Piśmieńnik Nił Hiejman napisaŭ knihu «Amierykanskija bahi», nie tak daŭna pa joj vyjšaŭ pieršy siezon sieryjała. Odzin, Čarnaboh, Anansi, Ibis, Leprykon i inšyja bahi žyvuć siarod zvyčajnych ludziej, chodziać na pracu, zarablajuć hrošy. Hety pravakacyjny tekst — sproba ŭjavić, što b rabili ŭ siońniašniaj krainie biełaruskija bahi. Nie paličycie za bluźnierstva.
Fota Siarhieja Hudzilina.
Ziuzia
«Proźvišča ŭ vas Maroz? Mikałaj Mikałajevič, nu ładna špana fihnioj zajmajecca, a navošta heta vam? Kolki vam hadoŭ? 75, 80? Užo, mabyć, praŭnuki jość» Mikałaj Mikałajevič — vielmi kałarytny dzied. Hustaja biełaja barada, čyrvonyja chipstarskija štany, kiepka z vyjavaj baskietbolnaj kamandy Bruklin Nets, soniečnyja akulary ad R.Cavalli, navat tatuiroŭka na pravym pieradpleččy jość z vyjavaj niejkaj bułavy. Siaržanty Pietuškoŭ i Muraškievič zatrymali Mikałaja Mikałajeviča ŭ toj momant, kali jon prymacoŭvaŭ nalepku Straight edge z vyjavaj Pahoni da darožnaha znaku. Viadoma, što ŭ pastarunak dziadulu vieści jany nie źbirajucca, prosta vyrašyli paŭščuvać. Vidavočna ž, što ŭ dziaduli nie ŭsio dobra z hałavoj, bolš na cełaje Žodzina takich nie znojdzieš. Moža, u Minsku i bolš šalonyja piersanažy sustrakajucca, ale nie tut. Mikałaj Mikałajevič šmat piŭ, biazbožna piŭ, jak ziuzia. Ale potym uziaŭsia za hałavu. Bolš ni kropli ŭ rot. Ciapier spadar Maroz zajmajecca johaj, čytaje knihi pa psichałohii, ablivajecca štodnia chałodnaj vadoj i biehaje paŭmarafony. Praŭda, biehać lubić čamuści basanož. Heta možna i daravać, my ž užo kazali, što na cełaje Žodzina bolš takich nie znojdzieš.
Piarun
Padpałkoŭnik Dundar užo bolš za dziesiać hadoŭ pracuje ŭ Vajskova-pramysłovym kamitecie. Žančyny abažajuć jahonyja srebranyja vusy, chitry pohlad i pošłyja žarty. Kažuć, što ŭ kamitecie ŭžo niama tych, kamu Dundar nie nastaviŭ rohi. Mabyć, mienavita tamu ŭ jaho nie atrymlivajecca raści pa pasadzie, ale i zvolnić jaho hienierały nie mohuć, bo Dundar — niezamianialny supracoŭnik. Heta jon byŭ tym, chto ź pieršaha dnia pavieryŭ u ajčynnyja sistemy reaktyŭnaha załpavaha ahniu, možna skazać, uvasobiŭ mary kiraŭnictva ŭ žyćcio. Padpałkoŭnik jeździŭ u Kitaj, pravodziŭ pieramovy ź miascovymi kalehami, zdolnymi vyrablać ćviordy porach i rakiety. I choć Dundaru robicca sumna ad taho, što heta pakul nielha vyrabić u Biełarusi, jon padhladaje, padsłuchvaje, zapisvaje ŭsio za kitajcami. Jon navat movu kitajskuju vyvučyŭ, tolki partnioram ničoha pra heta nie kaža. Ale asablivy kajf Dundaru siadzieć na palihonie i vypraboŭvać zbroju, kali ŭ niamoj paleskaj cišy rankam hučyć vybuch. Buch-bach. Kažuć, što ŭ takija momanty Dundar adčuvaje absalutnaje ščaście. Adzinaje, jon trošku zasmučany tym, što sistemy ahniu nazvali «Pałanezami», jon ža prapanoŭvaŭ «Pierunami», ale načalstva varyjant zabrakavała.
Łada
Fota Siarhieja Hudzilina.
Hetyja durni sapraŭdy miarkujuć, što padkat u styli «chmuryccanienadałada» vielmi aryhinalny i niečakany, i, viadoma ž, nikomu da ich u hałavu nie prychodziła znajomicca ź joj mienavita takim sposabam. Štodnia jaje pryvat u fejsbuku i kantakcie, dyrekt u instahramie poŭnicca pryvitańniami i prapanovami zaniacca seksam na samych roznych movach śvietu. Ad ruskaj da tureckaj, ad anhlijskaj da kitajskaj. Adzin miły bialavy chłopčyk navat pisaŭ pa-biełarusku, joj karcieła adkazać jamu, ale nie dla hetaha jana zarablała dziasiatki tysiač padpisčykaŭ u sacyjalnych sietkach. Hladzieć, ale rukami nie čapać — jaje praviła. Instahram Lada_spring poŭnicca zdymkami z adpačynku ŭ Dubroŭniku i Vjetnamie, vyjezdami na pryrodu, smačnymi stravami i padarunkami fanataŭ. Heta ž tak prosta — stać papularnaj u siońniašnim śviecie, kab tabie prynosili achviaravańni ŭ vyhladzie łajkaŭ i repostaŭ, treba ŭsiaho tolki mieć simpatyčny tvaryk i pruhki azadak. Jana z tych, kaho nazyvajuć «fitaniašami», uvieś tydzień nie vyłazić sa sportzała, kab kolkaść upadabańniaŭ nie źmianšałasia, kab šerahi prychilnikaŭ stanavilisia ščylniejšymi. Ščoŭk, novaja fatahrafija zahružanaja. Łajki, reposty, lacicie siudy.
Viales
Usie narmalnyja staršyni kałhasaŭ pierasieli daŭno na «Aŭdzi», «Folksvahieny», ci chacia b «Džyli», i tolki Ściapan Aŭłasievič praciahvaje jeździć na zadrypanym «koźliku», čort by jaho pabraŭ. Unutry UAZika ŭvieś čas śmiardzić salarkaj, ruki Aŭłasieviča ŭžo nikoli nie admyjucca ad hetaj samaj salarki i ziamli. Kožny viečar jon biare tupy nož, kab vykałupać z-pad paznohciaŭ zasochły piasok, raz na tydzień chodzić u łaźniu, raz na miesiac stryžecca ŭ žančyny z susiedniaj vioski, raz na try miesiacy śpić ź joj, a raz na hod kuplaje sabie novy abutak. Aŭłasievič niastomna hojsaje pa palach, svarycca na miechdvary, abnadziejvaje premijaj cialatnic i prymušaje nie pić vartaŭnika kałhasnaha sada. Jon navat kradzie zusim pa drobiazi. Čysta tak, kab było na tytuń, supakojvaje siabie Ściapan. Ale kałhas usio adno adzin z samych adstajučych u adnym z samych adstajučych rajonaŭ Biełarusi. Chalera na ciabie, Šarkaŭščyna! Kaliści Aŭłasievič byŭ pryhožym i pierśpiektyŭnym mužčynam, jaho klikali ŭ adździeł ekanomiki rajvykankama. Chaj budzie praklaty hety dzień, kali jon admoviŭsia. «Viedajecie, ja chaču pracavać ź ziamloj, z žyviołami», — naiŭna adkazaŭ. Pracuj, Ściopa, adkazali jamu. Ładna, nie čas tryndzieć, chutka, kažuć, hubiernatar viciebski u Šarkaŭščynu pryjedzie, jak by paśpieć navieści paradki?
Fota Siarhieja Hudzilina.
Mara
Los nie ŭznaharodziŭ jaje pryhažościu. Mara zusim minijaturnaja žančyna, niekatoryja navat mohuć nazvać jaje karlicaj. Chacia nie, jana ŭsio ž upisvajecca ŭ minimalny rost, jaki moža dazvolić sabie žančyna. Jak by heta ni było pa-śvinsku pisać pra žanočyja niedachopy, ale ŭ jaje mały nos, kryvyja nohi i redkija vałasy. Jana sprabavała zapisvacca va ŭsie hetyja sałony pryhažości, rabiła karekcyju brovaŭ, zaharała ŭ salaryi, chadziła ŭ samyja modnyja cyrulni. I na paru dzion paśla ŭsich pracedur Mary navat zdavałasia, što jana stanovicca pryvabnaj žančynaj. Tolki voś mužyki chodziać ź joj na spatkańni nie bolš za adzin raz. Joj sapraŭdy chočacca prostaha babskaha ščaścia, ale kožny raz žančyna razumieje, što nikoli nie zdabudzie jaho. Nie, Mara nie płača. U jaje krepkaja psichika i mocnyja ruki, inakš by jana nie prajšła ŭsie hetyja testy i vyprabavańni. Jana baicca, što jeŭrapiejcy ŭrešcie całkam pazbaviać jaje raboty, jakoj i tak štohod stanovicca ŭsio mieniej i mieniej. U Mary redkaja, možna skazać unikalnaja, prafiesija — jana pryvodzić u vykanańnie śmiarotnyja prysudy.
Och
Och, prasicie ŭ nas lubuju prybaŭku da zarobku! Viedajecie, našy naviedvalniki prosta šalejuć ad vas. Och, ź jakoha ž stahodździa vy źjavilisia i čamu tak niadaŭna tolki ŭładkavalisia da nas na pracu? Vašy staraśvieckija maniery, vaša pasłužlivaść, majsterstva padabrać adpaviednuju čałavieku stravu. Och, takich aficyjantaŭ u nas prosta jašče nie było. Mnie zdajecca, što ludzi da nas chodziać tolki dla taho, kab parazmaŭlać z vami. Och, a jak ža vy ŭmiejecie padtrymać razmovu! Heta ž šykoŭna! Och, adkul vy tolki viedajecie i pra kavu «kopi luvak», i pra hramadzianskuju vajnu ŭ Ispanii? Vy ž prosta niejkaja encykłapiedyja. Och, a jak arystakratyčna vy raźlivajecie vino ŭ ichnija kielichi! Dzie vy navučylisia hetamu majsterstvu? Och, lepiej maŭčycie-maŭčycie, nie parušajcie hetaj tajamnicy. I niama čałavieka ŭ cełym restaranie jakomu b vy nie ŭsłužyli, nie dapamahli. Och, dziakuj za toj recept mužčynskaj siły, jaki vy mnie paraili. Maja žonka zadavolenaja mnoj jak nikoli. Och, vašymi klijentami jość i buduć ministry, dypłamaty, aliharchi, čempijony, kožny choča, kab ź imi pracavali mienavita vy. Tolki, kali łaska, nikudy nie sychodźcie ad nas. Och, zamieny vam my nie znojdziem nikoli…
Žyžal
Fota Siarhieja Hudzilina.
Piać hadoŭ u Navinkach Piatra Žyžu pičkali psichatropami. Jon padpaliŭ try vioski ŭ Aršanskim rajonie, jamu kazali, što abhareli piać ci šeść čałaviek. Na ščaście, žyvymi zastalisia ŭsie. Žyžu spačatku zavieźli ŭ izalatar časovaha ŭtrymańnia, dzie bili try dni i čatyry nočy. Kali siłaŭ bić u śledčych i milicyjanieraŭ užo nie zastałosia, to jaho adpravili na psichijatryčnuju ekśpiertyzu. U balnicy jaho taksama sprabavali bić. Hałoŭny doktar Aršanskaha psichdyspansiera Arkadź Michajłavič Puzikaŭ tak i nie advažyŭsia pastavić dyjahnaz, pierakinuŭ usio na Minsk. U Navinkach daktary śmialejšyja — šyzafrenija, piramanija. Žyžu tak nakačali roznymi tabletkami, što jon amal ničoha nie pamiataje pra toj čas. Nie, ahoń Piatru padabajecca pa siońnia. Čas ad času jon siadzić na načnym dziažurstvie i pstrykaje zapalničkaj. Raz, dva… Treci raz užo baicca, bo raptam za im niechta naziraje. Pa vychadzie z kliniki Žyžu ŭziali vartaŭnikom u blinnuju. Hrošaj asablivych nie zarablaje, zatoje pry spravie. Sapraŭdnych piečak tut niama, tolki elektryčnyja. A da ich Žyža abyjakavy. Połymia ž jość tolki namialavanym na fasadzie budynka.
