Kiraŭnička CBD Anastasija Vasilevič i viadomy dramaturh Dźmitryj Bahasłaŭski stvaryli hety adukacyjny prajekt z metaj dapamahčy tym, chto zadumaŭ, ale raniej nie rašaŭsia stvaryć dramatyčny tekst. Pieršaja «Adkryvačka» dała cikavyja vyniki, mienavita padčas jaje Ułada Chmiel napisała tekst «Usio narmalna», jaki za hod uvajšoŭ u šort-listy konkursaŭ Writebox i «Lubimaŭka», letam byŭ pastaŭleny na scenie Teatra biełaruskaj dramaturhii maładoj režysiorkaj Asiaj Jakaŭlevaj — dla pieršaj pjesy dramaturha heta rekordnyja terminy…
Krytyki časta kažuć pra fienomien novaj chvali sučasnaj biełaruskaj dramaturhii, i ja asabista čaściej za inšych, ale ź ciažkaściu biełaruskich dramaturhaŭ možna nazvać supołkaj, škołaj, tym bolš abjadnańniem, nastolki jany pa-roznamu pišuć i z roznym bekhraŭndam pryjšli ŭ teatr.
«Adkryvačku» Dźmitryj Bahasłaŭski robić nie jak paŭnavartasnyja kursy scenarnaha ci dramatyčnaha majsterstva, nakolki ja zrazumieŭ, tam nie vučać šabłonam i schiemam napisańnia tekstaŭ dla teatru, ale maładyja aŭtary atrymlivajuć mahčymaść kansultacyj pryznanaha prafiesijanała padčas realizacyi svajoj zadumy i pabačyć sceničnyja čytańni svaich tekstaŭ akciorami. Tamu čytki tut źjaŭlajucca nie vynikam, a praciaham tvorčaha pracesu.
Teksty, jakija padrychtavali siońniašnija vypuskniki «Adkryvački», nieskładana było nazvać sacyjalna-złabadzionnymi, navat kali tematyčna jany byli niejtralnymi. Niejkaja takaja ahulnaja źniervavanaść adčuvajecca ŭ pavietry, jakim dychajuć aŭtary «Adkryvački».
U pjesie Karyny Kuźmickaj «Aazis» razyhryvajecca niešta kštałtu kvestu na vyžyvańnie, dzie kožny sam za siabie. U vyniku hieroi prajaŭlajuć jak lepšyja, tak i horšyja jakaści, voś tolki pieramoha abaročvajecca niečym jašče bolš žudasnym. Napružanaje, nasyčanaje dziejańnie niečym nahadvaje pjesu samoha kuratara Dźmitryja Bahasłaŭskaha «Blondi».
U pjesie Julii Lisicy «Siońnia vietrana» hieroi z zadavalnieńniem katajucca pa horadzie na rovarach, aŭtar pieradaje hetuju ramantyčnuju atmaśfieru, jak ź filma «Amieli», ale raptam, źnianacku navat dla samich siabie hieroi pačynajuć vyrašać składanyja kanfliktnyja stasunki na pracy i ŭ siamji. Kali ty dakładna viedaješ, chto ty i što ty, zachavać siabie ŭ cyničnym i złym śviecie byvaje jašče ciažej.
Ksienija Štalenkova, viadomaja, darečy, svaimi prazaičnymi tvorami, u svajoj pjesie «Prostavielmiskładana» apisała nibyta praces napisańnia knižki, a na samaj spravie toje, jak navat ujaŭnaje, prydumanaje kachańnie ŭpłyvaje na nas u žyćci. Pjesa «Ekskursija» Aleha Rudzina sutykaje śviet čynoŭnickaj pakazuchi z žorstkaj sacyjalnaj niespraviadlivaściu. Aŭtar cikava vykarystoŭvaje elemienty čornaj kamiedyi i detektyvu.
Žanr dakumientalnaj pjesy dla temy ab miedycynskaj transpłantacyi orhanaŭ abrała aŭtarka pjesy «Tabie» Volha Kasiakova. Infarmacyi nastolki šmat, što jana ahałomšvaje, ale niejki inšy farmat dla takoj temy padajecca niedarečnym.
Alina Buraja napisała farsavuju pjesu «Les Atomiques, abo Usio ž taki jana śviecicca», dzie absurdnyja mahičnyja scenki na temu budaŭnictva Astravieckaj AES zrabilisia takim terapieŭtyčnym srodkam, bo inakš ideja takoha niebiaśpiečnaha budaŭnictva prosta nie pryžyvajecca ŭ śviadomaści.
Asabistym adkryćciom i radaściu dla mianie zrabiŭsia tekst Mikałaja Muzyčenki «U zvaračnym šlemie ja padobny da robata». Nazvu pjesie dała pieśnia «Most» rasiejskaha hurta «Dajcie tank», sama pjesa byccam insceniruje toje, pra što piajuć muzyki. U asnoŭnym aŭtar imkniecca pieradać, iznoŭ-taki, atmaśfieru bieskłapotnaha byćcia, kali navokał viruje tryvožny śviet. Heta jadnaje raznastajnych hierojaŭ, jakija isnujuć u niejkim zmročnym čorna-biełym miescy, dzie ŭjaŭnaje i kazačnaje pierapleciena z rečaisnaściu. U pjesie vielmi cikava arhanizavany prastora i čas, nibyta lenta Miobiusa, usio pierapleciena, i kožny raz nibyta sustrakaješsia sa svaimi adbitkami ź minułaha ci budučyni.
Heta zabłytanaść udała atrymałasia pieradać padčas čytki maładoj režysiorcy Jaŭhienii Davidzienka, jakaja nasyciła dzieju muzykaj i zahadkavymi mizanscenami. I ŭvohule, niahledziačy na toje, što prajekt pryśviečany maładym aŭtaram, maładyja režysiory z zadavalnieńniem realizujuć svaje tvorčyja ambicyi.
Čytka pjesy «Les Atomique» režysiorkaj Asiaj Jakaŭlevaj taksama pieraŭtvaryłasia ŭ jaskravy teatralny chepieninh, artysty aktyŭna išli ŭ zału, čytali tekst naŭmysna takim čynam, kab było nie zrazumieła, toje zadumana aŭtaram ci źjaŭlajecca impravizacyjaj.
Padčas pakazaŭ było dastatkova šmat hledačoŭ i cikavyja abmierkavańni paśla. Pa sutnaści, druhi pakaz «Adkryvački» śviedčyć, što prajekt «uźlacieŭ», takija formy pracy i prezientacyj vyklikajuć zacikaŭlenaść hramadskaści, a fienomien biełaruskaj dramaturhii farmirujecca ŭ toje, što možna nazvać sapraŭdnaj škołaj.
