Za dzień da adkryćcia kinafiestyvalu «Listapad» Ministerstva kultury paviedamiła ŭ svaim telehram-kanale, što jon admienieny. Aficyjnaja pryčyna — epidemijałahičnaja situacyja. Heta stała siurpryzam i dla samoj dyrekcyi, jakaja prykładna ŭ toj ža čas atrymała ź ministerstva prosta elektronny list. «Naša Niva» pahutaryła z prahramnym dyrektaram fiestyvalu Iharam Sukmanavym pra jaho viersiju padziej i pra toje, što z «Listapadam» budzie dalej.
— Kali kinafiestyval admienieny praz karanavirus, moža, jon usio jašče adbudziecca ŭ farmacie anłajn albo budzie pieraniesieny?
— Heta ciapier užo pytańnie nie da arhanizataraŭ fiestyvalu, a da jaho zasnavalnikaŭ, a zasnavalniki mienavita admianili «Listapad». Farmuloŭka, ź jakoj heta było zroblena, kaža pra absalutna vysakarodnyja rečy, ale pa svajoj sutnaści raspaŭsiudžvajecca na ŭsio, što my nazyvajem masavym mierapryjemstvam. A pakolki admienieny tolki «Listapad», heta vyklikaje šmat pytańniaŭ i ździŭleńnia. Adkazy na ŭsio heta treba šukać u tych, chto prymaŭ rašeńnie, my ž byli pastaŭleny pierad faktam i nie atrymali nijakich dadatkovych kamientaryjaŭ.
— I jaki Płan B?
— Pravieści fiestyval anłajn, na žal, niemahčyma, tamu što bolšaść filmaŭ prahramy zanadta śviežaja dla taho, kab traplać na internet-płatformu. Ale my adabrali prykładna sto dvaccaci karcin — i ŭ hetym vypadku vystupajem chutčej jak Kanskaja dyrekcyja, jakaja admianiła sioletni fiestyval, ale vypuściła śpis filmaŭ z voś hetym kanskim łejbłam. U nas taksama zastajecca prahrama z łejbłam «Listapada» — usio hetaje kino rana ci pozna stanie dastupnym našaj publicy, tamu my možam tolki rekamiendavać śledavać našamu śpisu. Takaja misija nasamreč zaŭsiody stajała pierad nami: zrazumieła, što za fiestyvalny tydzień niemahčyma pahledzieć usio. Tamu hetaja navihacyja, jak nam zaŭsiody padavałasia, vielmi važnaja — ź joj hladač viedaje, na što varta źviartać uvahu.
— To-bok niešta z prahramy vy budziecie pakazvać asobna?
— Tak, užo jak kampanija «Art Karparejšn» my budziem praciahvać zajmacca voś hetaj «kulturnaj ekspansijaj». Ja maru, kab našy suajčyńniki byli ŭ kursie ŭsich dasiahnieńniaŭ suśvietnaha kino, kab toje, što prapanuje Kanski ci Vieniecyjanski kinafiestyvali, było dastupna kali nie praz «Listapad», značyć, praź inšyja mierapryjemstvy. Peŭnaja častka karcin z našaj prahramy rana ci pozna budzie pakazana na vialikim ekranie, niekatoryja pazakonkursnyja i navat konkursnyja filmy, retraśpiektyva Vojciecha Chasa — užo ŭ samy bližejšy čas. Usio heta nie prapadzie: sasud raźbity, ale jašče mahčyma sabrać askiepki i skłaści cudoŭny pazł. Viedajecie, «Listapad» ciapier — jak skryžal. Jaho nielha admianić, heta fakt, jaki ŭžo adbyŭsia.
— Ci mohuć u fiestyvalu ŭźniknuć prablemy z akredytacyjaj FIAPF?
— Kali FIAPF znojdzie parušeńnie, jano budzie pastaŭlena na razhlad. Nielha pa ŭzmachu čaradziejnaj pałački niešta dazvalać ci admianiać — heta možna rabić, kali havorka idzie pra miascovaje śviata žyćcia, a «Listapad» — nie cacka i nie zabava, a surjoznaje mierapryjemstva, upisanaje ŭ mižnarodny kalandar. Z hetaha punktu hledžańnia ŭsie karektyvy pavinny być kryštalna zrazumiełyja ŭsim.
— Jak vy dumajecie, kali b fiestyval pieršapačatkova rychtavaŭsia anłajn, jaho b nie admianili?
— Mnie vielmi składana davać acenku tym dziejańniam, jakija dla mianie samoha da kanca nie rastłumačany. Kaniečnie, u hałavie my možam vybudoŭvać roznyja viersii taho, što adbyvajecca, ale nieviadoma, nakolki jany abjektyŭnyja. Ja b nie staŭ ustupać u palemiku. Mahu skazać adno: nie toje kab kryŭdna, što prapadaje naša praca, — a mnie absalutna nie kryŭdna, ja naadvarot zadavoleny, što my ŭsio heta zmahli zrabić, — ale ja ščyra spačuvaju svaim suajčyńnikam u tym, što kulturnaja padzieja akazałasia adsunuta na druhi płan. Tak, kultura ŭ nas dahetul nie staić siarod pryjarytetaŭ. Pa-mojmu, de Hol kazaŭ, što Brydžyt Bardo zrabiła dla imidža Francyi bolš, čym usie palityki razam uziatyja, — i heta praŭda. My zaŭsiody pazicyjanavali «Listapad» nie jak leki ad nudy, a jak płatformu dla rozdumu i dyskusii, dla taho, kab čałaviek pašyryŭ unutranuju prastoru i zrabiŭsia bahaciejšym. Nierazumieńnie takich pracesaŭ kaža nie na karyść, naprykład, paniatka duchoŭnaha składnika nacyi.
— Jak vy ŭspryniali sposab paviedamić dyrekcyi pra admienu fiestyvalu?
— Asabista ja daviedaŭsia pra heta padčas razmovy ź siabrami našaha žury, bo jano ŭžo pačało pracavać, — prosta ubačyŭ paviedamleńnie ŭ pracoŭnym čacie. Ja nie adčuŭ šok, u mianie nie adniało movu, ja nie vypaŭ z realnaści — my nastolki hatovyja da roznaha roda siurpryzaŭ, što nam nie da nieprytomnaści. Ja ŭspryniaŭ heta jak pracoŭnuju infarmacyju, ź jakoj treba niejak dziejničać dalej. Mahčyma, u maich kaleh inšyja adčuvańni i inšaje razumieńnie situacyi. My jak narmalnyja ludzi ŭsio heta abmiarkoŭvajem, ale prafiesijnaja etyka nie dazvalaje mnie rabić paśpiešlivyja vysnovy. Zatoje mahu skazać, što vielmi ŭdziačny minskaj publicy: niahledziačy na sapraŭdy niaprosty čas, na mnohija sieansy bilety ŭžo byli raskupleny.
— Ci byli padčas padrychtoŭki sioletniaha fiestyvalu niejkija kryzisnyja momanty ŭ kamunikacyi ź ministerstvam?
— My tut nie navički. Biezumoŭna, peŭnyja nieparazumieńni i dyskusii zaŭsiody isnavali. Hałoŭnaje, što my byli ščyryja ŭ svajoj pazicyi i staralisia ŭsio arhumientavać — u bolšaści vypadkaŭ nam udavałasia pierakanać toj bok. Takija sustrečy ty ŭsprymaješ jak vyprabavańnie, jakoje možna pieraadoleć. Navat hetaja situacyja — nie kaniec, my nie apuskajem ruki i nie adčuvajem siabie źniavažanymi i abražanymi. Ja nie budu tykać u niekaha palcam i śćviardžać, što ŭ nas chacieli vybić hlebu z-pad noh albo ŭčynić niejkuju raspravu.
— U ŚMI pisali, što na «Listapadzie» nie mieŭsia ŭručacca pryz prezidenta. Čamu jaho admianili?
— My ličym, što lubaja palityzacyja nie słužyć fiestyvalu na karyść. Naša meta — nie sutykać iłbami, a praśviatlać i dazvalać ubačyć śviet šmatmiernym. Tamu kali hramadstva dastatkova napružana, nie varta padlivać masła ŭ ahoń.
— Jakimi mierkavalisia być cyrymonii adkryćcia i zakryćcia?
— Vielmi ścipłymi. My z hoda ŭ hod namahalisia zrabić adkryćcio i zakryćcio śviatam nie masavaj kultury, a elitarnaha mastactva — niaščaście dapamahło. Nam było važna pradstavić prahramu, žury i pakazać film adkryćcia — usiaho try składniki. Heta nie adpaviadała b paniaćciam «taniec na kaściach» albo «pir padčas čumy». Uvohule na takija zaŭvahi ja ŭspaminaŭ «Dekamierona» Bakača, dzie ludzi, abjadnanyja mastactvam, mahli pieraadoleć čumu. U našym kantekście pieramahčy čumu taksama možna tolki z dapamohaj kultury.
— Jak vyhladaje pracedura admieny fiestyvalu?
— My va ŭskoranym režymie dajem aficyjnyja tłumačeńni. Kali kazać cyrkularna, z 5 listapada my bolš nie źjaŭlajemsia dyrekcyjaj fiestyvalu, ale, kaniečnie, zastajemsia ŭ pieramovach i šukajem najbolš vyhadnyja rašeńni dla «Listapada».
