«Kali rotu tolki anansavali, to kazali pra karyść dla pryzyŭnikoŭ i vajennaha viedamstva. Pryzyŭniki za hod słužby nie mocna adryvalisia ad viedaŭ i koda abo navat vyrastali, a vajennaje viedamstva mahło zekanomić biudžetnyja hrošy na raspracoŭku patrebnych dadatkaŭ i rašeńniaŭ. Mienavita tamu admysłova dla raspracoŭščykaŭ była stvorana asobnaja rota, u jakoj zamiest tradycyjnaha vajskovaha pobytu i navučańnia arhanizavana raspracoŭka prahramnaha zabieśpiačeńnia (PZ).
Pryzyvaŭsia ja vosieńniu 2019 hoda, a viarnuŭsia — u listapadzie 2020-ha. Prajšło krychu mienš za hod, jak ja na hramadziancy. Pra IT-rotu ja daviedaŭsia z navin na infarmacyjnych sajtach. Tady pra rotu šmat pisali, kazali, što heta elitnaje padraździaleńnie, u jakoje vielmi składana patrapić. Ale ja advažyŭsia, i kali mianie vyklikali na miedycynskuju kamisiju ŭ vajenkamat, paprasiŭsia mienavita tudy.
Vajenkam paabiacaŭ adpravić patrebnyja dakumienty, kab mianie vyklikali na sumoŭje. Prajšło niekalki dzion, i mnie patelefanavali z Vajskovaj akademii Biełarusi, dzie adbyvaŭsia nabor u IT-rotu. Zaprasili na sumoŭje, jakoje pravodziłasia pa kožnaj śpiecyjalnaści asobna: Java,.net, Frontend development, Python, DevOps.
Adboram i sumoŭjem zajmajucca sałdaty i aficery ź IT-roty. Kandydaty zapaŭniajuć ankietu, dzie pakazvajuć svoj prafiesijny profil, dośvied kamiercyjnaj raspracoŭki. A zatym usich suiskalnikaŭ intervjuirujuć pradstaŭniki IT-roty zhodna z profilami.
Pa vynikach hutarki vynosicca rašeńnie — admović, zaličyć u rezierv abo adrazu vyklikać u IT-rotu. Mnie abviaścili, što, chutčej za ŭsio, varta čakać pryzyvu, mianie prymajuć. Ale byli ludzi, jakim adrazu skazali «nie». Heta byli ŭ asnoŭnym maładyja raspracoŭščyki, biez dośviedu pracy na kamiercyjnych prajektach. Nu i mnohaje zaležała ad sumoŭja, admovili suiskalnikam, jakija drenna adkazvali na pytańni.
Kab vy razumieli ŭzrovień sumoŭja, to mianie apytvali śpiecyjalisty z dvuma-tryma hadami dośviedu kamiercyjnaj raspracoŭki. Jany pryjšli z takim dośviedam z hramadzianki, to-bok heta byli sałdaty terminovaj słužby IT-roty, jakija padbirali sabie źmienu.
Za niekalki dzion da ŭračystaha ŭručeńnia apošniaj pozvy na adpraŭku ŭ vojska mnie patelefanavali ź IT-roty i skazali, kab ja źbiraŭ rečy. A dalej byli zbory, jak u luboha inšaha pryzyŭnika: pryłady dla haleńnia, zubnaja ščotka, pasta, tkanina na padšyŭku kaŭniara i inšyja nieabchodnyja rečy.
Pieršy dzień u IT-rocie ŭ mianie byŭ praź miesiac, paśla taho jak ja trapiŭ u čaść. Spačatku my byli na karancinie, z usim pryzyvam. Usiaho ŭ rotu nabrali 40 čałaviek (vosieńniu ŭ IT-rotu nabirajuć 40 čałaviek, viasnoj — 20). U pryjomniku na karancinie było bolš za 100 čałaviek, ź ich tolki 40 ajcišnikaŭ. A ŭ IT-rotu nas raźmierkavali tolki paśla prysiahi.
Pieršy dzień byŭ arhanizacyjny, my pryjechali ŭ raźmiaščeńnie roty, «raśsialilisia» pa łožkach, raskłali rečy i pačali zapaŭniać dakumienty. Paśla my ŭžo pajšli ŭ kłas, dzie byli ŭstalavanyja kampjutary dla pracy, a nas raźmierkavali pa prajektach, pad jakija brali.
Mnie nie kazali na sumoŭi, čym kankretna ja budu zajmacca. Choć takija ludzi byli, im prapanoŭvali zahadzia padrychtavacca da pracy, padvučyć peŭnyja technałohii.
Mnie ž skazali, što prajekt budzie ŭžo vyznačacca na miescy. U pieršy dzień nas paznajomili z aficerami, jakija vykonvali rolu biznes-analitykaŭ. Jany prymali ŭ siabie zakazčykaŭ i razhladali techničnyja zadańni, jakija jany raspracavali. I kali pa zadańni byli pytańni, to našy «biznes-analityki» zadavali ich zakazčykam, prasili ŭdakładnić peŭnyja momanty. Aficery pracavali filtram pamiž nami i zakazčykami. Mienavita jany prymali rašeńnie ab pačatku raspracoŭki prajekta i ŭličvali roznyja techničnyja detali, stavili dedłajny i ŭdakładniali TZ.
U Vajskovaj akademii (dzie kvatarujecca IT-rota) dziaduchi nie było. A ŭ nas u rocie dziaduchaj zajmacca pabojvalisia. Bo, kali raspracoŭščyk vierniecca na hramadzianku, jon moža raskazać HR ab tym, chto ź jaho ździekavaŭsia. A HR užo pa svajoj sietcy znajomych moža pieradać hetuju infarmacyju dalej pa inšych kamiercyjnych kampanijach. I ŭsio, dla čałavieka narmalnaje pracaŭładkavańnie ŭ Biełarusi stanie prablematyčnym. Pierśpiektyvu trapić u «čorny» śpis na hramadziancy ŭsie razumieli.
Inšyja padraździaleńni na nas nie ŭpłyvali. U nas była svaja rota, svajo padraździaleńnie i asobny pavierch u kazarmie. Narad byŭ sa svaich ludziej, aficery svaje i tolki svaje. Ź inšych padraździaleńniaŭ da nas prychodzili ludzi chiba što paprasić hitaru. Abstanoŭka była dosyć spakojnaj. U nas byli nastolnyja hulni. Miesiacaŭ 7-8 hulali kožny dzień u mafiju. Prystavak i kampjutaraŭ u nas nie było, usio heta zabaroniena praviłami.
Da 8.00 u nas byŭ standartny «vajenny» raskład dnia: zaradka, ranišni tualet, śniadanak, ahlad. Potym va ŭsich byli zaniatki pa vajennaj padrychtoŭcy, a my išli ŭ kłas i vyvučali temu №6 «Raspracoŭka prahramnaha zabieśpiačeńnia». Heta była pastajanna adna i taja ž tema navučańnia, bo faktyčna my zajmalisia tolki raspracoŭkaj prahramnaha zabieśpiačeńnia. U kiroŭcaŭ, naprykład, była inšaja tema — praca ŭ haražach i anharach.
Čas ad času ŭ nas byli zaniatki pa ideałohii i vychavańni, bajavaja padrychtoŭka z kidańniem imitacyjnych hranat. Ale sapraŭdnyja hranaty my nie kidali. Nas abiacali advieźci na abkatku tankam u kancy leta, ale z-za składanaj epidemijałahičnaj situacyi ŭ krainie i śviecie hetaje mierapryjemstva adkłali, i ja pajšoŭ na dembiel.
Pracavali my ŭ kłasie, jaki byŭ abstaŭleny jak tradycyjny dla IT-kampanij open-space. Nijakich asobnych pakojaŭ dla rełaksu, viadoma, nie było. Akramia «čajnaj», dzie možna było vypić čaj ci kavu i padsiłkavacca svaimi zahadzia pryhatavanymi łasunkami. Kali ty stamiŭsia, to raz na hadzinu možna zładzić sabie pierapynak na 10 chvilin.
Zarpłata ŭ sałdata ŭ IT-rocie była 33 biełaruskija rubli (12 dalaraŭ) u miesiac. Ja byŭ kamandziram adździaleńnia i atrymlivaŭ dadatkovy bonus. U sumie vychodziła 46 rubloŭ (21 dalar).
Hrošy, viadoma, nievialikija, jany nie matyvujuć na praduktyŭnuju pracu. Tak, ja moh zabić na svaje abaviazki, ale ŭ nas byŭ piernik. Luby sałdat choča vychadny, zvalnieńnie i adpačynak. Ludzi staralisia pracavać, pryčym byli vypadki stachanaŭskaj pracy, kali zamiest adviedzienaha na raspracoŭku kalandarnaha hoda chłopcy ŭkładvalisia ŭ 6 miesiacaŭ. Za heta jany atrymali trochsutačnyja zvalnieńni i plus niekalki dzion da adpačynku. Pryčym zvalnieńni možna było atrymać z pravam vyjezdu za harnizon, niavažna, dzie tvoj dom u krainie znachodzicca — možna jechać.
Niahody ad słužby ŭ armii ja nie asabliva adčuvaŭ. U mianie nie było svabody dziejańniaŭ, ja nie vybiraŭ, što čytać i z kim mieć znosiny. U kazarmie žyło 60 čałaviek, ale była ratacyja, tamu ja za hod kamunikavaŭ bolš čym z sotniaj čałaviek.
Kali paraŭnoŭvać słužbu ŭ rocie i pracu ŭ IT-kampanii, to nahruzka praktyčna adnolkavaja.
Miescami było dzieści praściej, dzieści składaniej. Ja ličyŭ, što ŭ siarednim my pracavali pa 8 hadzin na dzień. U nas byŭ šaścidzionny pracoŭny tydzień — z paniadziełka pa subotu. Ale jašče byli inšyja zaniatki, nie tolki raspracoŭka. Naprykład, vychavaŭčaja i ideałahičnaja rabota.
Časam davodziłasia pracavać bolš, byli zaparki pa dedłajnie. Z-za hetaha chtości ź IT-sałdat adrazu paśla padjomu sychodziŭ śniedać i pačynaŭ pracavać a 6-7-j ranicy nad svaimi prajektami. Pracavali pa 9-10 hadzin praktyčna bieśpierapynna. Ale nam nie pahražali, nie prymušali niešta rabić pad pahrozaj pakarańnia. Usio trymałasia na niejkim daviery. Ličyłasia, što kali ja niešta dobra rablu, dobra pracuju, to i da mianie budzie dobraje staŭleńnie. Kali ja byŭ by drennym śpiecyjalistam, to nijakich paturańniaŭ ad kiraŭnictva ja nie moh by atrymać.
Pryčym akramia vychadnych i adpačynku nas asabliva ničym nie matyvavali. Navat składana skazać, čamu my staralisia dobra pracavać. My nie byli zapałochanyja i mahli paspračacca z vysokimi načalnikami z nahody navin, jakija adbyvalisia ŭ Biełarusi i va ŭsim śviecie. I ŭ sprečcy adčuvali siabie całkam kamfortna.
Spačatku ja byŭ na adnym prajekcie, jaki nie mocna raźvivaŭsia. Tamu praz paŭhoda mianie pierasadzili na inšy Java web-prajekt, na jakim ja paśpiachova vyrašaŭ zadačy. Fiksiŭ bahi, mianiaŭ knopki. Ale byli i cikavyja zadačy. Naprykład, my pa svajoj sałdackaj inicyjatyvie raspracavali JS-instrumient dla ŭliku asabovaha składu, adsočvańnia zaachvočvańniaŭ i spahnańniaŭ u IT-rocie.
Na žal, pra sami prajekty ja nie mahu raspaviadać. Ale ŭ IT-rocie słužyli roznyja śpiecyjalisty ŭsich uzroŭniaŭ, usich śpiecyjalizacyj, raspracoŭščyki frontendu i bekendu, devopsy, 3D-mastaki, biznes-analityki. U rotu chacieli dadać jašče teściroŭščykaŭ. Atrymlivajecca, što rota — heta paŭnavartasnaja IT-kampanija, jakaja absłuhoŭvaje Ministerstva abarony i sumiežnyja viedamstvy.
Ciapier ja pytajusia ŭ siabie, jaki profit ja atrymaŭ ad słužby? Pa-pieršaje, navučyŭsia kamunikavać ź ludźmi, pavysiŭ svoj navyk znosin. Navučyŭsia adstojvać svajo mierkavańnie, byli situacyi, kali treba było stajać haroj za svaje rašeńni. Jość šmat pieravah u słužbie, jakija nie vykazać słovami. Nu i samaje hałoŭnaje — ja zmoh atrymać dośvied raspracoŭki.
Kali b ja prosta słužyŭ u armii, to, chutčej za ŭsio, adstaŭ by ad kaleh i zaraz pryjšłosia b nahaniać čas. A tak ja dosyć chutka viarnuŭsia ŭ pracoŭnyja pracesy i ciapier zaniaty na vialikim kamiercyjnym prajekcie. Dośvied «vajennaha prahramavańnia» mnie spatrebiŭsia.
