Delehacyi Rasii i Ukrainy pierad pačatkam pieramovaŭ u Stambule. 29 sakavika 2022 hoda. Vystupaje prezident Turcyi Redžep Taip Erdahan.
Pieramovy Rasii z Ukrainaj, pieraniesienyja ź Biełarusi ŭ turecki Stambuł, nabyli ŭ apošni tydzień peŭnuju kankretyku i vyraznuju kanfihuracyju. Abodvuma bakami było abvieščana, što kankretna na ich abmiarkoŭvajecca, a niekatoryja pastułaty ździvili dy navat abudzili niaśmiełuju nadzieju na toje, što prynamsi pieršy etap aktyŭnaj fazy vajny, mahčyma, i nabližajecca da zakančeńnia.
Hałoŭnaje — kudy bolš zhavorlivaj stała na ŭzroŭni rytoryki Rasija. Užo nie idzie havorka pra falšyvuju «denacyfikacyju» i demilitaryzacyju, prynamsi na słovach rasijanie hatovyja zadavolicca harantyjami nieŭstupleńnia Ukrainy ŭ NATA. Viadziecca havorka pra harantyi biaśpieki Ukrainie, i nibyta Rasija nie maje ničoha suprać jaje dałučeńnia da Jeŭrasajuza. Dy što tam kazać: navat pytańnie adnosna prynaležnaści Kryma ŭžo nie razhladajecca jak vyrašanaje raz i nazaŭsiody, hučali słovy pra toje, što i jano moža stać pradmietam abmierkavańnia…
Nie vielmi, kaniečnie, vierycca, što Kreml pojdzie na nastolki radykalnyja sastupki. Ale ŭ cełym vyhladaje, što Rasija praź miesiac vajny ŭsio ž uśviadomiła, što pieršapačatkovych metaŭ dasiahnuć joj nie ŭdałosia i nie ŭdasca, a tamu treba niejak z toj situacyi, jakuju sama sabie biezrazvažliva stvaryła, niejak vybiracca. I heta nie tolki pustyja słovy, bo siarod inšaha my bačym, što rasijskija vojski sapraŭdy pakidajuć pazicyi na poŭnačy Ukrainy i adstupajuć ad Kijeva.
Viadoma, heta nie aznačaje kaniec vajny ŭžo ciapier, jana, chutčej za ŭsio, pakul što navat bolš intensiŭna praciahniecca na inšych kirunkach. Ale ŭ toj ža čas zrazumieła, što i ludskija dy materyjalnyja straty na vajnie nie prachodziać dla Rasii biez nastupstvaŭ, i biesprecedentnyja mižnarodnyja sankcyi dziejničajuć, jak by Kreml ni chrabryŭsia i nie rabiŭ dobruju minu pry kiepskaj hulni. Tamu pieramovy, vidać, buduć iści, i pry ich paśpiachovym raźvićci siarod inšaha, dumaju, možna čakać i peŭnych damoŭlenaściaŭ, niepasredna źviazanych sa stanoviščam Biełarusi.
Chtości, dačytaŭšy da hetaha miesca, razdražniona ŭskliknie: pryčym tut Biełaruś uvohule? Jaje budučynia, maŭlaŭ, u rukach samich biełarusaŭ, i nichto ich prablemy za ich ža nie vyrašyć. A treba tamu bracca ich samim vyrašać, a nie spadziavacca na toje, što vyrašać inšyja.
Taki pohlad nie pazbaŭleny racyi, ale tolki častkova. Sapraŭdy, za biełarusaŭ usie ich prablemy nichto nie vyrašyć, i tak ci inačaj, ale aktyŭna vystupić i ŭziać spravu ŭ svaje ruki im daviadziecca. Ale toje, jak składvajecca mižnarodnaja kanjunktura, taksama maje pry hetym vialikaje, a niaredka i vyrašalnaje značeńnie. Naprykład, Varšaŭskaje paŭstańnie 1944 hoda było niesumnienna vydatnym hieraičnym vobrazam polskaha naroda, mienavita sprobaj uziać u peŭny vyrašalny čas adkaznaść za budučyniu svajoj krainy ŭ svaje ruki. Ale my viedajem z historyi, jaki sumny vynik heta mieła. Hałoŭnaj ža pryčynaj pravału hetaha vystupleńnia była mienavita niespryjalnaja źniešniaja kanjunktura.
Biełaruski kantekst pakul što na pieramovach Ukrainy z Rasijaj nie hučyć, prynamsi pra heta naŭprost nie havorać śpikiery z abodvuch bakoŭ, kamientujučy ich pramiežkavyja vyniki. Ale kali pieramovy najbližejšym časam nie zojduć u tupik i buduć praciahvacca dy raźvivacca, to pytańnie Biełarusi niepaźbiežna musić padčas ich uźniknuć.
I navat možna pradbačyć, kali mienavita: tady, kali havorka budzie iści pra abmierkavańnie kankretnych harantyj biaśpieki dla Ukrainy. Bo biełaruskaje pytańnie maje da hetaha absalutna niepasrednaje dačynieńnie. Prytym jano zakranaje intaresy nie tolki Ukrainy, ale i inšych dziaržaŭ, jakija ź joj miažujuć — členaŭ NATA.
Ni dla kaho nie tajamnica, a ŭkraincy na roznych uzroŭniach, ad prezidenta da prostaha abyvaciela, uvieś čas imknucca heta padkreślivać, što terytoryja Biełarusi adyhrała niemałoje stratehičnaje značeńnie ŭ realizacyi rasijskaj ahresii suprać Ukrainy. Jaje vykarystańnie zrabiła mahčymaj ataku ź pieršych dzion vajny Kijeva, ź biełaruskich aeradromaŭ vylataje bambić ukrainskija harady varožaja avijacyja, adsiul zapuskajucca rakiety na abjekty, raźmieščanyja na poŭnačy i zachadzie Ukrainy. Praź Biełaruś rasijskim vojskam padvoziacca padmacavańni, naładžanaje zabieśpiačeńnie, u Biełaruś rasijskija padraździaleńni vyvodziacca dla adpačynku i lačeńnia. Pieralik možna praciahvać.
Heta toje, što ŭžo adbyłosia i adbyvajecca jak fakt. Ale ž hetym nie abmiažoŭvajecca.
Terytoryja Biełarusi ŭbitaja klinam pamiž Ukrainaj i jaje ŭschodniejeŭrapiejskimi sajuźnikami, i ź jaje praściej atakavać nie tolki ŭkrainskuju, ale i polskuju, a asabliva litoŭskuju stalicu
— ad Vilni da miažy ź Biełaruśsiu ŭsiaho tryccać kiłamietraŭ. Plus usim viadomaja prablema Suvałkaŭskaha kalidora.
Zychodziačy z usiaho hetaha, siarod minimumu patrabavańniaŭ, jakija łahična musiać stavicca i ŭkrainskim, i, šyrej kažučy, zachodnim bokam pry lubych mirnych parazumieńniach z Rasijaj z harantyjami dla Ukrainy — heta vyviadzieńnie ź Biełarusi rasijskaha vajskovaha kantynhientu.
I jano moža stavicca tym bolš ćviorda i bieskampramisna, što ciapierašniaja prysutnaść rasijskich vojskaŭ u Biełarusi hruntujecca na vielmi chistkich pravavych padstavach. Dakładniej, padstaŭ hetych niama zusim: vojski nasupierak usialakim damoŭlenaściam prosta nie vyviedzienyja paśla vučeńniaŭ.
Kali b u Biełarusi praciahły čas isnavali stacyjanarnyja rasijskija vajskovyja bazy, raźmieščanyja ŭ adpaviednaści ź mižnarodnymi damoŭlenaściami — to pytańnie było b kudy składaniejšym. Tady zhoda na ich demantaž — sapraŭdy taki krok, na jaki ŭładalniku hetych bazaŭ składana pajści, bo heta amal kapitulacyja.
A ŭ ciapierašniaj situacyi niejkich surjoznych arhumientaŭ, čamu vojski ŭ Biełarusi majuć zachavacca, u Rasii, pazbaŭlenaj mahčymaści dziejničać tak nachabna i ź ihnaravańniem lubych mižnarodnych zakonaŭ, jak jana ŭ apošnija hady pryzvyčaiłasia, prosta niama.
Vyvad ža ź Biełarusi rasijskich vojskaŭ značna mianiaŭ by situacyju dla našaj krainy. Tak,
uličvajučy poŭnuju zaležnaść zachavańnia režymu Łukašenki ad padtrymki Kramla i praktyčnaj straty režymam usialakich mahčymaściaŭ dla manieŭraŭ, uvohule Biełaruś sa śfiery ŭpłyvu Maskvy heta nie vyvodziła b. Ale heta prynamsi viartała b joj choć by jakuju subjektnaść.
Bo ŭsio ž taki faktyčnaja akupacyja z raźmiaščeńniem na terytoryi inšaziemnych vojskaŭ i bieź ich — dźvie vialikija roźnicy. Akupacyja Biełarusi znoŭ rabiłasia b nie źniešniaj, a, jak časta havorać palityki i palitołahi, unutranaj. A z takoj zmahacca i joj supraćstajać usio ž lahčej, asabliva kali zamiežnapalityčnaja kanjunktura budzie dalej palapšacca.
Jak buduć raźvivacca padziei dalej i niepasredna na frantach rasijska-ŭkrainskaj vajny, i ŭnutry Rasii, i na mižnarodnaj arenie — prahnazavać ciažka. Zanadta šmat tut faktaraŭ, pra jakija my ničoha tołkam nie viedajem i ŭ lepšym vypadku možam tolki zdahadvacca. Niesumnienna tolki adno: dla Biełarusi ŭ jaje ciapierašniaj situacyi mižnarodny kantekst maje značeńnie nijak nie mienšaje za ŭnutrany. I mienavita ŭdałaje spałučeńnie hetych dvuch čyńnikaŭ u pierśpiektyvie musić stvaryć dla nas toje słavutaje akno mahčymaściaŭ, jakoje my patencyjna zmožam skarystać. U historyi heta źjava zvyčajnaja.
Čytajcie taksama:
Krynicy ŭ Kramli: Atačeńnie Pucina ŭžo nie spadziajecca, što Rasija voźmie Kijeŭ. Ale sam Pucin, mahčyma, jašče choča
Miadzinski: Ukraina hatovaja vykanać pryncypovyja patrabavańni, na jakich nastojvaje Rasija
«Jak mužykam na pieradavoj u vočy hladzieć?» Reakcyja prarasijskich pablikaŭ na pieramovy ŭ Stambule
Padalak raspavioŭ, jak budzie pracavać damova ab harantyjach biaśpieki Ukrainy
