Palitołah Juryj Čavusaŭ u kamientary dla «Našaj Nivy» parazvažaŭ pra nastupstvy zatrymańnia prafsajuznaha lidara Hienadzia Fiadyniča i pieratrusy ŭ ofisie REPa.
«Usio budzie zaležyć ad taho, u jakim kirunku hetaja sprava budzie raźvivacca, ci havorka pra toje, što zatrymali, pradjavili abvinavačvańnie, adpuścili, a potym sprava ciahniecca na tarmazach. Albo heta druhaja sprava Bialackaha. Bo dla zamiežnikaŭ prafsajuzy pa svajoj adčuvalnaści, važnaści na adnoj prystupcy z pravaabaroncami. Ci heta ŭžo poŭny razhrom niezaležnaha prafsajuznaha ruchu ŭ Biełarusi, ale pakul na heta nie vyhladaje.
Ja b źviarnuŭ uvahu na niekalki aśpiektaŭ, jakija mohuć paŭpłyvać na reakcyju zachodnikaŭ na hetuju situacyju.
Prafsajuzy — heta adzinaja lehalnaja struktura, jakaja była całkam zaanhažavanaja ŭ zimova-viasnovuju chvalu pratestaŭ suprać dekretu №3. Byŭ vypadak, kali REP vyjšaŭ z składu Biełaruskaha nacyjanalnaha kanhresu Statkieviča. Maŭlaŭ, jak arhanizacyja jany vymušanyja syści, ale zastajucca ŭ aktyŭnaści. Heta była takaja sproba nie dapuścić mahčymych papiaredžańniaŭ z boku Ministerstva justycyi. Tolki jany heta nie apubličvali.
Heta ŭdar pa tych strukturach, jakija byli zavadatarami pratestaŭ. Heta adkaz tym analitykam, jakija plasali vakoł fietyšu samaarhanizacyi. Maŭlaŭ, ludzi vyjšli sami, a apazicyja sprabuje prymazacca. Byli kankretnyja struktury, jakija vyvodzili ludziej na vulicy — i heta struktury prafsajuzaŭ. Kaniečnie, byŭ frontmen Statkievič, inšyja ludzi, ale nahami, štykami hetych pratestaŭ byli akurat prafsajuzy. Heta nie tolki pomsta, ale i previentryŭny ŭdar, kab padobnyja strukturavanyja pratesty nie adbyvalisia ŭ budučyni.
Kaniečnie, dziasiatki i sotni aktyvistaŭ prafsajuzaŭ trapili viasnoj pad indyvidualnyja represii. Ale ciapier udar śviadoma naniesieny pa toj častcy niezaležnaha hramadstva, jakaja mahła instytuacyjna zabiaśpiečyć arhanizacyju pratestnych dziejańniaŭ pa sacyjalna-ekanamičnym kirunku.
Moža być, niekatoryja jeŭrapiejskija dypłamaty mohuć sutyknucca z tym, što biełaruskija ŭłady buduć kazać: «Heta ž «Bieły lehijon», «Vajar», a voś prafsajuzy tam ža. Voś vy aściarožničali, nie nazyvali «Bieły lehijon» palitviaźniam, dyk heta častka adnaho łancuha.
Ja sam nie lublu termin «azierbajdžanizacyja», ale pradjaŭleńnie finansavych abvinavačvańniaŭ zaŭždy vykarystoŭvacca aŭtarytarnymi kiraŭnikami, jak sproba advieści abvinavačańni ad palityčna matyvavanych. Heta anałohija z Azierbajdžanam poŭnaja. Tam sotni prafsajuźnikaŭ, palitykaŭ, žurnalistaŭ, pravaabaroncaŭ siadzieli ŭ turmie pa finansavych abvinavačvańniach. Toje, što ŭ nas adbyłosia sa spravaj Bialackaha, tam zvyčajnaja praktyka.
Možna zapluščyć vočy, što razahnali niejki mitynh, možna zapluščyć vočy na spravu «ekstremistaŭ», ale zapluščyć vočy na razhrom niezaležnych prafsajuzaŭ, na aryšt Hienadzia Fiadyniča — heta nie tak prosta. Hetaja sprava moža stać kamniem pierapony dla raźvićcia tych idyličnych biełaruska-jeŭrapiejskich adnosin, pra jakija kaža Ministerstva zamiežnych spravaŭ.
Litaralna tydzień tamu adbyŭsia Biełaruska-jeŭrapiejski dyjałoh pa pravach čałaviek i adrazu paśla jaho robicca taja padnožka inicyjataram dyjałohu. My majem spravu z praciaham taho sapraŭdnaha dyjałohu pa Biełarusi, jakija adbyvajecca ŭnutry Biełarusi, pamiž roznymi bačańniami raźvićcia krainy.
Prafsajuzy — heta siła. Heta tyja struktury, jakija niepasredna ŭpłyvajuć na sankcyi, na ekanamičnyja sankcyi. Biełaruskija siłaviki dali farmalnuju nahodu dla pašyreńnia ekanamičnych sankcyj suprać Biełarusi. Zastajecca tolki hadać, što sapraŭdy było metaj dla hetaj kryminalnaj spravy? Ci adpomścić prafsajuzam za pratesty, ci dać nahodu, kab suprać Biełarusi byli ŭžytyja sankcyi? Sprava, biezumoŭna, palityčnaja, a nie ŭ finansach tam pytańnie».
