Ukrainskija sałdaty niasuć pa razburanym moście ŭ Irpieni cieła mirnaha hramadzianina, zabitaha rasijskimi vojskami, 31 sakavika. Fota: AR
Na praciahu historyi baki, što pieramahali ŭ vajnie, časta prymušali pieramožanych ahresaraŭ spłačvać im reparacyi. Časam jany navat pahražali ŭpłyvać na niepłatnikaŭ siłaj — tak było, naprykład, u vypadku z Hiermanijaj paśla abiedźviuch suśvietnych vojnaŭ.
Ale ž vajna va Ukrainie — inšaja reč. Navat kali Rasija vyrašyć vyvieści svaje vojski, Ukraina nie zdoleje prymusić jaje pakryć škodu, naniesienuju padčas atak na Charkaŭ, Chierson, Maryupal i inšyja ŭkrainskija harady.
Tym nie mienš, jość sposab, jak prymusić Kreml płacić. Paśla pačatku rasijskaha ŭvarvańnia ZŠA pracavali razam z zamiežnymi partniorami nad zamarozkaj suvierennych aktyvaŭ rasijskaha ŭrada, a taksama asabistaha afšornaha kapitału Pucina, jaho daradcaŭ i rasijskich aliharchaŭ. Siarod hetych zamarožanych aktyvaŭ jość reziervy rasijskaha Centrabanka, asabistyja bankaŭskija rachunki, abjekty nieruchomaści i luksavyja jachty, raskidanyja va ŭsim śviecie. Ahulny košt usiaho hetaha bahaćcia składaje sotni miljardaŭ dalaraŭ — značnaja suma, jakuju možna vykarystać na adbudovu Ukrainy.
Z ulikam hetaj mahčymaści Aleh Uścienka, ekanamičny savietnik Zialenskaha, i amierykanski ekanamist Sajman Džonsan vystupili za toje, kab ZŠA i ich partniory kanfiskavali rasijskija zamarožanyja aktyvy i nieadkładna nakiravali ich na dapamohu Ukrainie. Inšyja analityki padtrymlivajuć hetuju ideju.
Takaja prapanova moža vyhladać dobra z ekanamičnaha i humanitarnaha punktu hledžańnia, ale ŭ palityčnym i jurydyčnym sensie da hetaj idei jość pytańni. Pieradača rasijskich aktyvaŭ Ukrainie — niedapuščalny krok, bo jon pazbavić mižnarodnuju supolnaść adnaho ź niešmatlikich instrumientaŭ cisku na Rasiju, jaki moža dazvolić prymusić jaje spynić vajennyja dziejańni. Pakul što zamarozka aktyvaŭ nie nadta paŭpłyvała na pavodziny Pucina, ale ŭ budučyni hety fakt moža spracavać na karyść miru ŭ pieramoŭnym pracesie.
Nie mienš važna i toje, što kanfiskacyja rasijskich aktyvaŭ parušyć mižnarodnaje prava. Jano dazvalaje ZŠA i ich sajuźnikam zamarožvać rasijskija aktyvy tolki pry ŭmovie, što jany buduć znachodzicca ŭ biaśpiecy i što paźniej Rasija zdoleje atrymać da ich dostup, kali Kreml pačnie vykonvać svaje mižnarodnyja abaviazki. Kali ž aktyvy pieradaduć Ukrainie, heta budzie niezakonnaja eksprapryjacyja — krok, jaki naŭrad ci demanstruje pavahu da mižnarodnaha prava.
Jak reparacyi paspryjajuć pavyšeńniu cisku na Rasiju
Ale ž jość jašče adzin varyjant: ZŠA i sajuźniki mohuć admovicca razmarožvać aktyvy da taho času, pakul Pucin nie zapłacić kampiensacyju. Zhodna ź mižnarodnym pravam, Rasija pavinna pakryć škodu, naniesienuju Ukrainie svaim uvarvańniem, i jość niekalki varyjantaŭ taho, jak Kreml moža heta zrabić. Možna pravieści pieramovy, padčas jakich budzie abmierkavanaja suma, jakuju Rasija vypłacić Ukrainie, ci zasnavać dvuchbakovy trybunał, jaki budzie vyvučać iski z boku mirnych ludziej — taki, naprykład, jaki zajmaŭsia nastupstvami ŭvarvańnia Iraka ŭ Kuviejt na pačatku 1990-ch.
Pakul vyhladaje, što suśvietnyja lidary ŭ sprobach spynić rasijskuju ahresiju bolš abapirajucca na sankcyi, čym na zamarozku aktyvaŭ, ale ž na siońnia sankcyi nie spynili Pucina. Bolš za toje, kali Ukraina i Rasija dasiahnuć mirnaha pahadnieńnia, patreba ŭ sankcyjach źniknie, i tady Rasija zdoleje paźbiehnuć surjoznaj adkaznaści.
Kali ž śviet skancentrujecca na pytańni reparacyj, heta pavialičyć moc upłyvu na Rasiju. ZŠA i sajuźniki pavinny pasłać Rasii sihnał: čym bolš škody Maskva naniasie Ukrainie, tym bolšymi buduć tyja reparacyi, jakija Rasija budzie vymušanaja spłacić, kali pažadaje pazbavicca ad sankcyj. Takaja suviaź prymusić Rasiju admovicca ad masiravanych rakietnych abstrełaŭ ukrainskich haradoŭ.
Biełaruś mohuć pryznać ahresaram naroŭni z Rasijaj. Ci daviadziecca tady płacić reparacyi?
«Naša Niva» adnaŭlaje zbor danataŭ — padtrymać prosta
