Maryja Safonava. Fota: spring96.org.
U sudzie Leninskaha rajona Minska pačaŭsia razhlad kryminalnaj spravy ŭ dačynieńni da 21-hadovaj minčanki Maryi Safonavaj za nadpis «Žyvie Biełaruś» i vyjavu BČB-ściaha na žyłym domie na vulicy Bajkalskaj, dźviarach u padvał, parenčach, tratuarnaj darožcy i śmietnicy. Dziejańni Maryi kvalifikavali pa artykule 341 Kryminalnaha kodeksa — apahańvańnie budynkaŭ ci inšych zbudavańniaŭ cyničnymi nadpisami abo malunkami, psavańnie majomaści na hramadskim transparcie abo ŭ inšych hramadskich miescach. Dziaŭčynu zatrymali vałanciory čata «Antyvandał»: udaryli jaje, parvali zaplečnik i vyklikali milicyju. Dziaržaŭny abvinavaŭca paprasiŭ sud pakarać Maryju aryštam na dva miesiacy. Heta amal maksimalnaje pakarańnie pa hetym artykule. Pravaabaroncy raskazvajuć pra abstaviny spravy i sud.
«Chacieła padkreślić svaju hramadzianskuju pazicyju»
Maryja Safonavu abvinavačvajuć u tym, što jana «7 kastryčnika ŭ pieryjad z 1 da 2 hadzin nočy, dziejničajučy ŭ hrupie asob pa papiaredniaj zmovie, pamiž damami 2 i 4 pa vulicy Bałtyjskaj učyniła cyničnyja nadpisy i ździejśniła apahańvańnie budynka, dźviery ŭ sklep i parenčy, tratuarnuju darožku i skryniu dla śmiećcia». Svaim nadpisam «Žyvie Biełaruś», na dumku abvinavačvańnia, Maryja «źniziła estetyčnyja prykmiety nazvanych abjektaŭ, čym pryčyniła škodu Remaŭtadoru na 442 rubli, ŽKH — na 61 rubiel i Minharśviatłu — na 53 rubli». Ahulny pamier škody skłaŭ 556 rubloŭ. U materyjałach spravy — pakazańni śviedak, zapisy videakamier, pratakoły ahladu.
21-hadovaja minčanka pryznała vinu častkova. Jana paćvierdziła ŭ sudovym pasiadžeńni, što zrabiła dva nadpisy: «Žyvie Biełaruś» na asfalcie i BČB-ściaha na mietaličnych dźviarach kala doma №4 pa vulicy Bałtyjskaj. Dziaŭčyna skazała, što naniesła nadpis, tamu što jana biełaruska i chacieła takim čynam padkreślić svaju hramadzianskuju pazicyju i svaju nacyjanalnaść. Maryja zajaviła, što chacieła vykazać svaju pazicyju ab tym, što tut žyvuć biełarusy.
Jak patłumačyła Maryja, rašeńnie nanieści nadpisy ŭ jaje ŭźnikła paśla taho, jak 5 kastryčnika na vulicy Bałtyjskaj hrupa asob pad achovaj AMAPa z pompavaj strelbaj rabiła nadpisy na transfarmatarnaj budcy «Za Biełaruś».
Instytut historyi Akademii Navuk: BČB-ściah demanstruje nacyjanalny honar
Padčas suda raźbirali frazu «Žyvie Biełaruś» i malunak bčb-ściaha — ci źjaŭlajucca jany cyničnymi. Bo Maryi stavicca mienavita apahańvańnie budynkaŭ ci inšych zbudavańniaŭ cyničnymi nadpisami abo malunkami.
Advakatka Maryi Inesa Alenskaja pradastaviła ŭ sudzie zaklučeńnie śpiecyjalistaŭ ab tym, što nadpis «Žyvie Biełaruś» adnosicca da niejtralnych i nie źjaŭlajecca abraźlivym. Taksama abaronca pradastaviła zaklučeńnie instytuta historyi Akademii Navuk ab tym, što BČB-ściah demanstruje kolery histaryčnaha ściaha, naniasieńnie jaho vyjavy demanstruje nacyjanalnuju honar. Abarona chadajničała vyklikać u sud śpiecyjalista, jaki b zmoh patłumačyć adsutnaść u nadpisy «Žyvie Biełaruś» i naniasieńni BČB-ściaha prykmiet apahanieńnia. Ale sudździa Šut admoviłasia zadavolić hetaje chadajnictva.
Na sudzie taksama było pryviedziena zaklučeńnie zahadčyka adździeła hienieałohii hieraldyki i numizmatyki Instytuta historyi Nacyjanalnaj akademii navuk Alaksieja Šałandy pra BČB-ściah:
«Heta nacyjanalny simvał biełaruskaha naroda, jaki dvojčy mieŭ dziaržaŭny status u Biełaruskaj Narodnaj Respublicy 1918-1921 hadach i 1991-1995 hadach. Nacyjanalnaja simvolika zaklikanaja abjadnoŭvać nacyju ŭ baraćbie za dziaržaŭnaje samavyznačeńnie, niezaležnaść i suvierenitet. Vykarystańnie nacyjanalnych bieł-čyrvona-biełaha koleraŭ nie moža nanieści jakoj-niebudź škodu hramadskamu paradku, nie kažučy ŭžo ab maralnym baku pytańnia».
U sudzie było ahučanaje zaklučeńnie zahadčycy adździeła biełaruskaj dyjalektałohii Centra daśledavańniaŭ biełaruskaj kultury, movy i litaratury Nacyjanalnaj akademii navuk, kandydatki fiłałahičnych navuk Vieraniki Kurcovaj. Jak jana adznačyła, upieršyniu słovazłučeńnie «Žyvie Biełaruś» sustrakajecca ŭ vieršy Janki Kupały «Heta kryk, što žyvie Biełaruś», napisanym u 1905-1907 hadach i nadrukavanym u knizie «Žalejka». Taksama fraza «Žyvie Biełaruś» adlustravanaja ŭ «Partyzanskim maršy» Alaksieja Surkova, aŭtar pierakładu Pimien Pančanka. Pa zaklučeńni pradstaŭnicy Nacyjanalnaj akademii navuk šyrokaje ŭžyvańnie vykazvańnia frazieałahizma «Žyvie Biełaruś» dziakujučy źmiestu, jakoje jamu charakterna — heta pažadańnie roskvitu svajoj ziamli i svajoj dziaržavie.
Remaŭtadar nie zamianiŭ asfalt, a ŭžo patrabuje apłacić jaho zamienu
Pa materyjałach spravy Remaŭtadar vystaviŭ rachunak u 442 rubli, u jakuju ŭžo ŭklučyŭ zamienu asfaltavaha pakryćcia. Abarona Safonavaj na sudzie raskazała, što asfalt nie byŭ zamienieny da hetaha času. U jakaści dokazu jana pradastaviła videazapis na dysku. Ale sudździa Julija Šut admoviłasia dałučać dysk da materyjałaŭ spravy, spasłaŭšysia na nieviadomaść jaho pachodžańnia.
Maryja Safonava paviedamiła sudu, što škodu nie pakryvała, tamu što joj za miesiac tak i nie dali rekvizity dla ŭniasieńnia sumy škody. Pry hetym u jaje jość pytańni z nahody znachodžańnia ŭ kaštarysie vydatkaŭ padjomnika, jaki pa viersii abvinavačvańnia jana vykarystała dla razmaloŭki skryni dla śmiećcia, vyšynia jakoj nie pieravyšaje ŭzrovień kalena nahi siaredniestatystyčnaha čałavieka.
Pieraśled vałanciorami z čata «Antyvandał»
Jak stała viadoma ŭ sudzie, paśla naniasieńnia nadpisu 7 kastryčnika dziaŭčynu stali pieraśledavać vałanciory ź miascovaha čata «Antyvandał» Volha Zabieła, Jaŭhien Kulbiej i Alaksandr Aljanach. Jany pieraharadzili joj darohu ŭ padjezd, parvali zaplečnik, udaryli pa tvary. Jany ž vyklikali na Maryju milicyju. Dziaŭčynu dastavili ŭ Leninskaje RUUS, dzie jaje dapytvaŭ śledčy.
Maryja raspaviała, što pry pieršym dopycie śledčy jaje abražaŭ, ahresiŭna staviŭsia da jaje, zajaŭlajučy pra toje, što «praź jaje karakuli» jamu davodzicca šmat pracavać u niepracoŭny čas. Potym i zusim zajaviŭ: «Čamu ty jašče nie paviesiłasia?». Śledčy ihnaravaŭ toj fakt, što Maryju dastavili da jaho z akryvaŭlenym tvaram paśla zatrymańnia vałanciorami čata «Antyvandał». Sudździa zdymała pytańni advakatki Maryi ab žorstkim i źnievažalnym hodnaść abvinavačvanaj abychodžańni.
Paśla zatrymańnia Maryju abvinavacili ŭ tym, što jana ŭ dźvie hadziny nočy pavodziła siabie ahresiŭna ŭ adnosinach da navakolnych u dvary doma. Jaje asudzili pa artykule 17.1 KoAP za drobnaje chulihanstva na adny sutki administracyjnaha aryštu.
Nadpis — čornym koleram, kanfiskavali farbu — biełaha i čyrvonaha koleraŭ
U sudzie byli dapytanyja pradstaŭniki ŭsich arhanizacyj, jakija byli pryznanyja paciarpiełymi pa spravie: ŽKH Leninskaha rajona, Minharśviatło i Remaŭtadar.
Pieršym dapytali pradstaŭnika Minharśviatła juryskonsulta Juryja Viarhiejčyka z nahody naniasieńnia nadpisu na padstancyi čornym koleram kala doma №4 pa vulicy Bałtyjskaj. Sudździa spytała ŭ jaho, ci budzie arhanizacyja spahaniać škodu, na što pradstaŭnik Minharśviatła paviedamiŭ, što nadpis na padstancyi byŭ zrobleny čornaj farbaj, u abvinavačanaj ža kanfiskavali pry sabie farbu tolki biełaha i čyrvonaha koleru, tamu spahaniać škodu mahčyma tolki ŭ vypadku pryznańnia vinavataj u ździajśnieńni złačynstva.
Pradstaŭnik Remaŭtadara Maksim Niaborski ŭ sudzie rastłumačyŭ, što zamiena asfaltavaha pakryćcia płoščaj 18 kvadratnych mietraŭ nieabchodnaja, pakolki inšym čynam prybrać nadpis «Žyvie Biełaruś» niemahčyma. Pa słovach pradstaŭnika Remaŭtadara na dadzieny momant nadpis «Žyvie Biełaruś» časova zafarbavali, pakolki kiraŭnik pradpryjemstva zahadaŭ pakul zrabić takim čynam. Košt vydatkaŭ na časovuju zafarboŭku ŭ kaštarys i raźlik koštu škody nie ŭklučany.
Pradstaŭnik ŽKH paviedamiła, što 61 rubiel — heta aryjencirovačny kaštarysny košt dla taho, kab zafarbavać mietaličnyja dźviery ŭ padvał, na jakich byŭ namalavany nadpis «Žyvie Biełaruś». Advakatka Maryi spytała ŭ pradstaŭnika ŽKH, ci na ŭsie nadpisy reahujuć ŽKH, i čamu zajavu Maryi Safonavaj ab tym, što na dźviarach jaje padjezda dahetul nie zafarbavany faličny simvał, sudździa źniała, jak i zdymała mnohija pytańni abarony padčas pasiadžeńnia.
Prakurorka: «Dziejničała ŭ hrupie z vaśmi čałaviek». Na łavie padsudnych — adna Maryja
Advakatka Inesa Alenskaja ŭ sprečkach padkreśliła, što pavaha da nacyjanalnych koleraŭ, ich prapahanda i abarona źjaŭlajucca maralnym i kanstytucyjnym abaviazkam kožnaha hramadzianina, pakolki ŭ artykułach 52 i 54 Kanstytucyi praduhledžana, što hramadzianin abaviazany «pavažać nacyjanalnyja tradycyi» i «bierahčy historyka-kulturnyja kaštoŭnaści spadčyny i nacyjanalnyja kaštoŭnaści». Abaronca Maryi Safonavaj pryviała frazu Marcina Lutera Kinha «I have a dream», skazaŭšy, što ŭ časy ciapierašniaha pravavoha nihilizmu važna nie skacicca da «kryvasudździa», a vykonvać farmalizm, što maje na ŭvazie litaralnaje tłumačeńnie zakonaŭ.
«Važna pamiatać, što paśla suda ziamnoha nas čakaje sud niabiesny».
Aŭdytoryja ŭ zale supravadziła zakančeńnie vystupleńnia advakatki apładysmientami.
Dziaržaŭnaja abvinavaŭca Julija Daŭhała nastojvaje, što Maryja Safonava dziejničała pa papiaredniaj zmovie ŭ składzie hrupy asob z vaśmi čałaviek. Chacia na łavie padsudnych znachodziłasia tolki adna Maryja Safonava. Prakurorka paprasiła sud pakarać Maryju pavodle artykuła 341 Kryminalnaha kodeksa aryštam na 2 miesiacy. Heta amal maksimalnaje pakarańnie pa hetym artykule. Abviaščeńnie prysudu pa spravie pryznačanaje na zaŭtra, 12 listapada, u 14:30.
