«Pakolki Alaksiej Strelnikaŭ zastrašyŭ mianie, kab ja nie adbirała chleb ŭ teatralnych krytykaŭ, dyk ja skažu pra «Son ŭ kupalskuju noč» prosta. AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA! — piša ŭ siabie ŭ fejsbuku Hanna Sieviaryniec.
— Heta byŭ ŭzrovień — i jany jamu adpaviadali, heta była płanka — i jany jaje ŭziali, heta byŭ ekśpierymient — i jany byli vartyja jaho, heta prosta ačumieć, što takoje!
Padrabiaznaści listom.
Jedu damoj ščaślivaja.
Kupałaŭski — moj teatr».
* * *
«Niaŭžo vy viedajecie Šekśpira na pamiać? Ja prosta nie zmahła bolšuju častku ŭvohule razabrać, bo akciory havaryli z chutkaściu kulamiota, prytym što byli ŭ kubie i bieź mikrafonaŭ», — vykazała zaŭvahu biełaruska ź Vieny Kaciaryna Holcapfiel-Varažun.
«Tam, vidać, dynamiki byli skiravanyja na zału. My siadzieli na scenie, i taksama mała što čuli», — adznačyła žurnalistka Taćciana Šapućka.
«Situacyja z hukam vypravicca. Usio ž heta była farmalna apošniaja repietycyja. Ale ž u mianie było adčuvańnie niejmaviernaj radaści naprykancy (dy i padčas). Pryhažość movy Razanava (Šekśpira) + muzyka + artysty + zaduma… Karaciej, śviata! Ja tak ja rada hučańniu Razanava na našaj scenie», — piša Volha Babkova.
* * *
A voś jak aceńvaje śpiektakl prafiesijny krytyk Alaksiej Strelnikaŭ: «Režysior Andrej Prykatenka stvaryŭ na scenie Kupałaŭskaha teatra śviatočny vizualny pierformans i daŭ zadumacca pra ŭpłyŭ sučasnych technałohij na našy emocyi», — napisaŭ Strelnikaŭ dla «Našaj Nivy».
U apošni dzień pierad letnim adpačynkam kupałaŭcy pakazali presie i hramadskaści pieradpakaz śpiektakla «Son u Kupalskuju noč», premjera jakoha adbudziecca ŭ vieraśni.
Scenahrafija Volhi Šaišmiełašvili vyhladaje vielmi prosta, pasiaredzinie sceny staić «akvaryum»: čatyry prazrystyja ścienki sa skraznym prachodam. Hledačoŭ pasadzili navokał, navat na scenu, na ścienki prajecyrujucca atmaśfiernyja vyjavy videaartu
(ci, jak napisana na sajcie Kupałaŭskaha, «videakantentu», jaho aŭtary Hleb Kufcieryn, Michaił Mićkoŭ). Usio sapraŭdy vielmi prosta, ale na scenie stvarajecca sapraŭdnaja atmaśfiera i mahija čaradziejnaj nočy, adnoj z samych papularnych i zahadkavych pjes Šekśpira. Abstraktnaja sučasnaja vopratka — mieškavataja dla mužčyn, adkrytaja i seksualnaja dla žančyn, — spartovy abutak i hiraskutary — aŭtary śpiektakla robiać čas mastackaj dziei ŭmoŭnym, heta taki śviatočny maskarad pra sučasnaść. Jość viersija, što šekśpiraŭskaja pjesa była stvorana dla zabavy na mahnackim viasielli, pry kancy śpiektakla ŭsie vychodziać u biełym, i sapraŭdy ŭźnikajuć takija asacyjacyi.
Cikava, što dla vizualnaha afarmleńnia aktyŭna vykarystoŭvajecca mienavita tekst. Pačynajecca śpiektakl z taho, što čatyry zakachanyja piersanažy (Lisandr, Dziemietry, Alena i Hiermija) čytajuć šekśpiraŭskija saniety, jakija ŭ aryhinale i biełaruskim pierakładzie prajecyrujucca na ścienki płastykavaha kuba.
Słovy razvalvajucca i stvarajuć zavieju ź litar, ź jakich u finale śpiektakla pačynajuć składacca finalnyja manałohi šekśpiraŭskich hierojaŭ. Ciaham usiaho śpiektakla šmat razoŭ hieroi paŭtarajuć svaje repliki, śpiavajuć ich nanoŭ, tłumačać ich.
Adna z samych vialikich i śmiešnych scen u śpiektakli, kali Robin u vykanańni Paŭła Charłančuka raptam pierastaje dekłamavać vytančana hruvastkija kanstrukcyi svajho manałohu i svaimi słovami pačynaje tłumačyć zaviazku siužetu, pryčynu zvady pamiž karalom elfaŭ Abieronam i jaho žonkaj Tytanijaj. Zaŭvažu, što heta nie prosta tłumačeńnie, heta traktoŭka, u jakoj Tytanija naŭmysna pravakuje reŭnaść Abierona. Doŭhija i padrabiaznyja tłumačeńni, ź jakimi Charłančuk ababiahaje ŭsie čatyry častki zały, pastupova čytajucca ŭsio chutčej, pierachodziać u rečytatyŭ i «viartajucca» ŭ dekłamacyju šekśpiraŭskaha manałohu. Tak by mović, najlepšy sposab patłumačyć paeziju — usio ž čytać paeziju.
Tut asobna treba dadać, što pierakład rabiŭ Aleś Razanaŭ, dla amataraŭ sučasnaj biełaruskaj paezii hety śpiektakl taksama budzie padziejaj.
Kanflikt Abierona i Tytanii zrabiŭsia dla śpiektakla hałoŭny, ciažka adnaznačna skazać, čamu. U Šekśpira paralelna raźvivajucca try, navat čatyry siužetnyja linii, i zvyčajna linija karala i karalevy elfaŭ vykonvaje funkcyju ramačnaha siužeta, a tut naadvarot: niekatoryja linii sa śpiektakla vykinuty amal całkam, a linija čatyroch zakachanych piersanažaŭ, jakich Robin błytaje pamiž saboj, vyhladaje teatralizavanaj ustaŭkaj u vizualny pierfomans. Jany łancužkom ruchajucca adno za adnym, pravalvajucca pad scenu ci ŭźnimajucca nad joj. Ale jany, takoje adčuvańnie, nie vielmi roźniacca miž saboj, dziva što Robin ich pamiž saboj uvieś čas błytaje. Darečy, mnohija daśledčyki zaŭvažajuć, što Šekśpir śpiecyjalna tak napisaŭ, što mienavita ŭ takoj źnieasoblenaści abhruntoŭvajecca toje, što hieroi tak lohka mianiajuć svaje kachańni.
Kachańnie musić być prajavaj indyvidualnaści, asoby. Čym mienš my asoba, tym mienš vartymi akazvajucca našy pačućci…
Abieron Alaksandra Kazieły vyhladaje sapraŭdnym žyvym hałoŭnym hierojem.
Siła i ŭłada — heta taksama biaśsille.
Hety momant tolki ŭzmacniajecca, kali hieroj Kazieły źjaŭlajecca na scenie z vydatnym muzyčnym numaram. U śpiektakli sapraŭdy šmat muzyki (kampazitar Ivan Kušnir). Tak šmat rep-muzyki sa sceny biełaruskaha teatra jašče nikoli nie hučała.
Cikava, što samaja liryčnaja pjesa Šekśpira nie stanovicca ad hetaha ahresiŭnaj (jak, naprykład, śpiektakl Iskandera Sakajeva ŭ Maładziožnym teatry).
Cikava prydumana kvietka, jakaja začaroŭvaje hierojaŭ.
Charłančuk-Robin padnosić da hierojaŭ smartfon, robić sełfi i my bačym apracavanyja MSQRD fatazdymki na vializnych ekranach. I raptam vyśviatlajecca, što hetaja kampjutarnaja vizualizacyja pracuje mienavita takim samym źnieasoblenym čynam. Niekalki razoŭ na ekranach milhajuć šerahi sełfi i my nie možam ich adroźnić adzin ad adnaho. Vizualnaja kultura Instagram, jakaja musiła padkreślić našu indyvidualnaść, pahłynuła jaje i razmyliła na tysiačy zaštampavanych vyjavaŭ… Mažliva ŭ hetym i jość sapraŭdnaja pryčyny smutku Abierona.
Ale maładziožnym ja nazavu śpiektakl nie praz sučasnyja technałohii na scenie, a tamu što maładaja častka trupy tut spraŭlajecca sa składanymi mastackimi zadačami całkam samastojna i za hetym chočacca nazirać.
Režysior daŭ mahčymaść trupie vyjavić na scenie svaje najlepšyja jakaści. Ciapier chaj rastuć, heta zaležyć ad ich.
