Alaksiej Sadoŭski i Dźmitryj Vieracinski — pijaniery biełaruskaha kraftavaha piva. Apošnija hady jany niaźmienna radujuć svaich prychilnikaŭ novymi cikavymi hatunkami. Ciapier chłopcy pracujuć pad šyldaj Blood Brothers Brewery. Pra asablivaści piŭnoha rynku krainy my pahutaryli z Alaksiejem i Dźmitryjem pad kufal ich IPA Rage.
Dźmitryj Vieracinski (źleva) i Alaksiej Sadoŭski ŭ bary 1067.
«Naša Niva»: Davajcie pačniom zdalok. Što ŭvohule takoje kraftavaje piva?
Alaksiej Sadoŭski: Nasamreč dastatkova ślizkaja razmova. Kraftavaje piva stała ŭžo takim spažyvieckim vyrazam, jaki nie zaŭsiody kaža ab jakaści praduktu. Ciapier amal na kožnaj butelcy pišuć «kraftavaje piva». Na moj pohlad, kraftavaje piva — heta toje, jakoje varycca nie dla taho, kab zrabić maksimalna tannaj vytvorčaść i bolš vyhadna pradać, a kab zvaryć maksimalna jakasnaje piva, niahledziačy na jaho sabiekošt.
Dabivacca nie ekanamičnych vyhodaŭ, a maksimalna padkreślić smakavyja charaktarystyki, jakich my chočam dabicca. I abaviazkovy punkt — heta naturalnyja inhredyjenty, nie dadavać nijakich chimičnych aramatyzataraŭ, ci čahości tam jašče.
«NN»: Kali vy zrazumieli, što chočacie varyć piva?
Dźmitryj Vieracinski: Zdajecca, heta byŭ 2012 hod. Usio pačynałasia doma ŭ kastrulkach. Dva hady da hetaha ja vyvučaŭ litaraturu. I voś pasprabavaŭ — vydatna ŭsio atrymałasia. Heta takaja ručnaja praca, jak, skažam, vyrab chleba. Pracuješ ź zierniem, chmielem, draždžami.
AS: Dzima pakazaŭ — i ja ŭciahnuŭsia ŭ hety praces. My ź Dzimam užo bolš za dziesiać hadoŭ siabrujem. Pačali ekśpierymientavać. Darečy, voś hetaje miesca, dzie my ciapier siadzim, na vulicy Ramanaŭskaja Słabada, tut kaliści byŭ inšy bar, dzie prachodzili pieršyja konkursy chatnich pivavaraŭ. Ja pamiataŭ, što na pieršy konkurs pryjšło čałaviek šeść z butelkami, chto jak, u aficyjantak byŭ šok: «Vy svajo piva prynieśli?». Tady ludzi jašče nie razumieli, što piva možna vyrablać i doma. Z časam usio bolš i bolš ludziej stała da hetaha dałučacca.
«NN»: U chatnich umovach varyć piva ciažka?
DV: Nie, nie ciažka. Prosta heta zajmaje šmat času — ad 6 da 10 hadzin, hledziačy što varycca. Ja pačynaŭ varyć, majučy 25-litrovuju emalavanuju kastrulu, marlu, kab adździalać drabinu ad susła, a taksama płastykavaje viadro, dzie bradziła piva. Jašče byŭ tanny kitajski elektronny hraduśnik, jakim mieraŭ tempieraturu zacirańnia. Voś, ułasna, i ŭsio.
AS: Jość technałahičny praces, što ziernie razam z vadoj treba nahravać da peŭnaj tempieratury, kab atrymać patrebnyja cukry. Čym mieniej cukraŭ, tym bolš suchoje piva vychodzić. Čym bolš — tym bolš sałodkaje, paŭnaciełaje.
U nas u Biełarusi jość kramy dla chatnich pivavaraŭ. Raniej nie było ničoha, a ciapier zalez u internet, zamoviŭ, dadomu pryvieźli. I viadro pryviazuć, i šłanh, i lejku, i chmiel, i soład. Z hetym ciapier našmat praściej, čym raniej.
«NN»: Jak pačała ździajśniacca mara zvaryć piva na prodaž?
AS: My paznajomilisia z Alaksiejem Fadziejenkam, jaki pracavaŭ na «Staramiesckim pivavary». My na toj čas užo vyjhrali paru konkursaŭ. Loša kaža: davajcie ja vas pryviadu na vytvorčaść, pasprabujem niešta zvaryć. Pieršaja našaja kamiercyjnaja varka była takoj kałabaracyjaj z «Staramiesckim pivavaram». Hety hatunak nazyvaŭsia Vienskaje APA [Amierykanski bledny el — «NN»]. Usim spadabałasia, pradałosia. Čamu b nie varyć dalej? Zakupalisia svaimi inhredyjentami. Krychu paźniej utvaryŭsia prajekt Brew Team z tym samym Lošam Fadziejenkam.
DV: Pracavali, varyli. Brew Team praisnavaŭ dzieści paŭtara hoda.
AS: Potym našyja darožki razyšlisia. Alaksiej ciapier pracuje ŭ Maskvie, a my ŭtvaryli svoj kantraktny brovar Blood Brothers Brewery. Ciapier varym piva ŭ Marjinaj Horcy, tam letam adkryłasia novaja pivavarnia.
«NN»: Ci składana atrymać licenziju, kab varyć piva?
DV: Licenzija nie patrebnaja.
AS: Jurydyčna heta robicca tak, što brovar varyć piva pa našym recepcie. Paśla my kuplajem hetaje piva ŭ brovara i ad imia svajoj jurydyčnaj asoby pradajem dalej. Dla prodažaŭ ničoha asablivaha nie treba, prosta zarehistravać jurydyčnuju asobu — i ŭsio.
«NN»: Adkul uziałasia vašaja nazva?
DV: My razumieli heta jak «kreŭnyja» braty, bo daŭno adzin adnaho viedajem, užo jak braty.
AS: Pa-druhoje, heta źlohku brutalnaja nazva, bo my parušajem cichuju havań našych łahieraŭ [śvietłaje piva — «NN»], sprabujem zrabić niešta cikavaje, pryciahnuć aŭdytoryju, pakazać, što piva byvaje nie tolki sumnym i adnatypnym, jakoje pjuć pad rybku za vuhłom. A piva moža być elitnym napojem, jakoha šmat nie vypješ, dla adukavanych, razumnych ludziej. Naša zadača — pavyšać kulturu spažyvańnia ŭ ludziej.
Nie pojdzie ałkaholik u bar pić naša piva. A pojdzie adukavany čałaviek, jaki cikavicca, što takoje IPA [Indyjski bledny el — «NN»], staŭty. Biełaruś zaŭsiody była piŭnoj krainaj. My majem cełuju piŭnuju historyju ad časoŭ VKŁ, jakaja była stračanaja z prychodam Rasii. Z nas heta ŭsio vykarčavali. Pa siońnia nie znojdziena nivodnaha aŭtentyčnaha štama biełaruskich piŭnych droždžaŭ. U toj ža Litvie ŭ vioskach, niahledziačy ni na što, zachavalisia svaje fiermierskija štamy droždžaŭ. U nas, na žal, heta stračana.
«NN»: Ci vialiki siehmient ludziej u Biełarusi, jakija hatovyja spažyvać kraft?
AS: Jon adnaznačna raście. Ale, na žal, u nas u krainie nie duža vysokija pakupnickija mahčymaści pakul. Byli b vyšejšyja, to jašče b bolej ludziej da hetaha dałučałasia. Heta taki siaredni kłas. My časta čujem skarhi: «Vašaha piva šmat nie vypješ». Našaha piva šmat pić i nie treba! Skažam, 10-hradusnaha portara šmat nie vypješ. Hetaje piva biareš 0,33 pad maroziva ci torcik dy smakuješ, jak desiert.
DV: Tyja ž IPA — heta samy papularny styl u śviecie paśla łahieraŭ. U ZŠA kraftavy ruch pačaŭsia hadoŭ 25 tamu, ciapier tam kraft zajmaje bolš za 40% rynku piva. U ZŠA, jak i ŭ nas, kraftavaje piva pačynałasia z chatniaha pivavareńnia.
AS: Pastupova heta i ŭ nas pierachodzić na kamiercyjnuju asnovu, chacia na dadzieny momant usio my robim, chutčej, dla dušy. U nas jość asnoŭnaja praca, kudy my chodzim kožny dzień, a heta chobi.
«NN»: A žyć za košt piva možna ŭ Biełarusi małym vytvorcam?
DV: Ščyra kažučy, pakul nie.
AS: U piaci barach u Minsku pradajecca piva, šmat nie pradasi. Zvaryš tonu — za miesiac pradasi. Heta nie tyja abjomy. Zapłaci za arendu abstalavańnia, inhredyjenty — heta ŭsio doraha.
«NN»: Jak biełaruski piŭny rynak vyhładaje ŭ paraŭnańni z susiedziami?
DV: My adstajem. U toj ža Rasii heta ŭsio pačałosia hady na čatyry raniej, čym u nas. Tam vielmi šmat kraftavych baraŭ. Ad Polščy my vielmi mnoha adstajem.
AS: Polšča, mabyć, adna ź pieršych u śviecie pa kolkaści pivavarniaŭ na dušu nasielnictva. U ich možna brać dobryja jeŭrapiejskija kredyty na raźvićcio biznesu. Za piać hadoŭ tam adkryłasia bolš za 200 brovaraŭ, jak hryby ŭźnikajuć.
DV: Palaki lubiać svajo piva. Jany im hanaracca, padtrymlivajuć. Heta vielmi važna lubić i padtrymlivać svajo, łakalnaje. U nas u krainie isnuje stereatyp, što ŭsio biełaruskaje nie vielmi. Spažyŭcy časta addajuć pieravahu zamiežnamu, navat nie viedajučy jakaść svajho. Bo, maŭlaŭ, heta Hiermanija, vaŭ, kruta. Takaja prablema isnuje. U Rasii było toje samaje da niadaŭniaha času. Ukrajina taksama padtrymlivaje svaju pradukcyju. My adstajem ad usich z susiedziaŭ, bo pačali heta rabić paźniej za astatnich. Piać hadoŭ tamu kraftu ŭ Biełarusi nie isnavała ŭ prycypie.
«NN»: A pierałom kali pačaŭsia?
DV: Hady dva tamu spažyviec tolki daviedaŭsia, što isnuje kraft.
AS: Piva — heta cełaja kultura, jakuju treba asvojvać. Piva jość šmat roznaha: jość kisłyja hatunki, jość horkija. Ciomnyja mocnyja hatunki pjucca pad desierty, IPA možna pad burhiery, lohkija zakuski. Pić piva pad rybu — heta taki mavieton.
DV: Nasamreč, piva treba pić u čystym vyhlad, kab nie pierabivać receptary, adčuvać smak całkam.
«NN»: Čamu tyja ž IPA časta pachnuć cytrusami, ekzatyčnymi fruktami? Niekatoryja kažuć: sto pracentaŭ «chimii» navaryli!
AS: Heta ŭsio daje chmiel i droždžy. Peŭnyja štamy droždžaŭ padkreślivajuć peŭnyja charaktarystyki chmielaŭ. Čym raniej dadajecca chmiel pry varcy, tym bolej jon dadaje horyčy. Kali ž paźniej dadajacie, to treba ŭbuchać haru, horyčy daść mała, zatoje padkreślić vodarnyja charaktarystyki. Vielmi važnaja kraina vytvorcy chmielu. Jość kultura jeŭrapiejskich chmielaŭ (niamieckija, češskija, anhlijskija, francuzskija), ale ciapier u modzie amierykanskija chmieli, aŭstralijskija, novaziełandskija. Tam mocna raźviłasia sielekcyja chmielaŭ.
«NN»: U Biełarusi lohka chmiel nabyvać?
DV: Možna kupić biełaruski. Jon anałah češskaha, całkam na ŭzroŭni. Jaho vyroščvaje pradpryjemstva «Bizon» u Małarycie. Całkam dobry chmiel. Usie topavyja amierykanskija chmieli, jakija dajuć trapičnyja, cytrusavyja smaki: limon, dynia, kavun, manha, marakuja — taksama možna nabyć. Hod nazad źjaviŭsia dystrybjutar, jaki pradaje amierykanskija chmieli. U Rasii možna kupić amal usie topavyja chmieli.
«NN»: Šmat chmielu treba, kab zvaryć tonu piva?
AS: Bolš za 10 kiłahramaŭ.
«NN»: A jakaja cana chmielu?
DV: Roznaja: ad 10 jeŭra za jeŭrapiejski chmiel — da 100 jeŭra za kiłahram novaziełandskaha. U Biełarusi, zdajecca, na novaziełandskim chmieli jašče nichto nie varyŭ. 100 jeŭra — heta chmiel «Nelsan Savińjon». Mabyć, samy darahi na siońniašni dzień chmiel u pryrodzie.
«NN»: Šmat baraŭ biaruć vaša piva?
AS: Naš lubimy bar — 1067, jany zaŭsiody padtrymlivajuć łakalnaha vytvorcu, možacie hlanuć na krany. Takich baraŭ, nasamreč, mała. «Kraftmen» jašče, Beercap — dy i ŭsio.
DV: Baraŭ sotni, ale paŭsiul staić «lida». Ź imi ciažka kankuravać. Na našym mieniej zarablajuć.
AS: Bo «Lidskaje» prapanuje abstalavańnie, šklanki biaspłatnyja, krany biaspłatnyja, kresły, terasy. Tolki zaklučycie z nami ekskluziŭny kantrakt. Haspadar časta dumaje: navošta mnie hetaje niezrazumieła što, voś na patoku staić, ludzi pjuć — i dziakuj bohu. Kudy vy ni pryjedziecie, to ŭ Miunchienie vam skažuć, što samaje smačnaje piva — heta miunchienskaje, u Bruseli — bruselskaje, u lubym haradku Amieryki skažuć, što tolki tam najlepšaje ŭ śviecie piva. U nas takoj padtrymki pakul niama. I heta nie tolki piva datyčyć. U nas jość suśvietnaha ŭzroŭniu piva, jakoje budzieš nie horš za toje, što vy možacie papić u Ńju-Jorku.
«NN»: A inšyja minskija kraftavyja brovavy, takija jak Jungle Brewery ci Mad Frog Brewery, — heta vašy kankurenty ci kalehi?
AS: Heta kalehi-siabry. U nas niama takoha pakul, kab kankuravać.
DV: My ŭsie varym takija małyja abjomy, što kankuravać prosta niedarečna. Tyja ž «džanhły» — heta taksama vychadcy z chatnich pivavaraŭ, my im staralisia padkazać niešta. My paśla prezientacyj razam źbirajemsia ŭ barach. My trymajemsia razam, kab karparatyŭnyja akuły nas nie źjeli.
«NN»: A jość płany pa pašyreńni?
AS: Kaniečnie, kožny kantraktnik maryć pra svajo abstalavańnie, dzie ty budzie rabić, što zachočaš. Tak, kaniečnie, chaciełasia b znajści inviestara. Było niekalki sustreč z bahatymi ludźmi, ale pakul nichto nie advažyŭsia na takuju inicyjatyvu. My nie viešajem nos — usio budzie dobra. Voś niadaŭna zvaryli 10-hradusny portar, prabili ścianu.
«NN»: Vy aficyjna jaho zvaryli? Bo, nakolki viedaju, piva, macniejšaje za 7 hradusaŭ, varyć nielha.
DV: Kaniečnie, aficyjna. Nijakich prablem, prosta dvajny akcyz. Nasamreč, zavod-vytvorca moža vyrablać piva luboha macunku, kali heta macniejšaje za siem hradusaŭ, to prosta dvajnyja akcyzy. Tolki zavod-vytvorca moža pradavać jaho. Takim čynam naš portar idzie jak ad zavoda. «Lidskaje» i «Krynica» ž taksama ŭžo varyli «krepyšy».
«NN»: Biurakratyi, ja tak razumieju, niašmat?
AS: Niašmat. Tolki krychu nakładna. Tam sto rubloŭ, tam piaćdziasiat…
DV: HOSTy šmat u čym jašče śmiešnyja, hadoŭ 80-ch. Praŭki minimalnyja ŭnosiać, ale heta niesurjozna.
AS: Zvaryć u Biełarusi sapraŭdny bielhijski dziki el prosta niemahčyma, bo nivodnaja instancyja nie prapuścić, mikrabijałohija nie projdzie. U Bielhii heta ž cełaja kultura, ludzi z usiaho śvietu jeduć papić hetyja dzikija hatunki. U nas kali pryviazieš kisłaje piva na mikrabijałohiju praviarać, to skažuć: chłopcy, jano ž skisła, jano zaražanaje dzikimi bakteryjami.
DV: U Bielhii heta brodzić u sklapieńni, u bočkach, pavucińnie vakoł. U nas ža schopiacca za hałavu, kali takoje pabačać. U Bielhii ŭsie droždžy lotajuć na pavierchni, dapamahaje ćvil, što nakapiłasia na stolach i h.d. Heta jak vyrab syroŭ, kali ich zanosiać u piačory.
«NN»: Źmianić zakanadaŭstva ŭ padtrymku kraftavych pivavaraŭ mahčyma?
AS: U nas niama pakul takoha ruchu, kab patrabavać źmienaŭ. Prałazim u ramki, jakija jość, — i dobra. My ničoha nie parušajem. Nam chaciełasia b spraščeńnia rehistracyi hatunkaŭ, niejkaha zajaŭlalnaha pryncypu. Hałandskaja pivavarnia De Molen piša na svajoj butelcy termin zachoŭvańnia — 25 hadoŭ. Brovar adkazvaje za heta. U nas takoje niemahčyma. Piva — heta ž taksama elitny napoj, jaki moža zachoŭvacca hadami, asabliva mocnyja hatunki, jak, naprykład, impierski staŭt.
«NN»: Praca brovaraŭ kštałtu vašaha, vidać, padšturchnuła bujnych vytvorcaŭ iści na ekśpierymienty.
AS: Kaniečnie. Pryčym dakładna hihanty našy kansultujucca ŭ piŭnych ekśpiertaŭ, kab jany rastłumačyli, jak zvaryć toje ci inšaje piva. Toje, što hihanty varać ciapier IPA i inšyja hatunki, — vialiki plus, bo pryciahvajuć da novych hatunkaŭ vialikuju kolkaść spažyŭcoŭ.
«NN»: Jakija ŭ vas płany?
DV: My dalej praciahvajem varyć. Chočam razabracca z roznymi stylami, chmielami, draždžami. Kab ludzi adkryvali dla siabie novy śviet. Kamuści spadabajecca IPA, kamuści — sezan, kamuści — portar.
AS: Chaciełasia b asvoić butelku. Ale treba znajści abstalavańnie, dzie heta možna zrabić. Pakul heta na ŭzroŭni razmovaŭ.
«NN»: Novymi stylami jakimi paradujecie?
DV: Šmat čym paradujem. Spadziajomsia na roznyja mocnyja hatunki. Kali ŭsio atrymajecca, to budzie kisły hatunak.
AS: Rychtujem piva da 100-hodździa BNR.
«NN»: Jak budzie raźvivacca kraftavy rynak?
DV: Budzie raźvivacca, kaniečnie. Ciapier my kali nie na dnie, to tolki krychu ad jaho adarvalisia.
AS: Kraina ŭ nas vialikaja, nasielnictva taksama nie małoje. Ja spadziajusia, što kultura pićcia budzie pavyšacca. I ludzi buduć pić nie tolki «čarniły».
Jakija jość piŭnyja styli?
IPA, APA — samyja papularnyja styli. IPA bolš horkaja i ščylnaja, APA bolš pitkaja i mienš horkaja. IPA moža być z notkami roznych fruktaŭ, dobra aśviažaje, jarki smak. IPA — heta chmiel.
Impierski staŭt — smak dabivajecca soładam, kab adčuvaŭsia šakaład, vypiečka, čarnaśliŭ. Heta takoje piva la kamina, jakoha šmat nie pjecca.
Kisłyja bielhijskija hatunki — jany nabirajuć papularnaść u śviecie. Heta moža być hoze ci kryk (ź višniaj).
Małočny staŭt — z dadatkam łaktozy, jakaja dadaje sałodkaść i viarškovaść.
Barlivajn — jačmiennaje vino. Mocnaje soładavaje piva. Jaho treba šmat vytrymlivać.
Dziubiel — dvajnoje bielhijskaje piva. Pieršapačatkova jaho varyli manachi.
Viermont IPA — heta IPA ź minimalnaj horyčču, ale sakavitaja i mutnaja, jak apielsinavy sok.
Miłkšejk IPA — IPA z łaktozaj i sokam niejkaha frukta. Hałoŭnaje — z naturalnych inhredyjentaŭ.
