Zatrymańnie Andreja Rabčyka. Fota Vadzima Zamiroŭskaha
Apošnija miesiacy stali pieryjadam vielmi žorstkich represij u dačynieńni da žurnalistaŭ niezaležnych vydańniaŭ u Biełarusi. Padčas prezidenckaj kampanii 43 karespandenty dziasiatkaŭ ŚMI byli zatrymanyja pry vykanańni słužbovych abaviazkaŭ. U suviazi ź niadaŭnimi padziejami žurnalisty niezaležnych vydańniaŭ Biełarusi źviarnulisia da hramadskaści, uład i siłavikoŭ.
21 lipienia dakumient byŭ nakiravany na adras ministra ŭnutranych spraŭ Juryja Karajeva, kiraŭnika Savieta Respubliki Natalli Kačanavaj, hienieralnaha prakurora Alaksandra Kaniuka i ministra infarmacyi Ihara Łuckaha. Pa stanie na ranicu 21 lipienia pad zvarotam padpisalisia 210 čałaviek.
«Apošnija miesiacy stali časam nadzvyčaj žorstkich represij u dačynieńni da žurnalistaŭ niezaležnych vydańniaŭ u Biełarusi. Za čas prezidenckaj kampanii padčas vykanańnia prafiesijnych abaviazkaŭ byli zatrymanyja 43 žurnalisty ź dziasiatkaŭ ŚMI. U suviazi z apošnimi padziejami redakcyi niezaležnych vydańniaŭ Biełarusi źviartajucca da hramadskaści, ułady, siłavikoŭ», — havorycca ŭ zvarocie.
Apošniaj kroplaj stała žorstkaje zatrymańnie 15 lipienia žurnalista «Radyjo Svaboda» Antona Trafimoviča ŭ centry Minska paśla zakančeńnia videastrymu ad Centravybarkama, jaki jon vioŭ. Supracoŭniki milicyi złamali jamu nos pry zatrymańni. U dačynieńni da jaho viadziecca administracyjny praces pa art. 23.4 (Niepadparadkavańnie zakonnamu rasparadžeńniu abo patrabavańniu słužbovaj asoby). Taksama razam z Trafimovičam była zatrymanaja pazaštatny karespandent BiełaPAN Vijaleta Saŭčyc.
Zatrymańni adbyvajucca ŭ roznych haradach krainy — ad stalicy da Hancavičaŭ.
14 lipienia padčas aśviatleńnia akcyj pratestu zatrymlivali žurnalistaŭ roznych vydańniaŭ, niekotorych - navat u žyvym efiry, na vačach dziasiatkaŭ tysiač hledačoŭ.
Heta:
Michaś Iljin i Arciom Majoraŭ, «Jeŭraradyjo»
Alaksiej Sudnikaŭ i Usievaład Zarubin, TUT.BY
Arciom Lava, «Novy čas»
Aleś Pilecki i Andrej Rabčyk, «Radyjo Svaboda»
Kaciaryna Andrejeva, Ihar Iljaš, «Biełsat»
Endzi Smajt (Andy Smythe), BBC
Nadzieja Pužynskaja, Maryna Drabyšeŭskaja, Juryj Hłušakoŭ, «Silnyje novosti»
Danił Palanski, «Pieršy rehijon»
Anałahičnaje zdaryłasia i jašče raniej - 19 červienia:
Łarysa Ščyrakova, «Biełsat»
Alaksandra Dyńko, Andrej Rabčyk, «Radyjo Svaboda»
Iryna Arachoŭskaja, «Biełsat»
Uładzimir Kościn, Reuters
Maryja Vajtovič, Arciom Majoraŭ, «Jeŭraradyjo»
Vadzim Zamiroŭski, TUT.BY
Nastaśsia Zańko, Onliner.by
Ina Kardaš, 112.ua
Anžalika Vasileŭskaja, Mahiloŭ, TUT.BY
Aleś Sabaleŭski, niezaležny žurnalist
Alesia Łacinskaja, Bobr.by
Siarhiej Łacinski, niezaležny žurnalist
Dzianis Nosaŭ, «Viečiernij Bobrujsk»
Alaksandr Paźniak i Siarhiej Bahroŭ z «Hancavickaha času» byli zatrymanyja 20 červienia ŭ žyvym efiry. Źbityja padčas zatrymańnia. Abvinavačanyja ŭ niepadparadkavańni zakonnym patrabavańniam milicyi (art. 23.4 KaAP) i ŭdziele ŭ niesankcyjanavanym masavym mierapryjemstvie (č.1 art. 23.34 KaAP). Sud u Baranavičach pryznačyŭ Alaksandru štraf, a Siarhieju — 15 sutak aryštu.
Hetyja dziejańni parušajuć art. 198 Kryminalnaha kodeksa, jaki vyznačaje adkaznaść za «pieraškadžańnie zakonnaj prafiesijnaj dziejnaści žurnalista» i majuć adnu metu — zastrašyć žurnalistaŭ i pakazać i im, i ŭsiamu hramadstvu, što zakony nie dziejničajuć, kali jość vyšejšyja palityčnyja intaresy. Adnak biessaromnaść hetych dziejańniaŭ pryvodzić da advarotnaha efiektu. Cyničnaje imknieńnie prademanstravać hramadzianam, nakolki jany biezabaronnyja pierad uładaj, dyskredytuje ŭładu, jak ništo inšaje.
My budziem i dalej vykonvać svoj prafiesijny abaviazak. Naša pavaha i padtrymka — z usimi biaźvinna zatrymanymi, źbitymi, źniavažanymi.
My patrabujem ad uład spynić pieraśled žurnalistaŭ niezaležnych vydańniaŭ, a siłavikam chočam nahadać: zatrymlivajučy žurnalistaŭ pry vykanańni prafiesijnych abaviazkaŭ i ŭžyvajučy suprać ich siłu, vy nie tolki parušajecie zakon, ale i sami ŭčyniajecie złačynstva.
Artykuł 198. Pieraškoda zakonnaj prafiesijnaj dziejnaści žurnalista karajucca štrafam, abo pazbaŭleńniem prava zajmać peŭnyja pasady abo zajmacca peŭnaj dziejnaściu, abo abmiežavańniem voli na termin da troch hadoŭ, abo pazbaŭleńniem voli na toj ža termin.
Zvarot da kiraŭnika HUUS Minharvykankama Ivana Kubrakova, kiraŭnika atrada AMAP HUUS Minharvykankama Dźmitryja Bałaby, namieśnika ministra Alaksandra Barsukova pa dadzienym pytańni nie mieŭ plonu. Bolš za miesiac tamu pres-słužba anansavała sustreču pradstaŭnikoŭ ministerstva z žurnalistami, jakija pracujuć na masavych mierapryjemstvach, adnak dahetul takaja sustreča nie adbyłasia. Čakajem adkazu niepasredna ad ministra ŭnutranych spravaŭ.
Pad zvarotam padpisalisia 213 čałaviek. Siarod ich redaktary «Našaj Nivy», TUT.BY, Onliner.by Jahor Marcinovič, Maryna Zołatava i Mikałaj Kazłovič, redaktary «Narodnaj voli», BiełaPAN i radyjo «Svaboda» Iosif Siaredzič, Iryna Leŭšyna i Valancin Ždanko, redaktary Tribuna.by, Realt.by i Dev.by Maksim Bierazinski, Uładzisłaŭ Kulecki i Dzianis Klavicki, vieterany žurnalistyki Siarhiej Vahanaŭ (jon u svoj čas uznačalvaŭ «Trud v Biełarusi», a ciapier uznačalvaje kamisiju pa etycy Biełaruskaj asacyjacyi žurnalistaŭ) i Natalla Słuckaja, a taksama redaktary i žurnalisty Salidarnaści, Jeŭraradyjo, Biełsata, «Mocnych navin», «Kamsamolskaj praŭdy ŭ Biełarusi», «Narodnaj voli», «Novaha času», dev.by, Tribuna.com, Realt.by, Reform.by, «Inteks-pres» dy inšych vydańniaŭ.
Podpisy praciahvajuć nadychodzić.
