Andrej Nieściarovič. Fota ź Instahrama
«Palityka pryjšła da mianie ŭ hości, pahrukała ŭ dźviery z nahi»
U Andreja niama vahańniaŭ, źjazdžać ci nie źjazdžać. «U mianie jość sprava, jakuju ja rabiŭ da 2020 hoda, u 2020 hodzie i rablu paśla 2020 hoda. Ja kulturnik i ja zajmajusia kulturaj», — kaža Andrej Nieściarovič.
«Palityku, jakaja pryjšła ŭ majo žyćcio, ja nie klikaŭ. Ja byŭ by rady, kab jana dalej pajšła svajoj darohaj. Ale ŭ 2020 hodzie kultura z palitykaj źmiašalisia. I toje, što mnie nie patrebnaje, pryjšło da mianie ŭ hości, pahrukała ŭ dźviery z nahi. Ja skazaŭ: «Ty mnie nachran nie ŭs*ałasia», ale jak pryjšła, to zachadzi». A ja chaču dalej zajmacca kulturaj».
Pryčynu dla adjezdu ź Biełarusi Andrej nazyvaje tolki adnu: pramuju pahrozu žyćciu i cełasnaści siamji.
«Tam ja budu jak sapla ŭ palocie»
«Ja zajmajusia tym, čym zajmaŭsia i raniej. Sprabuju nieści kulturu ŭ ludzi i nie źbirajusia ničoha źmianiać u hetym kirunku, — kaža Andrej. — Tut moj dom. Tut ja adčuvaju sabie patrebnym. Tut ja rabiŭ kulturu, rablu kulturu. Kali ja źjedu, chto budzie rabić kulturu? U mianie niama pryčyn, ja tam nikomu nie patrebny. Nu, moža, ja b i znajšoŭ tam sabie miesca, ale tut ja viedaju, dla čaho ja tut. A tam ja budu jak sapla ŭ palocie».
Andrej Nieściarovič. Fota ź Instahrama
Andrej ličyć, što biełaruskaja kultura pa-za miežami Biełarusi nikomu nie patrebnaja.
«Rabić biełaruskaje treba tut. Bo tut karani, tut jano tutejšaje. Za miažoj biełaruskaja kultura moža isnavać, ale raźvivacca — tolki ŭ Biełarusi, bo tut jana naradziłasia, — ličyć Andrej. — Za miažoj biełaruskaja kultura budzie jak ekzatyčnaja kvietka, jakuju možna demanstravać. A kali ŭ palakaŭ ci ŭ niemcaŭ jość svaja kultura, to navošta im biełaruskaja».
«Sprava majho žyćcia ŭ lubym inšym miescy hublaje sens»
Na dumku Andreja, kolkaść biełarusaŭ, jakija źjechali za miažu, nie ŭtvaraje tuju masu, jakaja moža raźvivać kulturu.
«Tyja, chto źjazdžaje, im nie da kultury. Jany buduć dumać, jak zarabić, znajści žytło, nabyć ježy».
«Maja zadača — rabić śviet, u jakim ja žyvu, bolš kulturnym. A rabić heta na karyść luboj inšaj krainy ja nie baču dla sabie nijakaha sensu. Heta abnulaje maje namahańni», — ličyć Andrej. Mienavita heta jaho trymaje i nie dazvalaje źjechać ź Biełarusi. «Ja tut rablu spravu, jakaja pryviazanaja da łakacyi. U niejkim sensie heta źjaŭlajecca spravaj majho žyćcia, i ŭ lubym inšym miescy jana hublaje sens».
«Viedaŭ by, dzie ŭpadzieš — sałomku padścialiŭ by»
Andrej ličyć, što siońnia ludziam nie treba tłumačyć, jakija ryzyki jość u kulturnickich inicyjatyŭ u Biełarusi. Maŭlaŭ, kulturu pačali ŭsprymać jak «niebiaśpiečnaje» dla dziaržavy.
«Čynoŭniki zrazumieli, što ludzi z kultury mohuć štości skazać i paŭpłyvać. Ja razumieju ryzyki. Ale viedaŭ by, dzie ŭpadzieš — sałomku padścialiŭ by».
U peŭny momant Andreju prosta nadakučyła bajacca i jon pierastaŭ dumać pra niebiaśpieku. «Što takoje biaśpieka ŭ hetaj krainie? Napeŭna, heta źviazana ŭ pieršuju čarhu z adčuvańniem upeŭnienaści ŭ zaŭtrašnim dni. A jaje nikoli nie było. Ja ź pieršaha dnia samastojnaha žyćcia hetaj upeŭnienaści nie mieŭ. Radykalna ničoha nie źmianiłasia», — skazaŭ Andrej.
Andrej Nieściarovič. Fota ź Instahrama
Siamja Andreja zastajecca razam ź im i padtrymlivaje jaho. Ale ŭ atačeńni pradprymalnika źjechała «dachalery» znajomych. U dyskusii na temu emihracyi jamu nie prychodziłasia ŭstupać. Jon ličyć, što heta sprava kožnaha, i nikoha nie choča asudžać.
«Ja nikoha nie asudžaju za jaho rašeńnie i sam prymaju svajo rašeńnie. I čyjości mierkavańnie na hetuju temu mianie nie cikavić. Adpaviedna, i dyskusii sa mnoj vieści nie cikava».
U ludziej pavialičyŭsia popyt na biełaruskuju kulturu
Popyt na biełaruskuju kulturu i łajalnaść da biełaruskaj movy ŭ ludziej pavialičylisia, zaŭvažaje Andrej. Tamu ŭ jaho źjaviłasia dadatkovaja matyvacyja i dadatkovaja nahoda praciahvać svaju spravu.
«Inšaja sprava, što hrošaj u kultury jak nie było, tak i niama. Z 2020 hoda hetych hrošaj stała mienš. Tamu ŭ płanie finansaŭ my adčuvajem siabie miarzotna. Ale ŭ płanie taho, što źjaviŭsia hramadski zapyt na biełaruskuju kulturu — heta vielmi dobra. Ja mahu prasačyć tendencyju z 2015 hoda. Hety zapyt pastupova pavialičvajecca štohod. Pryčym z 2020 hoda hety praces praciahvajecca i pajšoŭ bolš farsavana», — skazaŭ Andrej.
«Ludzi pačali razumieć, što być biełarusam — nie abaviazkova ŭ łapciach. Ale hrošaj ad hetaha ŭ ludziej bolš nie stała. Chto byŭ hatovy vydatkoŭvać hrošy — źjechali. Chtości ciapier układvajecca ŭ inšyja patreby. Kab raźvivać svajo i kab jano stanaviłasia lepšym, patrebnyja hrošy».
Ciapier pradprymalnik trymajecca na entuzijaźmie i žadańni rabić toje, što jon ličyć patrebnym. Taksama ŭzmacniłasia padtrymka ludziej, niahledziačy na toje, što šmat ź ich źjechała.
«Zaŭsiody vielmi pryjemna atrymać paštoŭku ad čałavieka, jaki źjechaŭ. Ja adčuvaju, što hetaja padtrymka jość, a prychodzić jana zusim roznymi sposabami. Ad vyrazu «Jak dobra, što vy razmaŭlajecie pa-biełarusku», zakančvajučy zapytam «Ci mahu ja vam čym-niebudź dapamahčy», — raspavioŭ Andrej.
«Unutranaje adčuvańnie padkazvaje, što ruchajusia ŭ pravilnym kirunku»
«Ja baču budučyniu. U mianie jość kirunak. I ja ŭ hetym kirunku ruchajusia. I ŭnutranaje adčuvańnie mnie padkazvaje, što ruchajusia ja ŭ pravilnym i słušnym kirunku. Ale jakaja budzie budučynia… Budučynia zaŭždy tumannaja. I zahadvać na zaŭtra ja nie budu. Adzinaje, u čym ja pierakanany — u biełaruskaj Biełarusi budučynia jość. A voś jakaja jana, tut pytańnie nie da mianie».
Etnakrama «Cudoŭnia» pracuje ŭ Hrodnie z 2015 hoda. Jana zajmajecca papularyzacyjaj biełaruskaj kultury. U kramie možna nabyć rečy ručnoj pracy ad majstroŭ z roznych haradoŭ Biełarusi i litaraturu na biełaruskaj movie. Raniej «Cudoŭnia» arhanizoŭvała histaryčnyja i kulturałahičnyja lekcyi, prezientacyi knih, muzyčnyja vystupy, a taksama majstar-kłasy. Za čas svajho isnavańnia placoŭka źmianiła čatyry adrasy.
Vosieńniu 2020 hoda «Cudoŭnia» razam ź inšymi pryvatnymi biznesami patrapiła pad represii i pravierki. Z pravierkaj u kramu prychodzili supracoŭniki adździeła handlu i Ministerstva nadzvyčajnych spraŭ. U śniežni 2020 hoda «Cudoŭniu» pazbavili pamiaškańnia na Kirava, 3 razarvaŭšy damovu arendy
