina (hramadzianki)
Jaki (jakaja) pražyvaje pa adrasie
Zajava
Prašu Minski haradski vykanaŭčy kamitet nadać skvieru ŭ miežach kompleksu budynkaŭ kaścioła śviatych Symona i Aleny, damoŭ №17 i 19 pa vuł. Savieckaj i №4 pa vuł. Śviardłova imia vybitnaha biełaruskaha dziejača, fundatara kaścioła śviatych Symona i Aleny Edvarda Vajniłoviča.
Edvard Vajniłovič — čałaviek, jaki ŭ ciažkija časy naprykancy XIX — napačatku XX stahodździa zrabiŭ vielmi šmat dla dabrabytu i duchoŭnaha raźvićcia žycharoŭ Minska i ahułam usich biełarusaŭ. Histaryčnaja spraviadlivaść patrabuje, kab imia Edvarda Vajniłoviča było ŭšanavana ŭ Minsku.
Data
Podpis»
* * *
Edvard Antoni Leanard Vajniłovič naradziŭsia 13 kastryčnika 1847 hoda ŭ majontku Ślapianka pad Minskam. Baćka jaho pachodziŭ sa znakamitaha ŭ toj čas rodu Vajniłovičaŭ, a maci — z rodu Vańkovičaŭ. Mieli Vajniłovičy i kroŭnyja suviazi z Adyncami dy Maniuškami. Vajniłovičam naležali vialikija ziamielnyja ŭładańni ŭ Navahradskim vajavodstvie, hałoŭnym majontkam byli Savičy ŭ Słuckim paviecie. Edvard ź miedalom skončyŭ Słuckuju himnaziju, paśla pastupiŭ u Pieciarburhski impieratarski technałahičny instytut, potym staŭ słuchačom Sielskahaspadarčaj akademii ŭ Pruškavie (Polšča). Paśla śmierci baćki junak viarnuŭsia ŭ Savičy i vioŭ haspadarku.
U 1888 hodzie byŭ abrany vice-staršynioj Minskaha tavarystva sielskaj haspadarki. Trojčy abiraŭsia ŭ rasijskuju Dziaržaŭnuju Dumu. A z 1906 hoda staŭ členam Dziaržaŭnaha savieta Rasii ad Minskaj hubierni. Stałypin prapanoŭvaŭ jamu pasadu vice-ministra sielskaj haspadarki Rasijskaj impieryi. Adnak Edvard admoviŭsia.
Za čas pracy byŭ uznaharodžany piaćciu ordenami i adnym miedalom. Simpatyzavaŭ biełaruskamu ruchu: padtrymlivaŭ utvareńnie BNR, u domie Vajniłoviča prachodziŭ viadomy Biełaruski źjezd Słuččyny, jaki inicyjavaŭ Słuckaje paŭstańnie.
Pamior Edvard Vajniłovič u 1928 hodzie ŭ Polščy.
Edvard Vajniłovič. Baćka Symona i Aleny
