Kali čałaviek padviarhajecca praciahłamu ŭździejańniu suchoha marozu abo chałodnaj vady, nadychodzić ahulnaje pieraachaładžeńnie arhanizma. U pieršuju čarhu heta pahražaje dzieciam, navat kali jany apranutyja vielmi ciopła, ale nieruchomyja abo hulajuć u mokraj vopratcy.
Źniešnija prykmiety pieraachaładžeńnia:
- dryžyki;
- blednaść skury;
- zdranćvieńnie kaniečnaściaŭ;
- zatarmožanaść;
- strata kaardynacyi ruchaŭ;
- tempieratura cieła 35 hradusaŭ i nižej;
- strata prytomnaści.
U mocny maroz treba vychodzić na vulicu zdarovym, nie hałodnym, nie sonnym i poŭnym sił. Pamiatajcie, što papiaredniaja chaładovaja traŭma, pasłableńnie arhanizma ŭ vyniku pieraniesienych zachvorvańniaŭ, patlivaść noh, chraničnyja zachvorvańni sardečna-sasudzistaj sistemy — častyja spadarožniki abmaražeńnia.
Nie vychodźcie na maroz ź vilhotnymi paśla duša vałasami, bo zachvareć u takim razie vielmi prosta. Paru słoŭ treba skazać ab napojach. Čaj — pravilnaje rašeńnie jak pierad vychadam, tak i padčas znachodžańnia na vulicy.
Śpirtnoje vyklikaje tolki zdradnickuju iluziju ciapła. Ab kureńni varta taksama zabycca, bo jano pamianšaje pieryfieryjnuju cyrkulacyju kryvi, što robić kaniečnaści bolš uraźlivymi. Adzieńnie pavinna być ciopłym, funkcyjanalnym i svabodnym, jaho źniešni vyhlad i «trendavaść» — sprava druhoha płana. Lehinsy, irvanyja džynsy i «mokryja krosy» lepš adkłaści dla letnich viečarynak. Pra rukavicy i šapku, spadziajomsia, vy sami pamiatajecie z baćkoŭskich ukazańniaŭ.
Dla ščok i padbarodka možna vykarystoŭvać zvyčajny ciopły šalik abo abaranić admysłovym kremam.
Tryvały padmurak dla achałodžvańnia — ciesny abutak, adsutnaść vuściłki, syryja škarpetki. Vuściłki, darečy, pavinny być ciopłymi, a škarpetki — vaŭnianymi.
Kali padčas prahułki dzicia zamierzła, terminova biarycie jaho dadomu abo ŭ luboje ciopłaje miesca! Kali adzieńnie mokraje, to źmianicie jaho; pastupova sahravajcie dzicia suchim ciapłom. Taksama varta pakłaści ciopłyja hrełki ŭ pachvinnuju i padpachavuju vobłaści. Dajcie dziciaci ciopły sałodki čaj, trochi chleba abo piečyva; kali małomu drenna, treba pakłaści jaho na žyvot abo bok, nakryć čymści ciopłym i vyklikać chutkuju dapamohu.
Abmaražeńnie — heta vielmi surjozna, niebiaśpiečna i baluča. Treba pamiatać, što abmarozicca možna nie tolki na vialikim marozie, ale i ŭ nie samyja mocnyja chałady pry vysokaj vilhotnaści pavietra.
Prykmiety abmaražeńnia:
- kaniečnaści bladniejuć i hublajuć adčuvalnaść, vušy mocna čyrvaniejuć;
- doma treba raścirać kaniečnaści suchimi rukami, pakul jany nie sahrejucca;
- na skury źjaŭlajucca burbałki, jak pry apiokach, — treba terminova źviartacca da doktara;
- źmiarćvieńnie tkanin. Skura maje sinie-čorny koler, źjaŭlajucca jazvy, adčuvalnaść hublajecca. Nieadkładna vyklikać chutkuju dapamohu!
Vielmi važna navučyć dziaciej apranacca pa nadvorji, ruchacca, kab nie źmierznuć, nie dryžać (čym macniej dryžyš, tym bolš zamiarzaješ), a taksama dychać nosam, raścirać dałoni adnu ab inšuju, rabić enierhičnyja machi rukami, tancavać (treba vyciahnuć ruki ŭzdoŭž cieła, rastapyryć palcy i rabić plačyma rezkija i častyja ruchi ŭvierch-uniz). Nie zabyvajcie i hreć ruki pad pachami, varušyć palcami noh, prysiadać, biehać na miescy, raścirać nos, ščoki i vušy suchimi dałoniami.
Taksama rastłumačcie dziciaci, što vielmi niebiaśpiečna vychodzić na źmiorzły vadajom i tym bolš hulać na lodzie.
Ni ŭ jakim razie nielha praviarać tryvałaść lodu ŭdaram nahi.
