Skład žury-nastaŭnikaŭ
Premjera pavinna była adbycca jašče viasnoj 2020-ha, ale zdaryŭsia karanavirus. Z krasavika kastynhi adnavilisia, i ŭ vyniku dla televizijnaj viersii adabrali 300 vakalistaŭ.
Admietna, što pieršapačatkova hałoŭnym zaprošanym sudździoj pavinna była stać śpiavačka Ryta Dakota (uradženka Biełarusi), ale paśla padziej žniŭnia 2020-ha jaje bačyć u składzie žury nie zachacieli.
Dakota vykazałasia pra pratesty i navat napisała pieśniu «Uchodi», hrošy ad spampoŭvańnia jakoj paabiacała pieraličvać paciarpiełym ad dziejańniaŭ siłavikoŭ. Placoŭki dla kancertaŭ u rodnaj krainie dla śpiavački taksama zrabilisia zakrytymi.
Alternatyva Dakocie znajšłasia ŭ asobie Volhi Buzavaj, da vakalnych danych jakoj u mnohich jość pytańni. Mienavita tamu jaje pryznačeńnie na pasadu nastaŭnika prestyžnaha vakalnaha konkursu vyklikała ździŭleńnie. Ź inšaha boku, jana ŭsio adno maje dosyć vialikuju aŭdytoryju prychilnikaŭ.
«Skład žury, viadoma, moža biantežyć čałavieka z dobrym muzyčnym hustam. Ale vidavočna, što pryciahnuć miedyjnych, talenavitych asob paśla 2020 hoda dla arhanizataraŭ było prablemaj.
Lidary mierkavańniaŭ, jakija majuć aŭtarytet u Biełarusi, u bolšaści svajoj nie pahadzilisia b pracavać na adnym ź dziaržaŭnych kanałaŭ, dzie ŭ prajm-tajm tranślujuć prapahandu i ździeki ź biełarusaŭ (siarod palitviaźniaŭ u tym liku jość kulturnyja rabotniki). Heta b sapsavała imidž lubomu artystu, jaki siabie pavažaje.
Pa hetaj ža pryčynie vidavočna zanižanaje kankurentnaje asiarodździe siarod udzielnikaŭ: vialikaja kolkaść talentaŭ vyrašyli pakul nie ŭdzielničać u šou, jakoje aŭtamatyčna moža zaličyć ciabie ŭ šerah łajalnych režymu.
Ja viedaju pastajannych udzielnikaŭ šou, jakija vyrašyli nie peckacca. Astatnija pryjšli na suśvietna viadomy brend, tamu i była nabranaja nieabchodnaja kolkaść kankursantaŭ. Kali b havorka išła pra «Zorny dyližans — 8», padazraju, što zajavak było b kudy mienš», — ličyć stvaralnik Tuzinfm.by, kiraŭnik Biełaruskaj rady kultury Siarhiej Budkin.
Sudździ biełaruskaha X-Factor
Košt
Buzava ŭ svaim instahramie pieršapačatkova chvaliłasia sumaj u 500 tysiač dalaraŭ za pracu ŭ Biełarusi. Paźniej jaje kaleha Sasiedaŭ skazaŭ, što hetaja ličba — fejk, ukinuty praz žadańnie kalehi papijarycca. U papiarednich intervju jon udakładniaŭ:
«Z razmovy ja zrazumieŭ, što hanarar (Buzavaj) moh składać niedzie 200−250 tysiač dalaraŭ. Ale sprava navat nie ŭ ličbach. A ŭ tym, što mianie sprabavali padmanuć. Na mianie hrošaj niama, a na Buzavu — jość.
I heta prytym, što ja nie prasiŭ ni 250, ni 200 tysiač dalaraŭ. Heta byli inšyja hrošy, i mnie ich dać nie mahli. Heta było zusim aburalna! Moj hanarar byŭ navat nižejšy, čym u Rusłana Alachno».
Jak nam dadatkova viadoma z ułasnych krynic, za zvyčajny vystup na karparatyvie Volha Buzava zvyčajna prosić kala 50 tysiač dalaraŭ plus vydatki na kamandu — voś i ličycie sami.
Sam Sasiedaŭ taksama raskazvaŭ, što prasiŭ u arhanizataraŭ 100 tysiač dalaraŭ za pracu, ale jamu paabiacali «ŭ lepšym razie ŭ čatyry razy mienš».
Što tyčycca inšych vydatkaŭ, to, navat kali pahladzieć na adkrytyja krynicy, suma ŭražvaje.
Na sajcie dziaržzakupak bačna, što na masoŭku zapłanavana vydatkavać 57 tysiač rubloŭ, na apieratarskuju rabotu — amal 80 tysiač rubloŭ, repietycyi i zaniatki pa vakale — kala troch tysiač rubloŭ.
Prybirańnie zdymnaj placoŭki i praca hruzčykaŭ — 3700 rubloŭ, dekaracyi — amal 158 tysiač rubloŭ. Navat jość taki punkt raschodaŭ, jak «pasłuhi pa ažyćciaŭleńni psichałahičnaha manitorynhu ŭdzielnikaŭ prajekta» (na dźvie tysiačy rubloŭ z chvastom).
Heta tolki častka vydatkaŭ, u krynicach finansavańnia jakich, miž inšym, paznačanyja «biudžetnyja srodki». A respublikanski biudžet Biełarusi na 2021 hod u hety ž čas płanavaŭsia z deficytam u 4 młrd rubloŭ.
Palityčna-etyčnyja pytańni
Pa-pieršaje, varta nahadać, što Siarhiej Sasiedaŭ pieršapačatkova admoviŭsia ad prapanovy Biełteleradyjokampanii ŭziać udzieł u biełaruskim X-faktary praz «hramadska-palityčnuju abstanoŭku» ŭ krainie.
U intervju biełaruskim ŚMI jon byŭ kateharyčnym: «Bolš nie pajedu ŭ Biełaruś ni na jakija festy, ni na jakija prahramy datul, pakul budzie hetaja ŭłada! Nahi majoj nie budzie ŭ Biełarusi! Mnie vielmi škada krainu i biełarusaŭ. Hetych vydatnych ludziej — čystych, naiŭnych, vielmi davierlivych, jakija stali achviaraj žudasnaj tyranii».
Ale ŭ vyniku Siarhiej usio ž uvajšoŭ u skład žury, prytym što represii suprać biełarusaŭ praciahvajucca i pa siońnia.
Što tyčycca Alachno, to jon adrazu źniaŭsia ŭ klipie na pieśniu «Lubimuju nie addajuć» i za svaju addanaść u hetym hodzie, narešcie, atrymaŭ zvańnie zasłužanaha artysta.
Repier Siaroha, chutčej za ŭsio, zasłužyŭ kresła nastaŭnika raniejšymi revieransami na adras Łukašenki. Siaroha-Parchomienka ličyć Łukašenku abierahalnikam biełaruskaha bałansu, miru i paradku, taksama jon nazvaŭ jaho rukapaciskańnie samym mocnym u Jeŭropie.
«Dla mianie akurat niasvoječasovaść šou — heta hałoŭnaje pytańnie. Možna zakryć vočy na drenny hrym udzielnikaŭ, jaki ich staryć, i na śviatło, na skład žury. Ale, kali ty viedaješ, što ciapier u krainie bolš za 800 palitviaźniaŭ i panuje strach, ty nie možaš da kanca raźniavolicca.
Navat kali b u składzie žury siadzieŭ umoŭny Poł Makartni, heta nie vyratavała b situacyju. Kali ty čałaviek z sercam i ŭmieješ supieražyvać, u ciabie aŭtamatam uklučajecca markier «svoj-čužy». I ludzi tam čužyja dla nas svaim absalutnym ihnaravańniem aktualnych padziej i siońniašniaha kantekstu.
Va ŭsich udzielnikaŭ šou jość niejkija historyi, padabranyja ŭ adpaviednaści z kanonami telebačańnia: prosty zakachany ŭ viadučuju chłopčyk, mocnaja žančyna. Jany mahli b kranuć, ale nie ŭ hety čas. Bo siońnia supieražyvańnie pracuje ŭ inšym, bolš realnym vymiareńni — serca razryvajecca i balić za tych, chto ŭ turmie, za tych, chto ratujecca i biažyć unikudy, za tych, chto chvareje i pamiraje ŭ kalidorach balnic, za źbitych i traŭmavanych na ŭsio žyćcio», — adznačaje Siarhiej Budkin.
Rejtynh
My zapytali rejtynh novaha dla «Biełaruś-1» šou u profilnaj kampanii i, kali atrymajem źviestki, apublikujem ich. Pakul ža vysnovy možna rabić na prastorach Jutuba.
Niahledziačy na rekłamu, pieršy vypusk za tydzień pahladzieła kala 300 tysiač čałaviek. Z dosyć vialikaj kolkaściu dyzłajkaŭ. Heta pakul nieparaŭnalna z rejtynham debiutnych vypuskaŭ šou ŭ anłajnie ŭ susiedziaŭ: za imi ŭ tym liku sočać i biełarusy.
«Siarod betešnaha kantentu «Ch-faktar» moža być samym rejtynhavym šou, bo što tam jašče hladzieć? Ale rejtynh «Biełaruś-1» jak telekanała konkurs dakładna nie padymie. Nie buduć hladzieć heta biełarusy tak, kab abmiarkoŭvać u kuryłkach.
U šou, na moj pohlad, niama budučyni, bo jano nie traplaje ŭ nierv. Jano nie narodzić novych hierojaŭ sceny. Kab heta adbyłosia, u artystaŭ pavinna być tvorčaja svaboda, svaboda samavyjaŭleńnia, a ŭ hledačoŭ — svaboda supieražyvańnia, a heta ŭ Biełarusi na siońnia adsutničaje i traktujecca jak varožaść.
U takich umovach artyst robicca ci ramieśnikam, ci vykanaŭcam dziaržzamovy. Mnie vielmi škada vykanaŭcaŭ, jakija ščyra prajšli kastynh, kab zajavić pra siabie i niešta paviedamić śvietu: va ŭmovach niesvabody, na žal, ich talent nie razhorniecca tak, jak maje być», — kamientuje Siarhiej Budkin.
Adsutnaść biełaruskaj admietnaści
U debiutnym vypusku hučać pieśni i Ały Puhačovaj, i Ivana Dorna, i Andreja Hubina, i z repiertuaru «Fabryki zorak», ale namioku na biełaruskaść pakul niama.
«U šou niama biełaruskaha kantekstu ŭvohule, tamu jano nie vyklikaje murašoŭ. Usio zroblena pa scenary franšyzy: kožny vykonvaje svaju rolu, adarvana ad publiki i hramadstva ahułam.
U tym ža ŭkrainskim varyjancie nacyjanalny kałaryt prajaŭlajecca jarka: hučać ci sučasnyja ŭkrainamoŭnyja pieśni, ci falkłornyja — usio heta demanstruje miascovuju admietnaść. A tut nie toje što pieśni pa-biełarusku nie ŭklučyli — u šou nie prahučała nivodnaha biełaruskaha słova.
Nie było i namioku na nacyjanalnuju asablivaść. Dapuskaju, što heta było zroblena nie admysłova: pra heta, jak zaŭždy, nie padumali. Pryčyna, chutčej za ŭsio, u tym, što realizatary žyvuć u ruskim kulturnym kantekście. Takoje šou mahčyma jak u nas, tak i ŭ Krymie ci ŭ DNR. Kali zrabić «Ch-faktar DNR», jon budzie vyhladać pryblizna hetak ža», — kamientuje Siarhiej Budkin.
