Va Upraŭleńni pa pytańniach pastajannaha i časovaha pražyvańnia inšaziemcaŭ i asob biez hramadzianstva adkazali, što taki zakon, i jaho treba vykonvać.
— Treba adbyć nieabchodny čas u krainie hramadzianstva i potym viarnucca.
— Mnohija biełarusy nie mohuć viarnucca ŭ Biełaruś pa palityčnych pryčynach.
— My nie patrabujem jechać dadomu. Jość patrabavańnie: paśla zakančeńnia vidu na žycharstva zamiežnik pavinien pakinuć terytoryju Ukrainy. Kudy — nie praduhledžana.
— Pamiežniki adrazu papiaredžvajuć ludziej, što ich ź biełaruskim pašpartam u krainu ŭžo nie ŭpuściać.
— Dyk nie tolki ź biełaruskim pašpartam — ź lubym. Kali zamiežnik parušyŭ terminy znachodžańnia va Ukrainie, jon pavinien pakinuć terytoryju na termin, nieabchodny, kab ujezd byŭ zakonnym. My i tak užo pryniali dla biełarusaŭ rašeńnie, što jany ŭ nas svabodna znachodziacca nie 90 dzion na praciahu paŭhoda, jak hramadzianie ŭsich biaźvizavych krain, a 180 dzion za hod.
— Kali ŭ biełaruski byŭ vid na žycharstva, dom va Ukrainie, tam žyvie siamja — što joj rabić?
— Što ŭ hetym vypadku vy prapanujecie — nam parušać svajo zakanadaŭstva, tamu što čałavieku niama kudy viartacca? Paśla zakančeńnia paśviedčańnia na prava žycharstva inšaziemiec abaviazany pakinuć krainu na praciahu siami dzion. Kali ŭ zamiežnika niešta dzieści nie atrymlivajecca — heta nie prablema Ukrainy. Na praciahnieńnie paśviedčańnia na prava na žycharstva možna padać dakumienty nie paźniej, čym za 15 rabočych dzion da jaho zakančeńnia.
U adkaz na toje, što niejki čas paśla pačatku poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia mihracyjnaja słužba nie pracavała i nie prymała dakumienty, i z hetaj pryčyny mnohija nie zmahli ich svoječasova padać, supracoŭnik viedamstva prapanavaŭ biełarusam pryjazdžać va Upraŭleńnie baraćby ź nielehalnaj mihracyjaj u Kijevie, dzie ŭsie vypadki «razhledziać indyvidualna».
— My litaralna z 15 sakavika pracavali ŭ štatnym režymie. Kali tam ustanoviać, što hety adrezak času pieraškodziŭ čałavieku źviarnucca za praciahnieńniem vidu na žycharstva, składuć na jaho pratakoł i nie buduć prymać rašeńnie ab prymusovym viartańni, dalej niachaj źviartajecca va ŭpraŭleńnie zamiežnikaŭ — budziem jaho pytańnie razhladać indyvidualna my.
U słužbie dadali, što praciahvajuć prymać dakumienty biełarusaŭ na atrymańnie i praciahnieńnie VNŽ, taksama razhladajuć zajavy tych, chto padaŭ ich jašče da pačatku vajny.
«Palityka mihracyjnaj słužby była padobnaj i da vajny, a ciapier pahoršyłasia»
Free Belarus Center, jaki dapamahaje ludziam, jakija źjechali z-za palityki, uładkavacca va Ukrainie, ciapier sumiesna z pravaabaroncami, a taksama Adukacyjnym domam pravoŭ čałavieka ŭ Čarnihavie źbiraje fakty parušeńnia «ŭkrainskaha zakanadaŭstva ŭ dačynieńni da hramadzian Biełarusi», raspaviadaje kaardynatar hetaha centra Palina Brodzik. Jana adznačaje, što sustrakajucca drobnyja vypadki abraz, dopytaŭ, ahladaŭ našych suajčyńnikaŭ va Ukrainie, ale bolš za ŭsio prablem, pavodle jaje słoŭ, jakraz z praciahnieńniem lehalizacyi.
— Z 24 lutaha Mihracyjnaja słužba Ukrainy doŭhi čas znachodziłasia ŭ stanie hibiernacyi, skažam. I ludzi nie zmahli zahadzia praciahnuć terminy znachodžańnia: tam admaŭlalisia ŭ pryncypie prymać ich i spasyłalisia na niaspraŭnuju elektronnuju bazu. Kali sistema zapracavała, skazali, što ŭ ludziej praterminavany termin i jany pavinny pakinuć krainu, jašče im vypisvajuć štrafy.
Prykładna z pačatku maja dziejnaść u dačynieńni da zamiežnikaŭ adnavili. My ŭsie bačyli zajavu kiraŭnika DMS ab adnaŭleńni pryjomu dakumientaŭ ad biełarusaŭ dla vydačy VNŽ. Ale pa fakcie aficyjnaja rytoryka supiarečyć realnym dziejańniam pradstaŭnikoŭ hetaj słužby.
Za apošnija niekalki tydniaŭ arhanizacyja atrymała šmat paviedamleńniaŭ ad biełarusaŭ, jakija doŭha žyli va Ukrainie pa časovym VNŽ, pryčym mnohija ź ich jašče da padziejaŭ 2020-ha, u niekatorych užo jość muž, žonka ci dzieci ŭkraincy.
— I im admovili ŭ praciahnieńni VNŽ bieź jakich-niebudź na toje padstavaŭ. Mihracyjnaja słužba admaŭlajecca tłumačyć svaje dziejańni, tamu niezrazumieła, čym jana kirujecca.
Ciapier vykarystoŭvajecca štamp, jakoha raniej my nie nazirali, — čałavieka abaviazvajuć «prymusova viarnucca». Hetaje rašeńnie možna abskardzić, ale heta zajmaje bolš dzion, čym dajecca dla vyjezdu. U ludziej nie zastajecca vyjścia, akramia jak vyjazdžać, viartacca i praciahvać terminy znachodžańnia — heta było b adzinym pravamiernym rašeńniem.
Mihracyjnaja słužba pierakonvaje, što jany mohuć viarnucca, ale ž dalej užo raźbirajecca pamiežnaja słužba, i jany mohuć rasceńvać hety štamp na svajo mierkavańnie. Z bolšaj dolaj vierahodnaści ich nie ŭpuściać u krainu.
Pa słovach Paliny Brodzik, mihracyjnaja słužba Ukrainy nie vychodzić na suviaź, mahčymaści abmiarkoŭvać situacyju ŭ pradstaŭnikoŭ centra ź viedamstvam niama.
— Palityka DMS była padobnaj i da vajny, a ciapier pahoršyłasia. Lubaja sproba kamunikacyi z supracoŭnikami na miescach zakančvajecca chamstvam ź ich boku i admovaj prymać dakumienty. Byli vypadki, kali hramadzianie našaj krainy sprabavali zaklučyć šlub z ukraincami i taksama atrymlivali biespadstaŭnuju admovu, na praciahu niekalkich sprob ich dakumienty supracoŭniki ZAHSa prosta razryvali. Hetak ža pastupaje i DMS — prosta admaŭlajecca.
Kaardynatar centra taksama dadała, što prablema lehalizacyi va Ukrainie aktualnaja i dla bajcoŭ pałka Kalinoŭskaha.
— U bolšaści ź ich, kali jany pražyvali z časovym VNŽ, na praciahu hoda jaho termin skončycca, i jany apynucca bieź jakoha-niebudź lehalnaha statusu, akramia jak vajennaha. Adzinaja abarona, jakaja ŭ ich ciapier jość, — heta vajenny bilet. Pry razryvie kantrakta z USU jany aŭtamatyčna hety «achoŭny ščyt» hublajuć i pieratvarajucca, pa sutnaści, u nielehałaŭ. Pytańnie z ukrainskimi pašpartami dla ich sapraŭdy abmiarkoŭvajuć, ale jano pakul nie zrušyłasia ź miortvaj kropki.
«Nijakich prablem niama, kali ty pryjechaŭ va Ukrainu pamirać». BČB-niavieście Inie Zajcavaj pahražaje departacyja z Ukrainy
