U Minskim haradskim sudzie idzie praces nad 48-hadovym Uładzimiram Lachavym. Nieprykmietny mužčyna — niepasredny ŭdzielnik burlivaha kryminalnaha žyćcia 1990-ch. Jaho bijahrafija składajecca sa złačynstvaŭ, adsidak i pryhodaŭ, vartych sieryjału. Sa ścipłych faktaŭ i historyj znajomych nie da kanca zrazumieła, što praŭda, a što — mastackaja dadumka. Ale abvinavačvańni maksimalna surjoznyja: rabaŭnictvy, bandytyzm, zabojstvy… Za takoje mohuć prysudzić i rasstreł.
Voś što «Naša Niva» daviedałasia pra asobu Uładzimira Lachava.
Śpiecnaz, narkotyki, čačency
Uładzimir rodam z Buda-Kašalova. U kancy 1980-ch jon adsłužyŭ u śpiecnazie. Jak kažuć, nibyta paśpieŭ paŭdzielničać i ŭ Karabachskim kanflikcie. Paśla vojska nie viedaŭ, kudy prytknucca: viarnuŭsia ŭ Buda-Kašalova, ale tam zaniatkaŭ nie znajšoŭ.
«Paśla pierajechaŭ u Minsk. Źviazaŭsia z kryminalnikami. Niejki čas byŭ u hrupie Šałaja», — kaža znajomy Uładzimira.
Praŭda, los Šałaja (sapraŭdnaje imia — Valeryj Šełajeŭ) byŭ karotkim. 19 červienia 1996 hoda kala minskaha ŭniviersama «Ryha» jaho mašynu ŭzarvali. 35-hadovy aŭtarytet zahinuŭ. Viersii vakoł zabojstva chadzili roznyja: vyhladała, što vybuch — vynik kryminalnych razborak, ale niekatoryja ličyli, što zabojstva Šałaja było pracaj tych samych dziaržaŭnych «eskadronaŭ śmierci», jakija začyščali kryminalnikaŭ.
Ale jašče da śmierci «načalnika» Lachaŭ supracoŭničaŭ z bandaj Isłama Amahava, viadomaha pad mianuškaj Biaspały.
Isłam Amahaŭ — čačeniec. Mieŭ šerah sudzimaściaŭ, jašče z 1989 hoda byŭ va ŭsiesajuznym vyšuku. Ale ŭ pačatku i siaredzinie 90-ch chavaŭsia ŭ Biełarusi. Tady, jak pisali ŚMI, čačenskaja hrupoŭka zmahałasia za aŭtarynak u Malinaŭcy.
Adnym z samych hučnych biełaruskich «podźvihaŭ» Amahava źjaŭlajecca zabojstva kryminalnaha aŭtaryteta Siarhieja Šyrokaha, viadomaha jak Bocmana. Bocman vyjšaŭ z kałonii viasnoj 1993 hoda. Paśla kantralavaŭ nielehalny valutny rynak Minska, užo praz paru miesiacaŭ paśla adsidki nabyŭ trochpakajovuju kvateru. Ale užo 7 žniŭnia 1993 hoda Bocmana zabili.
«U subotu Šyroki adpraviŭsia adpačyć na Viaču z žonkaj, synam, sabakam pa mianušcy Baks, žonkaj i dziećmi svajho znajomaha. Na zvarotnym šlachu jaho «vaśmiorku» padrezała mašyna, ź jakoj vyjšaŭ mužčyna i va ŭpor rasstralaŭ Bocmana, jaki byŭ za rulom. Try kuli patrapili aŭtarytetu ŭ vobłaść serca, jašče niekalki prajšli naskroź, začapiŭšy jaho žonku. Ab zdareńni ŭ milicyju paviedamiła znajomaja, jakaja znachodziłasia na zadnim siadzieńni ź dziećmi i nie paciarpieła. Adnak ničoha karysnaha apieratyŭnikam šakavanaja žančyna nie mahła skazać. Usio, što jana zapomniła, — paśla taho, jak zabojca razradziŭ pistalet, jon nie śpiašajučysia pajšoŭ da svajoj mašyny, paviarnuŭsia i niekatory čas stajaŭ i hladzieŭ na aŭtamabil aŭtarytetu. Zatym sieŭ za styrno i źjechaŭ», — pisała «Biełhazieta».
Hetym mužčynam i byŭ Isłam Amahaŭ. Praŭda, vyśvietlicca heta tolki praz dva dziasiatki hadoŭ.
Lachaŭ, kažuć, byŭ na dobrym rachunku ŭ kryminalnym asiarodździ. Ale ŭsia hetaja ramantyka mieła i minusy. Uładzimir pačaŭ užyvać narkotyki.
«Čačency jaho i padsadzili. Niekalki razoŭ jon złaziŭ z narkaty, išoŭ, kłaŭsia ŭ balnicu… Paśla iznoŭ pačynaŭ. Los u Lachava — cichi žach, jak toj kazaŭ», — kaža znajomy Uładzimira.
Nibyta praz tyja narkotyki Uładzimir i padchapiŭ nievylečnuju chvarobu (dyjahnaz viadomy «Našaj Nivie», ale zakanadaŭstva zabaraniaje raskryvać miedycynskuju tajamnicu).
U 1998 hodzie Amahaŭ z paplečnikami źjechali ŭ Čačniu. Ź imi pajechaŭ i Uładzimir Lachaŭ.
«Ale tam pačalisia prablemy. Lachaŭ chacieŭ viarnucca ŭ Biełaruś, a jaho nie adpuskali. Čamu — nie viedaju, moža, tamu, što šmat viedaŭ. Karaciej, jaho tam utrymlivali siłaj. I, kažuć, Uładzimir tam skraŭ futra siastry Amahava, niejak pradaŭ jaho i paśla na pierakładnych zmoh dajechać da Minska».
U 1999 hodzie Lachaŭ pryjechaŭ u Biełaruś. U Minsku jaho zatrymali: padazravali ŭ zabojstvie žančyny. Niekatory čas jon pravioŭ pad vartaj. Zatym jaho vypuścili, paśla znoŭ źmiaścili pad vartu. Ale paźniej sud usio ž jaho apraŭdaŭ.
Praŭda, pa inšaj viersii, u 1999 hodzie Lachaŭ sam pryjšoŭ u milicyju. Nibyta chacieŭ raspavieści, što viedaje pra zabojstva žančyny i choča źniać ź siabie padazreńni.
«Lachaŭ čym adroźnivajecca ad inšych: jon dobraachvotna usio raskazvaje. Jon nie pierakładvaje vinu, nie ŭvilvaje. Jak było — tak i kaža. Jon vielmi nieadnaznačny čałaviek: u im kolki dziarma, stolki ž i plusaŭ. Dziarma niamierana: žorstkaści, inšaha… Ale chapaje i stanoŭčaha, paviercie. Byvali situacyi, kali jon ratavaŭ ludziej», — zapeŭnivaje znajomy Uładzimira.
Darečy, Isłam Amahaŭ u kancy 1990-ch pierabraŭsia ŭ Maskvu. Tam zabiŭ milicyjanta, u 2002 hodzie jaho zatrymali. Ciapier jon za kratami.
Spačatku hrošy vymahaŭ, paśla śledčym dapamahaŭ
Paśla taho, jak sud pryznaŭ, što Lachaŭ nie vinavaty ŭ zabojstvie žančyny, nadoŭha na voli Uładzimir usio roŭna nie zatrymaŭsia. Praz paru hadoŭ jon sieŭ za razbojny napad na pradprymalnika.
«Lachaŭ z paplečnikami chacieli ad pradprymalnika hrošaj. U dom pajšli paplečniki, sam jon čakaŭ u mašynie niepadaloku… Ale paviazali usich», — kaža znajomy Lachava.
U 2004 hodzie Uładzimir atrymaŭ 8 hadoŭ. Siadzieŭ u babrujskaj kałonii №2. Tam ža padčas adbyćcia pakaranńnia jon i daviedaŭsia pra svaju nievylečnuju chvarobu. Tam i zaraziŭ pieršuju žonku, jakaja pryjazdžała da jaho na praciahłaje spatkańnie. Praŭda, sam Lachaŭ heta kateharyčna admaŭlaje. Pa jaho słovach, žančyna viedała pra chvarobu. «Dy i navat kab ja nie skazaŭ, jaje b papiaredzili supracoŭniki kałonii», — zajaŭlaŭ u svaich pakazańniach Lachaŭ.
U 2007 hodzie da Lachava pryjšli śledčyja — u ich byli pytańni pa jašče adnoj hučnaj spravie kanca 1990-ch. Tady ŭ Minsku znajšli zabitym siryjskaha biznesmiena.
«Lachaŭ — adziny, chto akazaŭ dapamohu śledstvu ŭ raskryćci zabojstva. Praŭdu vyśvietlili mienavita praź jaho pakazańni», — zapeŭnivaje «Našu Nivu» znajomy Uładzimira.
U studzieni 1998 hoda Al-Frejdžy Anvar Adaj pryjechaŭ u svaju kvateru na praśpiekcie Mašerava, 13 (ciapier heta praśpiekt Pieramožcaŭ). Praź niekalki hadzin cieła siryjca sa šmatlikimi ranami znajšli ŭ padvale doma. Paźniej raskazvali, što biznesmiena zabili siakieraj. Pa haračych śladach zabojcaŭ znajści nie zmahli. Nie dapamahło navat toje, što spravu uziaŭ na asabisty kantrol Łukašenka.
Al-Frejdžy byŭ dyrektaram kampanii «Emir Motars», jakaja zajmałasia prodažam aŭtamabilaŭ praz «Tajota Centr Minsk». Siarod aktyvaŭ kampanii było i kazino «Emir». Mienavita pieradzieł majomaści kazino i staŭ pryčynaj zabojstva siryjskaha pradprymalnika. Tolki praz 10 hadoŭ siłaviki vyznačyli padazravanych: piaciarych biełarusaŭ i adnaho čačenca. I dapamoh milicyi nibyta jakraz Uładzimir Lachaŭ.
«Jon raspavioŭ usio, što viedaŭ: dzie byŭ ofis, jak płanavali, jak sačyli za biznesmienam. Ale ŭ samim zabojstvie Lachaŭ nibyta admoviŭsia ŭdzielničać», — kaža znajomy Uładzimira.
Šlub z advakatkaj
Kali Lachaŭ pahadziŭsia dać pakazańni, jaho pieraviali ŭ Minsk. Z 2007 pa 2010 hod Uładzimir siadzieŭ na Vaładarcy. U hety pieryjad jaho žonka zaciažaryła i daviedałasia, što zaraziłasia chvarobaj. U 2009, pakul Lachaŭ jašče siadzieŭ, jany raźvialisia.
Uletku 2010 hoda Uładzimir Lachaŭ vychodzić na volu. I ŭ tym ža hodzie afarmlaje druhi šlub — z advakatkaj Hannaj Dakućkaj, jakaja raniej abaraniała jaho. Dziŭnaja historyja: raptoŭny šlub paśpiachovaj advakatki z recydyvistam, jaki tolki-tolki «adkinuŭsia». Tym bolš Dakućka była abaroncaj Lachava, to-bok dakładna viedała pra ŭsie jaho pryhody.
Advakatka Hanna Dakućka. Fota Kp.by
Ale ž tut sprava była nie ŭ kachańni. Znajomyja siamji kažuć, što šlub byŭ fiktyŭnym. Kali Lachaŭ vyzvaliŭsia, jamu była patrebnaja dapamoha — taja ž prapiska. Advakatka pajšła nasustrač byłomu klijentu. Heta była jaje padziaka za niejkuju staruju pasłuhu.
Hanna Dakućka siońnia asoba viadomaja. Udzielničała ŭ hučnaj «Spravie 17», abaraniała ašmianskich mytnikaŭ, top-mieniedžara «Biełarusbanka» Mikałaja Cyrto. Taksama jana pradstaŭlała intaresy Iłony Hieraščanka (taja sudziłasia ź Lucyjaj Łuščyk), pradstaŭlała intaresy Valanciny Hubarevič, nastaŭnicy, jakuju parezaŭ 9-kłaśnik Danat Skakun.
Ale Hanna Dakućka bolš nie praktykuje. Jana praciahvaje pracavać u advakackim biuro, ale ŭ 2019 hodzie jaje pazbavili licenzii: Dakućka za svaje pasłuhi ŭziała najaŭnyja hrošy biez kvitancyi. Heta surjoznaje parušeńnie, praź jaho Dakućcy daviałosia vyjści z kalehii advakataŭ.
Paśla vychadu na volu ŭ 2010 hodzie Lachaŭ padumvaŭ źjechać ź Biełarusi. Ale ž hrošaj u jaho nie było. I ŭ nastupnym hodzie Uładzimir idzie na machlarstva. «Adnaho komiersa jon raskałoŭ na $10 tysiač, — paviedamiŭ «Našaj Nivie» znajomy Lachava. — Ale ž padčas pieradačy hrošaj jaho zatrymała KDB».
Iznoŭ kraty, śledstva, sud… U krasaviku 2012 hoda Uładzimiru Lachavu prysudzili 5,5 hoda za taho «raskołataha komiersa». Jon siadzieŭ u Vaŭkavysku, ale ŭžo u kancy 2014 hoda vyzvaliŭsia ŭmoŭna-daterminova.
Praz hod Lachaŭ raźvioŭsia z advakatkaj Hannaj Dakućkaj, aformiŭ invalidnaść praz svaju chvarobu. Zdavałasia b, kolki tam zastałosia, treba siadzieć cicha i lačycca.
Ale ž pačynajecca novaja sprava. Za Uładzimira znoŭ biarecca Śledčy kamitet. Pryčyna — zabojstvy 1990-ch hadoŭ. Heta zabojstva aŭtaryteta Bocmana ŭ 1993 hodzie, zabojstvy biznesmienaŭ Jermałoviča i Charytonava ŭ 1995-m.
«Jon ža ŭsio sam raskazvaŭ pra heta, kali siadzieŭ z 2007 pa 2010. Pra zabojstvy biznesmienaŭ, pra zabojstva Bocmana… A paśla toje, pra što raskazvaŭ, jamu samomu i paviesili», — zapeŭnivaje znajomy Lachava.
Ale ž čamu tady nie paviesili raniej? Adkaz moža być u historyi jaho starejšaha brata Ihara.
«Šnar» i «Manach»
Pa słovach blizka znajomaha z Uładzimiram čałavieka, Lachaŭ mieŭ aŭtarytet u kryminalnym asiarodździ. Da Uładzimira nibyta navat pryjazdžali ad złodzieja ŭ zakonie Dzieda Chasana: prapanoŭvali Lachavu taksama «karonu».
«Ale jon admoviŭsia. Nie zachacieŭ. Kazaŭ tak: jak mianie karanujuć, to mianie chucieńka prybiaruć našy orhany», — kaža znajomy Lachava.
Surazmoŭca śćviardžaje, što Lachaŭ mieŭ status «pałaženca», jaki jaho całkam zadavalniaŭ. Na kryminalnym žarhonie «pałaženiec» — heta №2 u ijerarchii, štości kštałtu namieśnika złodzieja ŭ zakonie. Taki čałaviek maje aŭtarytet vyrašać pytańni kryminalnaj supolnaści i na voli, i ŭ turmie.
«Uładzimir navat mieŭ adpaviednyja tatuiroŭki, zorki na plačach. Paśla, praŭda, pierabiŭ ich niejkimi inšymi malunkami, kab nie mieć prablem», — kaža znajomy Lachava.
Mianuška Uładzimira była Šnar. Bo ŭ jaho sapraŭdy byŭ šnar na łbie — trapiŭ niejak u DTZ, raźbiŭ hałavu.
Ale razam z Uładzimiram u ciomnych spravach 1990-ch udzielničaŭ i jaho brat Ihar. Jak kažuć, Uładzimir sam pieraciahnuŭ Ihara z Buda-Kašalova ŭ Minsk, kali pačaŭ «rabić spravy». Ihar na paru hadoŭ starejšy, ale ž charaktaryzujuć jaho zusim inakš, čym małodšaha brata.
«Ihar — palcy viejeram, «poŭny napierad!», korčyŭ ź siabie niejkaha surjoznaha i suvoraha złačyncu, choć sam pa sabie pobač z Uładzimiram i nie stajaŭ u ijerarchii. Jon i rozumu stolki nie mieŭ, i aŭtarytetu, — kaža znajomy Lachava. — Ihar, moža, i byŭ vykanaŭcam. A rola Uładzimira była inšaja — jon na kurok nie naciskaŭ».
U Ihara była mianuška Manach: bo jon paśla kryminalnych 90-ch pracavaŭ u manastyry kiroŭcam.
Ciapier Ihar adbyvaje pakarańnie.
«Jaho zatrymali ŭ 2007 hodzie, kali zajmalisia zabojstvam siryjca. Paśla raskrucili jašče niejkija zabojstvy ŭ Viciebsku, da jakich Ihar mieŭ dačynieńnie. Jon atrymaŭ, zdajecca, 11 hadoŭ», — raskazvaje znajomy Lachavych.
Pa słovach surazmoŭcy, padčas adsidki Ihar Lachaŭ napisaŭ «malavu» — list. Pa niepaćvierdžanaj viersii, jon pisaŭ listy ź pieraličeńniem svaich podźvihaŭ u 90-ch, spadziavaŭsia, što jaho karanujuć jak złodzieja ŭ zakonie. Apisvaŭ padrabiaznaści zabojstvaŭ. Ale ž hetyja «malavy» trapili ŭ ruki pravaachoŭnikaŭ — i vytvorčaść pa starych spravach adnavili.
U vyniku, u 2016 hodzie Uładzimira źmiaścili pad chatni aryšt. I jon, i jaho brat stali fihurantami kryminalnaj spravy pa tych zabojstvach.
«Ihar panapisvaŭ sabie listoŭ na 25 hadoŭ», — padvodzić vynik surazmoŭca «Našaj Nivy».
Byŭ novy sud. Ihara pryznali vinavatym u zabojstvach. Surazmoŭca kaža, što Lachaŭ-starejšy ŭ vyniku sapraŭdy atrymaŭ 25 hadoŭ. Da taho ž jaho pryznali vinavatym i ŭ zabojstvie žančyny, u jakim raniej padazravali Uładzimira.
«Była žančyna, jakaja žyła ŭ Turcyi. I voś adnojčy jana prylacieła ź Iźmira z hrašyma — i źnikła. Paśla jaje rečy znajšli niedzie ŭ poli.
Tady padazreńni ŭpali na Uładzimira Lachava. Ale ž jaho apraŭdali. Jaho brat Ihar tady ŭvohule vyjšaŭ suchim z vady. Ale paźniej Ihar prahavaryŭsia ŭ svaich «malavach». Bo vyśvietliłasia, što milicyja nie viedała navat asobu zabitaj — prosta znajšli trup. Tolki ŭ 2010 hodzie, paśla «malavy» Ihara, praviali ekśpiertyzu DNK i vyznačyli asobu», — kaža znajomy bratoŭ Lachavych.
Pasadziać, kali dažyvie
Ciapier pa starych zabojstvach sudziać i Uładzimira Lachava. Praces idzie pavolna — Uładzimir maje vielmi surjoznyja prablemy sa zdaroŭjem.
Žurnalist «Našaj Nivy» naviedaŭ adno z pasiadžeńniaŭ. Na im Uładzimir Lachaŭ admoviŭsia davać pakazańni.
Ale, jak kažuć jaho znajomyja, nibyta sam Uładzimir udzielničaŭ tolki ŭ arhanizacyi zabojstvaŭ. Vykonvali nibyta inšyja ludzi.
Pra heta ž kaža i adna z paciarpiełych pa spravie — žonka zabitaha biznesmiena Jermałoviča.
«Kali sudzili Ihara Lachava, začytvali jaho listy. I prynamsi ŭ epizodzie z zabojstvam majho muža Ihar pisaŭ, što jany z bratam tolki dapamahali arhanizoŭvać zabojstva. Niepasredna zabivaŭ nibyta toj čačeniec — Amahaŭ», — raspaviała «Našaj Nivie» žančyna.
Znajomy Lachava kaža pra sud nastupnaje:
«Cikavaje žyćcio. Zmahar sa złodziejami ŭ zakonie Cichinia šmat chadziŭ da Uładzimira, razmaŭlaŭ, Lachaŭ mnoha čaho jamu raskazvaŭ. A ciapier i Cichinia siadzić, i Lachava pasadziać… Kali dažyvie, kaniečnie».
Kali adbudziecca čarhovaje pasiadžeńnie pa spravie Uładzimira Lachava pakul nie paviedamlajecca. Apošniaje što viadoma na siońnia — Uładzimir trapiŭ u reanimacyju.
