Fota Nadziei Bužan
Viktar Marcinovič na budzma.by razvažaje pra čakańni biełarusaŭ na sioletnich prezidenckich vybarach
Dzivu daješsia, jak nie chapaje dziesiacimiljonnaj krainie chacia b jakoj analityki biahučaha momantu. Kudy padzielisia ŭsie tyja, čyjoj rabotaj jość rabić vysnovy, šyrejšyja za pradkazańnie «zarehistrujuć/nie zarehistrujuć»? Chiba my budziem i nadalej isnavać u režymie dzivackich viersijaŭ u TH i absmoktvańnia duraty, jakuju pakazali pa telebačańni?
Zaznaču: mianie cikavić nie palityka.
Mianie cikaviać biełarusy.
My z vami.
I z hetaha punktu hledžańnia pra hetyja vybary, jašče da taho jak jany pačalisia, možna zrabić šmat cikavych vysnovaŭ.
Pieršaje, što mianie vielmi ŭražvaje, — toj fakt, što hałoŭnym hierojem biełaruskaj publičnaj śfiery za apošni tydzień zrabiłasia asoba čałavieka, što kiravaŭ ruskim bankam, pryčym nie prosta ruskim bankam, a «Biełhazprambankam». Babaryka ŭžo zrabiŭsia samym papularnym sapiernikam ułady za ŭsiu historyju z 1994 hoda pa kolkaści zapisanych da jaho paplečnikaŭ (10 101), jaho hrupa padychodzić blizka da zajaŭlenaj kolkaści inicyjatyŭnaj hrupy Łukašenki. Ludzi — u tym liku ludzi z Fejsbuka — tysiačami zapisvajucca da jaho.
I heta tyja samyja ludzi, jakija 10 hadoŭ tamu paprakali Niaklajeva, što za «Havary praŭdu» stajała Maskva.
Dyk voś, hladzicie, jaki paradoks: nacyjanalny paet, aŭtar biełaruskamoŭnych vieršaŭ, jakija vyznačali biełaruskuju samaść, byŭ «drenny», «prarasijski» kandydat, a prosty kiraŭnik «Biełhazprambanka» — fajny, idealny.
Čym heta moža tłumačycca?
Tym, što «Biełhazprambank» viartaŭ stračanyja kulturnickija kaštoŭnaści?
Tym, što Babaryka «lehalizavaŭ» u Biełarusi Šahała (za heta ad mianie jamu asabisty reśpiekt)?
Ci tym, što maštaby kryzisu ŭ krainie ciapier takija, što pratestnyja nastroi pieravažajuć nad mierkavańniami hieapalityki i niebiaśpiekaj straty suvierenitetu?
Dalej: vidavočna, što pry ŭsim hetym i Babaryka, i Capkała — nie samyja zaciatyja krytyki režymu. Ichnyja słovy abciakalnyja, časam u svaich intervju jany nahadvajuć kiraŭnikoŭ vykankamaŭ, jakija dazvolili sabie kryšačku pierahnuć pałku ŭ adkazie na daviedzienyja centram pakazčyki nadojaŭ. I voś hety padychod kanaje. A radykalny padychod Statkieviča — nie.
Viktar Marcinovič: Što aznačaje vyłučeńnie Babaryki i Capkały
Što tut spracoŭvaje? Vychavanaja biełaruskaja bajaźlivaść źviazvacca ź ludźmi, jakija — vidavočna — paśla vybaraŭ zrobiacca achviarami zvarotnaj chvali (byccam toj chvalaj nie nakryje absalutna ŭsich kandydataŭ, jak było ŭ 2010-m)?
Ci, moža, va ŭjaŭleńni bolšaści kandydat nakštałt Zialenskaha ci Navalnaha — małady, borzdy, jaki «tykaje» sapierniku, — niedastatkova surjozny? Niedastatkova reśpiektabielny? Niedastatkova ŭłada?
I, takim čynam, chto b i na jakich vybarach u Biełarusi ni kidaŭ vyklik najaŭnamu paradku — jon musić karystacca kurtuaznaj movaj pałaca, a nie miehafonnaj movaj płoščy?
Dalej: vyhladaje, što «były funkcyjanier» nakštałt Čyhira, Domaša, Sańnikava, Kazulina ci tym bolš «aktyŭny apazicyjanier» kštałtu Labiedźki, Statkieviča ci taho ž Sańnikava ŭ 2010-m — u vačach patencyjnych vybarščykaŭ mienš cikavy varyjant, čym bankir ci (jak u vypadku z Capkałam i PVT) čałaviek, zdolny zarablać hrošy.
U hetym sensie biełarusy, darečy, blizkija litoŭcam, čyj dziejny prezident Hitanas Naŭsieda byŭ hałoŭnym ekanamistam SEB-banka, a papiaredni prezident, Dala Hrybaŭskajcie, da prychodu na pasadu pracavała kamisaram ES pa biudžecie i finansavym płanavańni.
Cikavy dadatak — mova: čałaviek, što «parvaŭ» vybarcaŭ jašče da startu kampanii, nie tolki pradstaŭlaje «Biełhazprambank», ale i razmaŭlaje ruskaj. Što b tut skazaŭ Zianon?
Narešcie: stupień miedyjatyzavanaści ciapier takaja, što pra ŭvachod u kampaniju možna abviaščać prosta praz Fejsbuk. Na dadzienym etapie hetaha chapiła, kab trapić na topavyja pazicyi va ŭsie hałoŭnyja miedyja, kab nabrać vielizarnuju kolkaść prychilnikaŭ, kab skałanuć sacyjalnuju prastoru. Vidavočna, tyja, chto ładziŭ apazicyjnyja «prajmieryz», kab pryciahnuć chacia b jakuju ŭvahu da palityčnaj alternatyvy, trochi pieramudryli.
Takim čynam, voś jon, partret čakańniaŭ biełarusaŭ u 2020 hodzie: ruskamoŭny kiraŭnik ruskaha banka, źviazanaha z «Hazpramam», što miakka ŭpikaje ciapierašni režym. Vyhladaje, mieŭ racyju Jury Drakachrust: «Rasija ŭ hałavie», i biez vyraznych simpatyj da Maskvy i simvaličnaj naležnaści da «ruskaha śvietu» tut niemahčyma adbycca ni ŭ muzycy, ni ŭ palitycy. Alternatyvy — paŭpadpolnaja karjera Volskaha ci trajektoryja Paźniaka.
Usio vyšejnapisanaje, darečy, jość i adkazam na pytańnie «zarehistrujuć ci nie zarehistrujuć».
Ja vielmi ździŭlusia, kali kandydat z takoj elektaralnaj dynamikaj budzie dapuščany ŭ biuleteni.
To, mahčyma, vyšejakreślenyja vysnovy pra biełarusaŭ — samaje kaštoŭnaje, što možna zrabić z padziejaŭ apošniaha tydnia.
