Volha Załatar
Volha Załatar skončyła licej BDU i fakultet fiłasofii i sacyjalnych navuk BDU. Maje ad dziaržavy orden jak maci piaciarych dziaciej: starejšaj dačce na momant zatrymańnia było 17 hod, małodšamu synu — usiaho čatyry.
Zajaviła pra źbićcio, ale siłavikoŭ nie pakarali
Zatrymali Volhu 18 sakavika apieratyŭniki HUBAZiK. Žančyna viezła dačku ŭ muzyčnuju škołu, siłaviki raźviarnuli jaje mašynu na kalcavoj, razam pajechali na pieratrus dadomu, paśla hetaha advieźli jaje ŭ centralny ofis upraŭleńnia pa vulicy Revalucyjnaja, dzie pa jaje słovach, jaje katavali, prymušajučy pradastavić dokazy suprać siabie. Pad ciskam žančyna skazała parol ad mabilnaha telefona i «Telehrama». Ale navat paśla hetaha da jaje prymianiali hvałt.
Advakat Volhi paviedamlaŭ presie, što u jaje byli siniaki i kryvapadcioki — bili pa hałavie, dušyli, kłali na ziamlu, pryciskali nahami da padłohi. Pra źbićcio žančyna paviedamiła na pieršym ža dopycie, ale śledčy heta prosta praihnaravaŭ: Volhu nie ahledzieŭ sudmiedekśpiert, jaki pavinien byŭ zafiksavać paškodžańni, na padstavie ekśpiertyzy paśla pavinny byli acanić dziejańni siłavikoŭ. Tak što nijakaha raźbiralnictva ŭ vyniku nie było.
Volha Załatar była naziralnicaj na vybarach u 2020-m na učastku ŭ Ždanovičach, ale na padlik hałasoŭ čalcy kamisii jaje nie puścili. Paśla razhonaŭ pratestaŭ i žorstkich zatrymańniaŭ žančyna vałancioryła na Akreścina, u sudach, dapamahała zatrymanym i ich siemjam.
Da kryminalnaha pieraśledu jaje trojčy zatrymli pa administratyŭcy, dva razy spravy dachodzili da suda, dzie joj davali vialikija štrafy — pa zakonie, niemahčyma adpravić na «sutki» žančynu, jakaja vychoŭvaje niepaŭnaletnich dziaciej. Dadomu da jaje prychodzili ź inśpiekcyi pa žyllovych umovach, kab acanić, jak žyvuć dzieci.
Užo vosiem miesiacaŭ Volha znachodzicca ŭ SIZA na Vaładarskaha ŭ Minsku. Za hety čas źmianiła niekalki kamier, pierachvareła na kavid i prajšła ekśpiertyzu ŭ RNPC psichičnaha zdaroŭja (na hetym nastojvała śledstva).
Advakaty nieadnarazova prasili źmianić mieru ŭtrymańnia na nieźviazanuju sa znachodžańniem pad vartaj, paručalnictva za šmatdzietnuju maci padpisvali śviatary, ale ŭ SK usie prośby adchilili. Takuju ž pazicyju zaniali prakuror Žanna Baranava, jakaja padtrymlivaje abvinavačvańnie ŭ sudzie, i sudździa Minharsuda Anastasija Papko, jakaja razhladaje spravu. Volha i dalej zastajecca ŭ izalatary.
Załatar dziejničała ŭ składzie hrupy. Jakoj, śledstva nie viedaje
Abvinavačvańnie składajecca z šaści, jak ličyć prakuror, złačynnych epizodaŭ.
Dziaržabvinavaŭca Žanna Baranava
Epizod pieršy: pa viersii śledstva, Volha Załatar sa žniŭnia 2020 hoda pa 18 sakavika 2021-ha (dzień, kali jaje zatrymali) dziejničała z składzie hrupy asobaŭ (imiony hetych asobaŭ nieviadomyja i ŭ abvinavačvańni nie ŭkazvajucca) i inšych asobaŭ, jakija śledstvu nie viadomyja, u Ždanovičach, dzie pražyvała, i inšych miescach, jakija śledstva za vosiem miesiacaŭ nie zmahło vyznačyć, publična vykazvała svaje hramadska-palityčnyja pohlady, udzielničała ŭ pratestach, jakija viali da destruktyŭnaj dziejnaści, nakiravanaj na padzieł hramadstva.
Mierapryjemstvy hetyja hruba parušali hramadski paradak — udzielniki błakiravali ruch transpartu, vykrykvali łozunhi, nie padparadkoŭvalisia patrabavańniam siłavikoŭ, hučna plaskali ŭ dałoni, što było nakiravana na praciahłaje parušeńnie hramadskaha spakoju.
Prakuror adznačyła, što Załatar była administratam supołak ŭ «Telehramie» — «Ždanovičy 2020», «Kłub amataraŭ piesień Coja», «Ždanovičy siońnia», padbirała ŭdzielnikaŭ supraćpraŭnych dziejańniaŭ, kazała, jak siabie pavodzić ź siłavikami, jak abaranicca ad zatrymańniaŭ i pieraśledu, raskazvała, dzie buduć prachodzić akcyi pratestu i kantralavała prybyćcio ŭdzielnikaŭ u vyznačanaje miesca. Da taho ž, maralna padtrymlivała ŭdzielnikaŭ, pravodziła razam ź imi volny čas.
U hetym pieraliku zusim niama kankretyki: u jaki dzień, čas Volha Załatar zrabiła kožnaje supraćpraŭnaje, jak ličyć śledstva, dziejańnie. Taksama nie ŭkazvajecca nivodnaha proźvišča tych, kaho jana ŭciahnuła ŭ «złačynstva», chto tyja ludzi, ź jakimi jana dziejničała ŭ «składzie hrupy pa papiaredniaj zhodzie». Heta śledstva traktuje jak aktyŭny ŭdzieł u dziejańniach, što parušyli hramadski paradak (č. 1 art. 342 KK).
Pa druhim epizodzie dadajecca «finansavańnie» (č. 2 art. 342 KK). Ahučany rachunak na imia Volhi Załatar, hrošy mahli źbiracca na mahčymyja patreby zatrymanych i pakupku pratestnaj simvoliki. Pry hetym padrabiaznych raźlikaŭ, kolki pastupiła hrošaj, ad kaho, kudy jany byli patračanyja, u tekście abvinavačvańnia niama.
Treci epizod — udzieł u akcyi pratestu 23 žniŭnia ŭ rajonie praśpiekta Niezaležnaści-vulicy Janki Kupały (č. 1 art. 342 KK). Prakuror adznačyła, što ŭdzielniki akcyi sarvali ruch hramadskaha transpartu z 14:30 da 20 hadzin, parušyli prava hramadzian na pracu i svabodnaje pieramiaščeńnie. Kankretyki, dzie stajała Załatar, što rabiła mienavita jana na hetaj akcyi, u abvinavačvańni niama.
Čaćviorty epizod uklučaje pierapisku z telehram-kanałami, jakimi kiruje Ściapan Puciła. Pa viersii śledstva, Volha Załatar z 8 pa 15 listapada 2020 hoda adpraŭlała paviedamleńni ab pieramiaščeńni siłavikoŭ i ich techniki pa horadzie, infarmacyju, kudy viazuć zatrymanych, i dzie płanujuć źbiracca ŭdzielniki akcyj.
Kanały Puciły prakuror nazyvaje arhanizataram pratestaŭ, dziejańni Załatar u hetaj častcy — pasobnictvam arhanizacyi dziejańniaŭ, što parušajuć hramadski paradak (č. 6 art. 16 č.1 art. 342 KK).
Što za «ekstremisckaje farmavańnie»?
Nastupnyja dva epizody — heta stvareńnie i farmavańnie ekstremisckich kanałaŭ (č. 1 art. 361-1 KK), heta najbolš surjoznaja častka, kali hladzieć pa sankcyjach — da 7 hod źniavoleńnia (pa papiarednich epizodach maksimum — da 3 hod). Prakuror zajaviła, što supołki ŭ telehramie («Ždanovičy 2020», «Kłub amataraŭ piesień Coja», «Ždanovičy siońnia»), administrataram jakich była Volha Załatar, byli stvoranyja dla ekstremisckaj dziejnaści.
Važna — hetyja resursy byli pryznanyja sudom estremisckimi tolki ŭ lipieni 2021 hoda, kali Załatar užo čatyry miesiacy była pad vartaj, da taho jany ličylisia lehalnymi.
Sudździa Anastasija Papko
Estremisckaja dziejnaść Załatar, jak zajaviła prakuror, «vyražałasia ŭ dziejańniach, zaviedama skiravanych na płanavańnie, arhanizacyju, padrychtoŭku i ažyćciaŭleńnie pasiahalnictvaŭ na asnovy kanstytucyjnaha ładu i hramadskuju biaśpieku Respubliki Biełaruś šlachiam stvareńnia, vydańnia, zachavańnia, pieravozki i raspaŭsiudžvańnia ekstremisckich materyjałaŭ, jakija dyskredytujuć Respubliku Biełaruś i ŭtrymlivajuć zaviedama iłžyvyja źviestki ab palityčnym, ekanamičnym, sacyjalnym, vajskovym stanie dziaržavy, pravavym stanie hramadzian».
Da taho ž, materyjały ŭtrymlivali źniavahu pradstaŭnikoŭ ułady. Dziejnaść «ekstremisckaha farmavańnia», ličyć dziaržabvinavaŭca, była nakiravanaja na arhanizacyju ŭ Biełarusi masavych biesparadkaŭ, aktaŭ vandalizmu, u telehram-supołkach «publična zaklikali da takich dziejańniaŭ i publična ich apraŭdvali».
Jak nazyvałasia «ekstremisckaje farmavańnie» Volhi Załatar, prakuror nie ŭdakładniaje. Jak jana im kiravała, pa viersii śledstva? Dadavała i vydalała ŭdzielnikaŭ kanałaŭ i čataŭ, pryciahvała ludziej da afarmleńnia i redaktury infarmacyi, raźmiarkoŭvała roli ŭdzielnikaŭ supolnaści, niefarmalna nadziałała ich statusam adkaznych asobaŭ za mierapryjemstvy, jakija prachodzili ŭ Ždanovičach.
A taksama prymała miery, kab siłaviki nie zmahli vyznačyć sapraŭdnyja źviestki pra ŭdzielnikaŭ, raźmiaščała ŭ supołkach infarmacyju ź inšych resursaŭ, pryznanych ekstremisckimi, a taksama maralna padtrymlivała ŭdzielnikaŭ, pravodziła razam ź imi čas.
Taksama ŭ skład złačynstva ŭklučyli abmierkavańnie stratehii dvaravych inicyjatyvaŭ, isnavańnia i finansavańnia «estremicskaha farmavańnia», pošuku «pravakacyjnych infarmacyjnych nahodaŭ dla pryciahnieńnia hramadzian» da takoj dziejnaści, «sposaby i mietady dla dielihitymizacyi orhanaŭ ułady», «farmavańnie i padtrymka radykalnaha pratestnaha patencyjału».
U dadatak «stymulavańnie rostu pratestestnych nastrojaŭ i sacyjalna-palityčnaha chaosu ŭ hramadstvie šlacham udziełu ŭ čatach i videakanfierencyjach pa Zoom». U jakaści prykładu prakuror pryvodzić anłaj-abmierkavańnie ŭ miežach padziei «Pieršy kinafiestyval. Z Kaladami i Novym hodam».
Vina žančyny, pavodle prakurora, paćvierdžvajecca pakazańniami śviedkaŭ (Małyšava, Harkievič), piśmovymi i rečavymi dokazami.
«Ja nie pryznaju siabie vinavataj, pa ŭsich artykułach», — zajaviła Volha Załatar.
