Pra pieršyja hadziny vajny
Uradavy rajon na Bankavaj vulicy Kijeva, viadomy jak Trochkutnik, rasijskija vajskoŭcy sprabavali zachapić u pieršyja hadziny vajny. Zialenski kaža, što pamiataje toj čas tolki «frahmientarna», na ŭzroŭni biazładnaha naboru vobrazaŭ i hukaŭ.
Najbolš jarki ŭspamin — jak jon z žonkaj pierad śvitańniem pajšoŭ budzić dziaciej, 17-hadovuju dačku i dzieviacihadovaha syna, i rychtavać ich da evakuacyi.
«Heta było hučna. Tam byli vybuchi», — uspaminaje Zialenski. Vajskoŭcy paviedamili Zialenskamu, što ŭ Kijevie desantavalisia rasijskija ŭdarnyja hrupy, jakim była pastaŭlenaja zadača zachapić i zabić prezidenta i jaho siamju.
«Da toj nočy my takoje tolki ŭ kino bačyli», — raskazaŭ kiraŭnik Ofisa prezidenta Ukrainy Andrej Jarmak. Pakul vajskoŭcy viali bai na vulicach, prezidenckaja hvardyja śpiešna barykadavała rezidencyju Zialenskaha ŭsimi padručnymi srodkami, jakija bolš nahadvali kuču mietałałomu, čym umacavańni. Na Bankavuju pryjechali mnohija paplečniki Zialenskaha, niekatoryja ź siemjami. Prezidentu i jaho pamočnikam vydali broniekamizelki i aŭtamaty.
U pieršuju noč rasijskija vajskoŭcy raspačali sproby šturmu kompleksu. «Heta była sapraŭdnaja varjatnia», — raspavioŭ daradca kiraŭnika Ofisa prezidenta Alaksiej Arastovič. Pa słovach Zialenskaha, jahonyja žonka i dzieci ŭ toj čas usio jašče znachodzilisia na Bankavaj.
ZŠA i Vialikabrytanija prapanavali terminova evakujavać Zialenskaha ź jaho kamandaj u Polšču, kab stvaryć tam urad u vyhnańni. U adkaz na heta ŭ telefonnaj hutarcy z amierykanskim bokam prezident skazaŭ frazu, jakaja potym trapiła ŭ zahałoŭki haziet pa ŭsim śviecie: «Mnie patrebnyja bojeprypasy, a nie transpart».
Zialenskamu taksama prapanavali pierabracca ŭ abaronieny bunkier za miežami Kijeva, zdolny vytrymać praciahłuju abłohu. Jon admoviŭsia. Zamiest hetaha ŭ druhuju noč uvarvańnia, kali na najbližejšych vulicach praciahvalisia sutyčki, Zialenski razam z daradcami vyjšaŭ u dvor Bankavaj i zapisaŭ videa dla sacsietak: «My ŭsie tut. Abaraniajem našu niezaležnaść, našu krainu».
Pra pracu Ofisa prezidenta ŭ vajenny čas
U pieršyja tydni ŭvarvańnia, kali rasijskaja artyleryja znachodziłasia ŭ miežach dasiažnaści da Kijeva, prezident jašče da ŭzychodu sonca — kala piaci ranicy — rabiŭ pieršy zvanok vajskovamu kiraŭnictvu, kab daviedacca pra stan spraŭ na froncie. Paśla sychodu rasijskich vojskaŭ z Kijeŭskaj vobłaści razmovu zrušyli na paru hadzin napierad, kab Zialenski paśpieŭ paśniedać.
U Ofisie prezidenta na Bankavaj vulicy, jak piša NYT, nie tak šmat źmianiłasia — vokny zakłali miaškami ź piaskom, tam zabaranili karystacca mabilnymi telefonami, stali mienš palić elektryčnaści. Usich stali supravadžać uzbrojenyja sałdaty.
Interjery z susalnym zołatam i raskošnaj meblaj, jakija ciapierašniaja administracyja ličyć «pryhniatalnymi», zastalisia takimi ž. «Prynamsi, kali heta miesca padvierhniecca bambardziroŭcy, nam bolš nie pryjdziecca hladzieć na ŭsio heta», — pažartavaŭ adzin z paplečnikaŭ prezidenta.
Vulicy vakoł kompleksa pieratvarylisia ŭ łabirynt błokpastoŭ i barykadaŭ. Na cyvilnym aŭtamabili siudy nie padjedzieš, u vizicioraŭ achova pytajecca sakretnyja paroli — nabory biessensoŭnych fraz nakštałt «prychilnik kavavaha kubka», jakija mianiajucca štodnia.
Vialikuju častku času kamanda Zialenskaha pravodziła ŭ sakretnych bunkierach pad Bankavaj. Ale paśla adstupleńnia rasijskaj armii rabotniki Ofisa stali viartacca ŭ svaje zvyčajnyja kabiniety, usio čaściej hrebujučy mierami zaściarohi. Zialenski čaściej pracuje ŭ situacyjnym pakoi — zale pasiadžeńniaŭ biez voknaŭ i ź vialikimi ekranami na ścienach, dzie možna pravodzić addalenyja apieratyŭnyja narady.
Pra pakuty sumleńnia i ŭvahu śvietu
Kožnuju noč u svaim bunkiery Zialenski pierad snom pa zvyčcy znoŭ aziraje paradak minułaha dnia i dumaje, ci nie vypuściŭ jon čaho-niebudź važnaha. «Heta biessensoŭna, — kaža jon. — Heta ŭsio toj ža paradak. Ja baču, što na siońnia ŭžo ŭsio zroblena. Ale ja praciahvaju hladzieć i adčuvaju, što niešta nie tak. Mianie mučyć sumleńnie».
Prezident nie moža prosta tak zapluščyć vočy i trochi paspać, pakul va Ukrainie praciahvajuć padać bomby i ździajśniajucca vajennyja złačynstvy, a mirnyja žychary pa-raniejšamu začynienyja ŭ padvałach. Ludzi za miežami Ukrainy bačać hetuju vajnu praz sacyjalnyja sietki — kali jana im nadakučyć, jany pierahornuć ekran, kaža jon. Heta zvyčajnaja čałaviečaja pryroda, žachi prymušajuć ludziej advaročvacca.
Zialenski zaniepakojeny tym, jak śviet usprymaje vajnu, i što ŭvaha ludziej słabnie. Ciapier jahonaja misija — u tym, kab prymusić svabodny śviet pieražyvać hetuju vajnu hetak ža, jak Ukraina: jak pytańnie ŭłasnaha vyžyvańnia.
Pra pajezdki ŭ zony bajavych dziejańniaŭ
U pačatku sakavika, kali rasijskija vojski jašče praciahvali abstreły Kijeva ŭ sprobach akružyć stalicu, Zialenski tajemna pakinuŭ svaju rezidencyju ŭ supravadžeńni dvuch siabroŭ i hrupy achoŭnikaŭ, kab asabista acanić maštaby bajavych dziejańniaŭ. Prezident apynuŭsia na ŭskrainie horada na poŭnač ad vulicy Bankavaj, dzie ŭbačyŭ abvaleny most i vielizarnuju varonku ad vybuchu na darozie. Na błokpaście jon pierahavaryŭ z ukrainskimi vajskoŭcami, pakul jaho achova «źjazdžała z hłuzdu» ad taho, nakolki blizka da rasijskich pazicyj znachodziŭsia Zialenski.
Jašče praź niekalki dzion Zialenski źjeździŭ u «Barščavuju pajezdku», jak achryścili jaje jaho pamočniki. Na KPP na ŭskrainie Kijeva jon sustreŭ čałavieka, jaki kožny dzień prynosiŭ sałdatam rondal śviežaha baršču. Jany stajali tam, u miežach dasiažnaści rasijskich snajpieraŭ i artyleryi, jeli sup z chlebam, kazali pra Saviecki Sajuz i pra toje, u što pieratvaryłasia Rasija paśla jaho raspadu.
Pa słovach Zialenskaha, hetaja hutarka zrabiła na jaho hłybokaje ŭražańnie. Kuchar raspavioŭ, jak jon mocna nienavidzić ruskich, a zatym dastaŭ z bahažnika niekalki miedaloŭ, jakija atrymaŭ padčas słužby ŭ Savieckaj Armii.
Na 40-y dzień vajny Zialenski ŭ supravadžeńni žurnalistaŭ adpraviŭsia ŭ Buču, dzie paśla sychodu rasijskich vojskaŭ vyjavili dziasiatki ciełaŭ zabitych mirnych žycharoŭ. Kali Zialenski i jaho kamanda ŭbačyli miescy złačynstvaŭ svaimi vačyma, ich žach źmianiŭsia lutaściu.
«My chacieli admianić usie mirnyja pieramovy z Rasijaj, — kaža kiraŭnik delehacyi na pieramovach z Maskvoj David Arachamija. — Ja ledź moh navat hladzieć im u tvar».
Pra vystupy Zialenskaha ŭ pieršy miesiac vajny
Zialenski pramaŭlaŭ prykładna pa adnoj pramovie ŭ dzień. Jon vystupaŭ na takich roznych placoŭkach, jak Jeŭrapiejski parłamient, Suśvietny bank abo cyrymonija ŭručeńnia premii «Hremi». Kožnuju hutarku rychtavali z raźlikam na peŭnuju aŭdytoryju. Taksama kožnuju noč prezident Ukrainy źviartajecca da nacyi.
«Vielmi časta pytajucca, chto śpičrajtar Zialenskaha. Hałoŭny — jon sam. Jon pracuje nad kožnym radkom», — kaža pres-sakratar kiraŭnika Ofisa prezidenta Darja Zaryŭnaja.
Uładzimir Zialenski vystupaje pa videasuviazi pierad parłamientam Irłandyi. 6 krasavika 2022 hoda Fota: Maxwells / Reuters / Scanpix / LETA
Amal u kožnaj razmovie z zamiežnymi lidarami Zialenski prosić dać Ukrainie zbroju. Časam jon zanadta pramaliniejna reahuje na vahańni svaich surazmoŭcaŭ. Naprykład, jon prapanavaŭ Radzie Biaśpieki AAN razhledzieć pytańnie ab samarospusku i paprasiŭ nie pryjazdžać u Kijeŭ prezidenta Hiermanii.
Zialenski ŭsprymaje siabie nie jak vajennaha strateha, a jak kamunikatara, žyvoha simvała dziaržavy, jaki zmahajecca za vyžyvańnie svajoj nacyi.
Jahonyja pamočniki pa-roznamu aceńvajuć hetuju misiju. «Časam jon uvachodzić u rolu i pačynaje havaryć jak akcior, jaki hraje prezidenta, — kaža Alaksiej Arastovič, sam u minułym teatralny akcior. — Kali jon sam pa sabie, jon robić najbolšaje ŭražańnie jak sumlenny i čałaviečny mužčyna».
Pra bitvu za Danbas
U 55-y dzień vajny Zialenski abviaściŭ, što Rasija pačała druhuju fazu bajavych dziejańniaŭ na ŭschodzie Ukrainy — bitvu za Danbas. Tam armii taho ci inšaha boku, chutčej za ŭsio, buduć źniščanyja, ličyć jon.
«Heta budzie paŭnamaštabnaja bitva, bujniejšuju za jakuju na terytoryi Ukrainy my nie bačyli, — skazaŭ Zialenski karespandentu Time 19 krasavika. — Kali my vystaim, heta budzie vyrašalny momant dla nas. Pierałomny momant».
Pra toje, jak vajna źmianiła Zialenskaha
«Ja staŭ starejšy, ja pastareŭ ad usioj hetaj mudraści, jakoj nikoli nie chacieŭ. Heta viedy pra kolkaść zahinułych ludziej, pra katavańni, učynienyja rasijskimi sałdatami. Voś takaja mudraść, — pryznaŭsia Zialenski žurnalistu Time. — Ščyra kažučy, u mianie nikoli nie było mety atrymać takija viedy».
Na pytańnie, ci škaduje ciapier Zialenski z ahladkaj na vajnu, što vyrašyŭ bałatavacca ŭ prezidenty Ukrainy, pakinuŭšy akciorskuju karjeru, jon adkazvaje: «Ni na siekundu».
Jon nie viedaje, jak skončycca vajna i jakim budzie jahonaje miesca ŭ historyi. Ale jon viedaje, što Ukrainie patrebien prezident vajennaha času, i hetuju rolu jon maje namier syhrać.
