Što heta za rakieta, čamu Rasija pačała jaje vykarystoŭvać i što mahło adbycca ŭ Kramienčuhu, raspaviadaje karespandent VVS u pytańniach zbroi Pavieł Aksionaŭ.
Kadr ź videa ataki na Kramiančuh. Fota: Anton Hieraščanka
Staraja savieckaja rakieta
Heta faktyčna nie rakieta, a cełaja «siamja» rakiet, stvoranych u SSSR jašče ŭ 1960-ja hady.
Jany stvaralisia dla bambardziroŭščyka Tu-22 i paźniej razam ź im madernizavalisia.
Dapracavanaja ŭ 1970-ja hady rakieta mieła chutkaść, jakaja na tyja časy ŭražvała, — 4000 kiłamietraŭ za hadzinu i dalokaść palotu 500 kiłamietraŭ. Jana maje i davoli vialikuju jomistaść bajavoj častki.
Pieršapačatkova hety duet rakiety i samalota stvaraŭsia dla ŭdaraŭ pa marskich abjektach i ličyŭsia vielmi efiektyŭnym, jaho bajalisia na Zachadzie. U filmie «Cana strachu» jość viadomaja scena ŭdaru hetych bambardziroŭščykaŭ rakietami Ch-22 pa amierykanskim avijanoscy.
Fota: Ofis hienprakurora Ukrainy
U 1970-80-ch hadach heta była sapraŭdy efiektyŭnaja rakieta ź vialikaj dalokaściu, vysokaj chutkaściu i mahutnaj bojehałoŭkaj. Adnak toj fakt, što pieršapačatkova jana była marskoj, daje padstavy mierkavać, što dla naziemnych celaŭ jana nieefiektyŭnaja.
Supraćkarabielnuju rakietu składana vykarystoŭvać pa naziemnych celach — jana viadziecca pa radary i cel pavinna być dobra bačnaja — naprykład, vialiki kavałak mietału ŭ mory. Na pavierchni ž ziamli cel bačnaja kiepska.
Ale akramia supraćkarabielnych rakiet Ch-22, byli stvoranyja i inšyja varyjanty, jakija mahli navodzicca na sihnał radara abo navat nanosić udary pa kaardynatach.
Hetyja rakiety mieli iniercyjalnuju sistemu navihacyi, to-bok aŭtapiłot, jaki navodziŭ ich na peŭnyja kaardynaty.
U pryvatnaści, adna z madyfikacyj — Ch-22NA — jakraz dazvalaje vieści ahoń pa naziemnych celach pa zadadzienych kaardynatach — prosta celicca «ŭ kropku na karcie». Takija rakiety mahli latać z ulikam reljefu miascovaści, ale ŭ cełym heta byŭ aŭtapiłot. Palot «kropka — kropka».
Nakolki jany sučasnyja i dakładnyja
Pieršaja viersija madyfikacyi X-22PSI mieła davoli nizkuju dakładnaść. Heta byli niekalki sotniaŭ mietraŭ, što nie vielmi dobra dla małych celaŭ. Ale heta nie było važna, bo jana była abstalavanaja termajadziernaj bojehałoŭkaj.
Paźniej byli raspracavanyja palepšanyja varyjanty sa zvyčajnaj bajavoj častkaj.
Apošniaj viersijaj naziemnaj viersii rakiety źjaŭlajecca Ch-22NA. Nieviadoma, jakaja ŭ jaje dakładnaść.
Ale ŭ lubym vypadku, pry nastupie na Kramienčuh jaje sprabavali padniać. Kamandavańnie VPS Ukrainy paviedamiła, što bambardziroŭščyki Tu-22M3 uźlacieli z aeradroma ŭ Kałužskaj vobłaści i nanieśli rakietnyja ŭdary pa Kurskaj vobłaści.
Kali vy pahladzicie na kartu, to ŭbačycie, što Kurskaja vobłaść lažyć na šlachu z Kałuhi ŭ Kramiančuh praktyčna pa pramoj linii. Heta značyć, maksimalna nablizilisia da mety.
Niahledziačy na madyfikacyju, Ch-22NA ŭsio jašče davoli staraja rakieta i ŭ cełym uraźlivaja dla zienitnaj zbroi, tamu čym mienš času jana znachodzicca ŭ pavietry, tym składaniej jaje źbić — prosta nie chapaje času. Dla paraŭnańnia, «Kalibry» z Čornaha mora laciać da celaŭ značna dalej i daŭžej.
Uvohule, dla Ch-22NA, čym bolšaja adlehłaść da celi, tym składaniej vytrymlivać dakładnaść.
U hetych rakiet jość inšyja prablemy — ich składana absłuhoŭvać z-za nadzvyčaj taksičnaha paliva. Uvohule, heta całkam sastarełyja bojeprypasy, i imi zvyčajna stralali na vučeńniach dalokaj avijacyi dla trenirovak.
Kali ich pačali prymianiać va Ukrainie
Va Ukrainie jany vykarystoŭvajucca niekatory čas. Jašče 11 červienia Minabarony Vialikabrytanii ŭ štodzionnaj zvodcy paviedamiła, što z krasavika rasijskaja vajskovaja avijacyja naniesła ŭdary pa naziemnych celach dziasiatkami rakiet Ch-22.
17 červienia aficyjnyja krynicy va Ukrainie paviedamili pra vykarystańnie Ch-22 pa celach u Danieckaj vobłaści.
Apošnimi dniami ŭkrainskija vajskoŭcy časta paviedamlajuć, što źbivajuć Ch-22, zapuščanyja z Čornaha mora, pad Mikałajevam i Adesaj.
U lubym vypadku, rakiety Ch-22 stvaralisia dla paražeńnia sistem supraćpavietranaj abarony 1970-ch hadoŭ i ŭraźlivyja dla srodkaŭ radyjoelektronnaj baraćby i sučasnych supraćrakietnych sistem.
Čamu hetyja rakiety ŭsio jašče vykarystoŭvajucca?
Tamu što jany jość.
Ciažka skazać, ci źjaŭlajecca heta prykmietaj taho, što ŭ Rasii zakančvajucca bolš sučasnyja rakiety, ale ŭ lubym vypadku my bačym u hetym kanflikcie i staruju savieckuju braniatechniku, i bomby, što svabodna padajuć.
Kali takaja zbroja znachodzicca na składach, jaje možna brać i vykarystoŭvać.
I tut zastajecca adkrytaje pytańnie — ci sapraŭdy celili ŭ handlovy centr, bo ŭrešcie jon vajskoŭcam nie patrebny.
Mahčyma, heta albo pamyłka pieršapačatkovaha vyznačeńnia kaardynat celi, albo kruhavoje adchileńnie Ch-22NA. Bo pobač z hetym handlovym centram znachodzicca zavod, u jaki patrapili druhoj rakietaj.
Ale heta ŭsio viersii, jakija ciažka paćvierdzić.
