Doktar Alaksiej Nosaŭ
Biełarus Alaksiej Nosaŭ pracuje lekaram u adnym sa špitaloŭ hišpanskaj Valensii, dzie ciapier viruje karanavirus. Kali 29 sakavika Nosaŭ vyjšaŭ na pracu, zrazumieŭ, što nie adčuvaje pachaŭ. Zdaŭ analiz na karanavirus i pajšoŭ dadomu. Praz dva dni pryjšoŭ stanoŭčy vynik, piša «Radyjo Svaboda».
My adrazu pytajemsia ŭ Alaksieja pra zdaroŭje. Jon kaža, što adčuvaje siabie narmalna.
«Lohki kašal časam, — doktar niekalki razoŭ kašlaje ŭ słuchaŭku i praciahvaje pieraličvać svaje symptomy: — Temperatury niama, byli epizody dyjarei, pačućcio ściskańnia ŭ hrudnoj kletcy — jak paśla doŭhaha siadzieńnia za kamputaram u niazručnaj pozie, jak byccam trochi zaščamiŭ śpinu. Heta ŭsio».
Nosaŭ miarkuje, što virus jašče nie trapiŭ u jahonuju kroŭ, tamu niama temperatury.
«Jość niekalki formaŭ ciačeńnia chvaroby. Nakolki ja zrazumieŭ, u mianie bolš lohkaja. Napeŭna, heta zaležyć ad ułasnaj systemy abarony arhanizma. Ja trenirujusia i hulaju ŭ rehbi, nie prymaju nijakich antybijotykaŭ, zbalansavana charčujusia, chraničnych zachvorvańniaŭ u mianie niama. Moža być, heta mianie ratuje».
«Praz 2-3 dni raźvivałasia «narmalnaja» dvuchbakovaja pneŭmanija»
Pa specyjalnaści Alaksiej traŭmatolah. Ale padčas pandemii, kali medykaŭ nie chapaje, źjaviŭsia prafesijny žart: «Siadzicie, kali łaska, doma, kali nia chočacie, kab vam intubacyju rabiŭ hinekolah abo traŭmatolah».
Alaksiej Nosaŭ pracuje ŭ pryjomnym pakoi adnaho z haradzkich špitaloŭ Valensii. Źmiena ŭ lekara ciahniecca 14 hadzin.
«Kali ja idu na źmienu, to 7 hadzin pracuju sa zvyčajnymi pacyjentami — bo zvyčajnych chvarobaŭ nichto ž nie admianiaŭ. I 7 hadzin — u «zonie 0» — dla pacyjentaŭ z reśpiratornymi zachvorvańniami. Tam u nas adbyvajecca dyjahnostyka, kab adroźnić karanavirus ad inšych zachvorvańniaŭ. Jość peŭnaja schiema, jakaja zaležyć ad uzrostu, temperatury i inšych prajavaŭ».
Pacyjentaŭ da 20 hadoŭ biez temperatury i kašlu adpraŭlajuć dadomu da momantu, pakul u ich nia źjavicca inšych symptomaŭ, dzielicca schiemaj pracy Nosaŭ. Kali jość temperatura ci kašal, to pacyjentu robiać renthien lohkich. Kali vyjaŭlajecca pneŭmanija, to čałavieka špitalizujuć i robiać analiz na karanavirus.
«U hrupie ad 20 da 40 hadoŭ, kali jość kašal i temperatura, adrazu robiać renthien i analiz. Kali ty źviarnuŭsia ŭ 60 hadoŭ i ŭ ciabie navat ničoha niama, to renthien i analiz adrazu ž».
Nosaŭ paŭtaraje sumnuju, ale ŭžo ahulnaviadomuju praŭdu: karanavirus najbolš niebiaśpiečny dla starych ludziej, jakija majuć niejkija chraničnyja zachvorvańni.
«U ludziej u pažyłym uzroście, jakija źviartalisia biez symptomaŭ i byli stanoŭčymi na karanavirus, praz 2-3 dni raźvivałasia «narmalnaja» dvuchbakovaja pneŭmanija. Nia tak daŭno tut była davoli rezanansnaja padzieja: ad karanavirusu zahinuŭ 21-hadovy čałaviek, trener fitnesu. U jaho vypadkova vyjavili spadarožnuju patalohiju, źviazanuju z sarkomaj kryvi. Na fonie asłablenaha arhanizma chvaroba raźvivajecca vielmi imkliva».
U Nosava symptomy karanavirusu lohkija, jaho nie špitalizavali. Jon siadzić doma razam sa svajoj siamjoj. Špitali prosta nia mohuć dazvolić sabie prymać usich ludziej, u kaho jość karanavirusnyja symptomy.
«U nas i tak nie chapaje mahčymaści raźmiaścić usich ciažkich. Tamu ludziej z padrabiaznymi instrukcyjami adpraŭlajuć dadomu. Ja žyvu ź siamjoj, i maja žonka ŭsio roŭna vychodzić u kramu. Maje siamiejniki źjaŭlajucca nośbitami virusu, ale biessymptomnymi».
«Toje ž samaje adbyvałasia ŭ tych krainach, dzie ciapier piekła piakielnaje»
Alaksiej raskazvaje, što čerhi ŭ kramu — na vulicach, bo ŭ pamiaškańni moža znachodzicca tolki abmiežavanaja kolkaść ludziej. Na ŭvachodzie staić antyseptyk, u jakim možna pamyć svaje palčatki.
«I abaviazkova pavierch svaich palčatak nadziavaješ palčatki, jakija dajuć u kramie», — dadaje doktar.
Nosaŭ miarkuje, što raspaŭsiudžvańnie chvaroby zaležyć ad pavodzinaŭ ludziej. Jon ździŭlajecca, što ŭ Hišpanii, jakaja stała adnoj z achviaraŭ karanavirusu, usio roŭna «znachodzilisia advažnyja ludzi, jakija i ŭ metro jeździli biaz masak i palčatak».
«Navat niekatoryja pradaŭcy tydzień tamu stajali biaz masak i palčatak. Ja nie abaraniajusia maskaj i palčatkami. Ja abaraniaju vas maskaj i palčatkami. A vy abaraniajecie mianie. Heta značyć, ja vaša abarona, a vy maja. Značyć, kali ja vykarystoŭvaju hetuju abaronu, a chtości ź mianie śmiajecca, to jany nie pavažajuć nia prosta mianie, a i ŭsich astatnich. Jość biessymptomnyja nośbity virusu».
Pytajemsia ŭ Nosava, ci varta biełarusam nasić maski, bo ciapier niašmat ludziej ich nadziavajuć.
«Toje ž samaje adbyvałasia ŭ tych krainach, dzie ciapier piekła piakielnaje. Žudasnaje piekła. U Italii, Hišpanii, u ZŠA taksama nia vielmi da hetaha stavilisia, jeździli biaz masak i chichikali. Ale hetaja štuka nie daruje. Možacie śmiajacca z kaho zaŭhodna i stavicca da hetaha jak zaŭhodna. Ale sprava ŭ tym, što nož u śpinu vam usadziać. Pytańnie tolki ŭ časie.
Kolkaść ludziej, jakija kantaktujuć pamiž saboj, — heta toje, što pryvodzić da kolkaści zaražeńniaŭ. Pryčym kolkaść zaražanych pamnažajecca. Jość inkubacyjny peryjad, jaki doŭžycca prykładna ad 3 da 14 sutak.
Mnie vielmi škada Biełaruś, uličvajučy, što ciapier adbyvajecca. Horš za ŭsio, kali chtości pamiraje ad karanavirusu, jaki nie kvalifikujuć jak karanavirus. I persanał nie apracoŭvaje ni łožak, ni meblu, sami nie zaścierahajucca nijakim čynam. Adpaviedna, jany zaražajuć usio bolš i bolš ludziej».
Jak u Hišpanii lečać ad COVID-19
«U nas lečać symptomy pneŭmanii. Kali jość pneŭmanija i dychalnaja niedastatkovaść, to intubujuć ci pravodziać ventylacyju lohkich i ŭvodziać dva mahutnyja antybijotyki — azitramicyn i hidroksichlorachin».
Na dumku Alaksieja Nosava, kolkaść ludziej, jakija zachvarejuć ci stanuć nośbitami novaha karanavirusu, dasiahnie 90% žycharoŭ Ziamli.
«Hety virus vielmi kantaktny. Ludzi buduć jaho pieranosčykami — biessymptomna, ź minimalnymi abo surjoznymi symptomami. U mianie jon znachodzicca ŭ nasahłotcy. Zadača — nia dać apuścicca virusu ŭ lohkija. Tamu ja pastajanna pałašču horła, pju ciopłyja napoi, kab zmyvać virus u straŭnik. U straŭniku znachodzicca naš siabar salanaja kisłata, jakaja zabivaje ŭsio, što tudy traplaje, akramia peŭnych vidaŭ bakteryj, jakija ŭ hetym vypadku nia majuć značeńnia. Pramyvaju nos i nasahłotku solevym rastvoram — na šklanku vady paru čajnych łyžak soli, paru kropiel jodu. Rekamendujecca kožnyja paŭhadziny štości pić, niešta ŭžyvać».
Alaksiej nahadvaje: jość vialikaja imaviernaść zachvareć, dakranuŭšysia da čahości, a potym da tvaru — u palčatkach ci biaź ich.
«Na metaličnych pavierchniach hety virus žyvie da 7-9 dzion. Vielmi važna rabić štodzionnuju vilhotnuju pryborku doma, važnaja hihijena — pastajannaje myćcio ruk».
Što tyčycca Biełarusi, to Nosaŭ dumaje, što Biełaruś tolki na samym pačatku epidemii.
«Navat tamu, što narmalna nie publikujucca statystyčnyja źviestki pra virus. Praŭdu kažuć, što heta, jak radyjacyja: jaje nie vidać. Kali b pa horadzie biehali złyja sabaki i rvali by ŭsich, to, naturalna, usie b siadzieli doma. A heta maleńki virus, jaho nie vidać, tamu ludzi dumajuć: «Ach, što tam ja! Ja ž zuch! Pajdu kulnu sto hramaŭ łukašenkaŭskich! U łaźniu schadžu, a potym zaryjusia ŭ ziamlu pa nozdry i ŭsio, ničoha nia budzie». Heta chłuśnia».
