U 2019 va Ukrainie zapłanavany vychad pieršaj mastackaj ekranizacyi bijahrafii paeta Vasila Stusa. Da vychadu filma jašče doŭha, a ŭkrainskuju miedyjasupolnaść užo achapiŭ skandał: sa stužki vyrazali adnu ź finalnych scen — scenu suda, u jakoj fihuruje tahačasny advakat Stusa, a ciapier — ukrainski palityk Viktar Miedźviadčuk, piša bbc.com.
Vasila Stusa ŭ filmie ihraje akcior Dmytro Jarašenka (źleva). A ci budzie ŭ filmie zhadvacca jaho advakat Viktar Miedźviadčuk - nieviadoma.
Vasil Stus — ukrainski paet i dysident. Za patryjatyzm i abaronu ŭkrainskaj kultury ad savietyzacyi ŭ 1970—80-ja jon niekalki razoŭ traplaŭ u savieckuju turmu. Apošni raz byŭ asudžany na 10 hadoŭ u 1980 h., pamior u 1985 u karcary łahiera ŭ Piermskim krai (ciapier RF).
Nabližanyja da zdymak ludzi ahučvajuć roznyja viersii źniknieńnia ź filma sceny, adna ź ich — jaje vyrazali nibyta paśla telefonnavańnia z administracyi Miedźviedčuka.
Viktar Miedźviadčuk — ukrainski palityk, staršynia abjadnańnia «Ukrainski vybar», jakoha jašče z časoŭ prezidenctva Kučmy nazyvajuć «šerym kardynałam» ukrainskaj palityki i «kumam Uładzimira Pucina».
Vypusknik jurydyčnaha fakulteta Kijeŭskaha ŭniviersiteta Viktar Miedźviadčuk ŭ kancy 1970-ch — pačatku 1980-ch hadoŭ byŭ pryznačanym dziaržavaj advakatam u pracesach suprać ukrainskich paetaŭ Vasila Stusa i Juryja Litvina.
Pryčym sam Vasil Stus, pa niekatorych śviedčańniach, ad advakata Miedźviedčuka admoviŭsia, a Juryj Litvin u apošnim słovie ŭ jakaści padsudnaha kazaŭ: «Pasiŭnaść majho advakata Miedźviedčuka ŭ abaronie abumoŭlena nie jaho prafiesijnym prafanstvam, a tymi ŭkazańniami, jakija jon atrymaŭ źvierchu, i padparadkavanaściu: jon nie śmieje raskryvać miechanizmu ździejśnienaj suprać mianie pravakacyi».
Dysident Jaŭhien Śviarściuk taksama uspaminaŭ: «Kali Stus sustreŭsia z pryznačanym jamu advakatam, to adrazu adčuŭ, što Miedźviadčuk źjaŭlajecca čałaviekam kamsamolska-ahresiŭnaha typu, jon jaho nie abaraniaje, nie žadaje jaho razumieć i, ułasna, nie cikavicca jaho spravaj».
Vasila Stusa abvinavačvali ŭ antysavieckaj ahitacyi i prapahandzie pa č. 2 artykuła 62 Kryminalnaha Kodeksa USSR. U archivach zachavałasia stenahrama z pasiadžeńnia suda, u jakim advakat Viktar Miedźviadčuk kaža, što ličyć «kvalifikacyju jaho [Vasila Stusa. — Red.] dziejańniaŭ dakładnaj».
Savieckaja ŭłada asudziła Vasila Stusa da 10 hadoŭ prymusovych rabot i 5 hadoŭ vysyłki.
Sam Viktar Miedźviadčuk paźniej zajaŭlaŭ, što nie źbirajecca «apraŭdvacca pa hetym pytańni».
«Rašeńnie pa takich spravach prymałasia nie ŭ sudzie, a ŭ partyjnych instancyjach i KDB. Sud tolki aficyjna zaćviardžaŭ prysud», — kazaŭ palityk.
Viersij pra toje, čamu ŭ stužcy pra Vasila Stusa, jakuju zdymaje Dziaržkino Ukrainy, nie budzie sceny z sudom, pa mienšaj miery try.
Adna ź ich śćviardžaje, što scenu prybrali pa prośbie Viktara Miedźviedčuka. Druhaja - pa prośbie siamji Vasila Stusa. Treciaja viersija kaža, što scenu vyrazali, kab zachavać chranamietraž filma.
Pryčym usie try viersii ahučvajuć roznyja ŭdzielniki zdymačnaha pracesu.
Viktar Miedźviadčuk pakul skandał nijak nie prakamientavaŭ.
Aburanyja paviedamleńniami ab vyrazańnia sceny z advakatam-Miedźviedčukom karystalniki Facebook pačali fłešmob #MiedviedčukMiNieZabuli.