Što adbyłosia?
Pra śmierć Vitolda Ašurka rodnym paviedamili sioleta 21 traŭnia. Pryčynaj nazvali spynieńnie serca. Pa słovach svajakoŭ, u Vitolda nikoli nie było prablem z sercam.
Cieła viaźnia addali rodnym tolki praź piać dzion ź pierabintavanaj hałavoj «ad makaŭki da nosu». U morhu Mahilova im patłumačyli, što vypadkova ŭdaryli cieła, kali dastavali jaho ź ladoŭni. U dakumentach ab śmierci Ašurka dakładnaja pryčyna śmierci nie ŭkazanaja.
Uviečary taho ž dnia źjaviłasia videa Śledčaha kamitetu, na jakim vidać, jak nibyta Ašurak u kamery ŠIZA, chistajučysia, dvojčy padaje i raźbivaje sabie hałavu. Paśla pieršaha padzieńnia jamu pierabintoŭvajuć hałavu i pakidajuć adnaho ŭ kamery.
Svajaki nia vierać u naturalnuju śmierć Vitolda. Kryminalnuju spravu pa fakcie śmierci viaźnia ŭ kalonii dahetul nie zaviali.
Vitolda Ašurka zatrymali letaś 19 vieraśnia za ŭdzieł u pratestach. Spačatku kala miesiaca jon siadzieŭ pa administracyjnych spravach, potym na jaho zaviali kryminalnuju spravu za «arhanizacyju pratestaŭ» i «hvałt nad milicyjantam». Jaho asudzili na 5 hadoŭ kalonii. 21 krasavika jaho pieraviali ŭ škłoŭskuju kaloniju. Apošni list, jaki blizkija atrymali ad Vitolda, datavany 23 krasavika. U apošnim liście da siabroŭki ŭpieršyniu adsutničała jahonaja niaźmiennaja ŭ listavańni fraza «Žyvie Biełaruś!».
Vitoldu Ašurku było 50 hadoŭ. Jon žyŭ u Biarozaŭcy Lidzkaha rajonu. Byŭ siabram partyi BNF i kaardynataram ruchu «Za Svabodu». Zmahaŭsia za vyrašeńnie ekalahičnych prablemy rehijonu, zajmaŭsia ŭšanavańniem paŭstancaŭ 1863 hodu, nia raz biezvynikova balatavaŭsia ŭ deputaty.
«Kab ja nie ŭznačaliŭ Revalucyju ŭ Lidzie, to sam siabie nie pavažaŭ by!»
Apošni list da maci Aleny Mironaŭny Vitold napisaŭ 14 krasavika z horadzienskaj turmy.
«Maja lubaja mama!
Atrymaŭ učora pierad adbojem Tvoj list i doŭha čytaŭ i pieračytvaŭ jaho! Jon maleńki — usiaho niekalki słovaŭ, ale taki emacyjny i praniźlivy, što až serca ściskajecca!
Ja taksama sumuju pa tabie, mama! Tyja ludzi, što havorać, maŭlaŭ, darosłym nie patrebnaja mama, pamylajucca! Ja pamiataju ŭsio, jak ty adna hadavała nas z Andrejem, jak tabie chaciełasia, kab my vyraśli prystojnymi ludźmi!
I ciapier mnie vielmi važna, kab Ty była zdarovieńkaja i radavałasia za svaich dziaciej i ŭnukaŭ! A jano tak i atrymałasia! Ty dobra vychavała nas z Andrejem! Nichto nia budzie paroć Tabie vočy, što Tvaje syny złodziei ci aferysty! Naadvarot, mianie pasadzili mienavita tamu, što ja kazaŭ praŭdu, i zaklikaŭ nie mirycca z žulikami.
Kab ja, mama, nie ŭznačaliŭ našuju Revalucyju ŭ Lidzie, to, peŭna, što ja sam siabie nie pavažaŭ by! A kali ty ŭžo sam siabie nie pavažaješ, to ci varta čakać pavahi ad druhich ludziej? Kali na 135 tysiač ludziej Lidčyny ŭ nas nie znajšłosia chacia b adnaho, chto ŭziaŭ by na siabie adkaznaść padniać Paŭstańnie za Praŭdu, to chto tady budzie nas, biełarusaŭ, pavažać?»
«Mama! Ludzi pavažajuć mianie! Ty vychavała mianie pravilna!»
«Na ščaście, u nas cudoŭnyja ludzi, i jany mianie padtrymali ŭsioj dušoj! A ciapier, kali ja časova patrapiŭ u turmu, ludzi jašče bolš padtrymlivajuć mianie, dasyłajuć listy i paštoŭki, pieradajuć pieradačy i pierasyłajuć hrošy, vypisvajuć mnie hazety i molacca pa ŭsioj Biełarusi ŭ cerkvach i kaściołach!
Listoŭ stolki, što ja ledź paśpiavaju adkazvać! Ja navat pakul što prypyniŭ vyvučeńnie anhielskaj movy, kab było bolej času na pisańnie adkazaŭ. Pišuć ź Biarozaŭki i Lidy, Horadni i Miensku, Bieraścia i Viciebsku, Mahilova i Homlu! Pišuć z Brytanii našyja biełarusy, jakija źjechali za miažu, ale pieražyvajuć za svaju Ajčynu! Pišuć biełarusy z Belhii, Finlandyi, ZŠA i navat biełarusy Brazylii!
Učora za adzin viečar mnie pryjšło 17 listoŭ! Iduć telehramy sa słovami padtrymki! Uvieś śviet hanarycca i padtrymlivaje nas! Mnie pišuć biełaruskija ksiandzy ź Miensku i Viciebsku, kab pavinšavać ź Vialikadniem i vykazać słovy padtrymki i zachapleńnia tym, što my nia mirymsia ź niapraŭdaj!
Mama! Ludzi pavažajuć mianie! Ty vychavała mianie pravilna! Upeŭnieny, što tabie havorać na vulicy ŭ Biarozaŭcy časta hetyja słovy!»
«Pamiataj, mama, što ja abaviazkova viarnusia dadomu!»
«A za moj pobyt u turmie nie pierajmajsia, kali łasačka! Usio, što treba, ja maju! Tym bolš, što Ty ž viedaješ, što ja čałaviek davoli ścipły!))) Dziaŭčaty-valantery rehularna robiać pieradačy, tak što ježy chapaje, dy ja jašče dapamahaju tym, kamu pieradač niama.
Ludzi ŭ kamery ŭsie prystojnyja. Prykładna adnaho sa mnoj uzrostu. Sa španoj mianie nie sadziać! U kamery ciopła. Kožny dzień špacyry na śviežym pavietry ciaham hadziny. Ludzi ŭ kamery niekanfliktnyja. Bolšaja častka — «palityčnyja». Mianie pavažajuć. Tak što padstaŭ dla kłopatu niama!
Učora pryjaždžała na «śvidanku» Volha (žonka. — RS). Dźvie hadziny havaryli ź joj. Kazali mnie, što Ty vielmi sumuješ, ale trymajeśsia małajcom! Trymajsia, mama!
Vier, što 5 hod ja siadzieć nia budu! Iduć pieramieny, i jany pryniasuć mnie svabodu i sustreču z Taboj! Pamiataj, mama, što ja abaviazkova viarnusia dadomu! Mocna-mocna ciabie abdymaju!
Tvoj syn Vitold.
14.04.2021».
«Ja lublu ciabie, mama! I zaŭsiody lubiŭ!»
Pryvodzim taksama tekst vinšavańnia Vitolda Ašurka svajoj maci z Novym 2021-m hodam.
«Miłaja mama!
Vinšuju ciabie z novym hodam i kaladami! Vielmi mocna chacieŭ by apynucca pobač z Taboju, i abniać ciabie, i doŭha-doŭha trymać u abdymkach!!! Spadziajusia, što ŭ novym 2021 hodzie my abaviazkova sustreniemsia! Ja lublu ciabie, mama! I zaŭsiody lubiŭ! Trymajsia, mama. Ja abaviazkova pryjedu dadomu.
Tvoj syn Vitold.
18.12.2020».
20 červienia a 13-j hadzinie ŭ Biarozaŭskim kaściole pamolacca na Imšy ab dušy spačyłaha Vitolda Ašurka ŭ 30-y dzień paśla jahonaj śmierci.
