Premjeraju śpiektakla «Žoŭty piasočak» pavodle apaviadańnia Vasila Bykava adkryŭsia 131-y siezon u Mahiloŭskim dramatyčnym teatry.
Śpiekłakl staŭsia čakanaju padziejaj dla mahiloŭcaŭ, tamu kvitki byli raskupleny zahadzia. Režysior-pastanoŭščyk śpiektakla — studentka Rasijskaha dziaržaŭnaha instytuta sceničnych mastactvaŭ,što ŭ Sankt-Pieciarburzie, Kamila Chusainava adznačaje, što abrała dla pastanoŭki mienavita heta apaviadańnie, bo tema ŭnutranaj svabody, svabody vybaru joj blizkaja, a z tvorčaściu Bykava znajomaja jašče sa školnych hadoŭ.
Fota Dzianis Vasilkoŭ, vasilkou.com
Pad čas praviadzieńnia Mižnarodnaha maładziožnaha teatralnaha forumu [email protected] u ramkach udziełu ŭ Majsterni maładoj režysury Kamila Chusainava razam z artystami Mahiloŭskaha dramatyčnaha teatra stvaryła eskiz śpiektakla. Praca atrymała praciah u vyhladzie pastaŭlenaha na małoj scenie teatra paŭnavartaha śpiektakla.
Usie roli vykonvajuć maładyja aktory: łaŭreat Nacyjanalnaj premii Ivan Trus, Pavieł Zaroŭski, Andrej Korzan,Česłaŭ Vilkin, Alaksandr Kulašoŭ, Daniił Samknułaŭ, Maksim Čarniuk,Iryna Dudčanka,Nastaśsia Ivanienka, Julija Ładzik.
Žanr paznačany jak płač dla šaści hałasoŭ u adnoj dziei. Padziei adbyvajucca ŭ Biełarusi ŭ 1930-ja.
Šaścioch asudžanych da vyšejšaj miery pakarańnia, pad kanvojem adnaho supracoŭnika NKVD Kościkava, viazuć mašynaj u chvajovy lasočak. Sielanin Aŭtuch, były čekist Surviła, paet Fieliks Hrom, kryminalnik Zajkoŭski, partyjec-čyhunačnik Šastak,kolišni biełahvardziejec Valerjanaŭ — zusim roznyja pavodle charaktaru, pachodžańnia i ładu žyćcia ludzi — a finał ich losaŭ adnolkavy.
Pa darozie hłuchnie aŭtamabil Kościkaŭ zahadvaje śmiarotnikam — pchać mašynu. Ci pahodziacca? Zdavałasia b čaho i kaho ŭžo bajacca?
Až nie! Sprobu supracivu vykazvaje chiba kryminalnik. Jon admaŭlajecca, kidajučy paprok achviaram: «Ja bolš za vas palityčny!»i hrebliva nakazvaje katu pierad raschinutym dołam: «Kab ty ŭ adnoj jamie z nami nie śmiardzieŭ!» Astatnija pahadžajucca. Pa sutnaści pamirajuć hetak ža jak žyli, nie zdatnyja vyłuznucca sa svajoj skarłupiny.
Sielanin nie razumieje kudy jaho viazuć, uzhadvaje kanfiskavanaha konika i bolš za ŭsio dbaje pra šnurok nieskapanaj bulby. Partyjec ciešycca padziacy kanvaira, imkniecca vysłužycca,, spadziejučysia ŭratavacca. Biełahvardziejec razumieje - nasamreč asudžany jašče ŭ 17 hodzie, škaduje što zastaŭsia žyć tady, puściŭ na śviet dziaciej dy praciahvaje spadziavacca tolki na Boha.Čekist i tut prahnie pryvilejaŭ u vyhladzie asobnaj mahiły, ale traplaje ŭsio adno ŭ ahulnuju. Paet pryznajecca ŭ dumkach — pisaŭ nie toje što chacieŭ, va ŭsim vinavacić litaraturu, choć jaho paplečniki pa doli zusim nie pisali vieršaŭ. Adroznyja ŭ svajoj trahičnaści losy achviaraŭ pražyvajucca za zusim karotki čas. Aktory pieraŭvasablajucca na vačach hledača amal nie źmianiajučy kaściumaŭ i rekvizitu, z haspadarskaha konika ŭ suvoraha čekista, z płački ŭ aktyvistku kambiedu. Jany spuskajucca ŭ zału, źviartajucca z pytańniami niepasredna da hledačoŭ.
«Ja imknułasia, kab miž aktorami i załaj nie było ściany», — adkazvajučy na pytańni žurnalistaŭ, zaznačyła Kamila Chusainava.
Śpiektakl pastaŭleny pavodle apaviadańnia vielmi dakładna, ad aŭtarskaha tekstu režysior adstupaje tolki ŭ troch epizodach.
U tvory Vasila Bykava kat Kościkaŭ adnačasova hanarycca pośpiechami ŭ nialudzkaj słužbie i z žacham čakaje paŭtoru losu svaich achviaraŭ. Piśmieńnik pakidaje svajho hieroja na šlachu da pradkazalnaha žyćciovaha finału. Kamila Chusainava nabližaje hety finał, kab u hledača nie zastałosia sumnievu ŭ jahonaj niepaźbiežnaści.
Kranalny manałoh sa sceny, zapyt maładziona da svajoj babuli: «Jak ža vy heta ŭsio ciarpieli?» i jaje maŭčańnie ŭ adkaz łučyć sučaśnikaŭ z padziejami minuŭščyny. Vierš Anatola Sysa «Adpuścicie mianie, Kurapaty», rasčuliŭšy da śloz, viartaje suajčyńnikaŭ da rečaisnaści.
«Žoŭty piasočak» nie patrabuje bahataha azdableńnia sceny i dekaracyj.Mastaku-pastanoŭščyku Hańnie Palakovaj udałosia stvaryć nieabchodnuju atmaśfieru — dekaracyj minimum, ale hladač, navat raniej nie znajomy z apaviadańniem, cudoŭna razumieje, dzie i kali adbyvajecca dzieja. Na scenie hučyć žałobny śpieŭ płačak, hałasy ptušak praryvajucca skroź zmročnuju ścišanaść, z čałaviečaj dałoni syplecca-syplecca žoŭty piasočak.
