Gina Power, Shutterstock.com
Za čatyry miesiacy da vybaraŭ u Jeŭraparłamient 30 jeŭrapiejskich piśmieńnikaŭ vystupili z adkrytym listom u abaronu libieralnych kaštoŭnaściaŭ. Ich «prajeŭrapiejski manifiest» byŭ apublikavany ŭ piatnicu ŭ francuzskaj Libération.
Adkryty list byŭ napisany pa inicyjatyvie francuzskaha palityčnaha žurnalista i fiłosafa Biernara-Anry Levi, zaznačaje DW.
Jaho hałoŭnaja meta ŭ tym, kab zaklikać jeŭrapiejcaŭ padniacca na abaronu demakratyčnych i libralnych kaštoŭnaściaŭ prajekta «Jeŭropa», jaki, niahledziačy na pamyłki, pramaški, a časam navat maładušnaść byŭ i zastajecca druhim domam dla kožnaha svabodnaha čałavieka na płaniecie.
Aŭtary pišuć, što ciapier, praz try čverci stahodździa paśla pieramohi nad fašyzmam i praz 30 hadoŭ z momantu padzieńnia Bierlinskaj ściany, Jeŭropie treba budzie novaja bitva za cyvilizacyju. Hałoŭnaja pahroza, na ich dumku, zychodzić ad papulistaŭ, jakija zaklikajuć adnavić «nacyjanalny duch» i «zhublenuju identyčnaść».
«Jeŭropu atakujuć iłžepraroki, apjanionyja pačućciom kryŭdy i jakija tryźniać mahčymaściu apynucca ŭ centry ŭvahi. Jana pakinutaja dvuma najvialikšymi sajuźnikami, jakija na praciahu minułaha stahodździa dvojčy ratavali jaje ad samahubstva; adnym pa toj bok Ła-Manša i inšym, jaki znachodzicca na druhim baku Atłantyki. [Jeŭrapiejski] kantynient uraźlivy dla ŭsio bolš nachabnaha umiašalnictva z boku haspadara, što zasieŭ u Kramli. Sama ideja Jeŭropy razvalvajecca na častki na našych vačach» — miarkujuć aŭtary zvarotu.
U liście havorycca, što kali «patryjoty Jeŭropy» nie apamiatajucca, vybary ŭ Jeŭraparłamient, jakija pavinny prajści ŭ mai, stanuć katastrofaj.
Pieramoha dastaniecca razburalnikam, a tyja, chto vierać u spadčynu Erazma Raterdamskaha, Dante, Hiote i Jana Amosa Kamienskaha, pacierpiać haniebnuju parazu; pieramoža paharda da viedaŭ i kultury, adbuducca ŭspyški ksienafobii i antysiemityzmu, ličać aŭtary zvarotu.
Jany zaklikajuć usich jašče raz padtrymać Jeŭropu, jakaja, niahledziačy na ŭsie pamyłki palitykaŭ, usio roŭna «zastajecca majakom dla ŭsich svabodnych mužčyn i žančyn płaniety».
«U adkaz na nacyjanalistyčny nacisk, my pavinny znoŭ adkryć dla siabie duch aktyvizmu abo pryznać, što kryŭda i nianaviść nas pieramoža. Terminova my pavinny bić tryvohu suprać hetych padpalščykaŭ dušy i duchu, jakija, z Paryža ŭ Rym, z prypynkami pa šlachu ŭ Barsiełonie, Budapiešcie, Drezdenie, Vienie i Varšavie chočuć zrabić vohnišča z našych svabod», — havorycca ŭ liście.
Siarod inšych list padpisali: Śviatłana Aleksijevič, Marya Varhas Ljosa, Elfryda Jelinek, Ismaił Kadare, Miłan Kundera, Biernar-Anry Levi, Adam Michnik, Hierta Miuler, Archan Pamuk, Sałman Rušdzi, Ludmiła Ulickaja, En Epłbaum dy inš.
