Mierkavanaje miesca ŭdaru ŭ Kabule, bałkon paśla hetaha prykryli
U 06:18 pa miascovym časie (01:38 pavodle Hrynviča) dźvie rakiety ŭrezalisia ŭ bałkon, zabiŭšy 71-hadovaha Zavachiry. Jaho žonka i dačka, jakija znachodzilisia ŭ pamiaškańni, nie paciarpieli. Padobna, paškodžany byŭ tolki bałkon.
Jak možna było nanieści taki dakładny ŭdar? U minułym ZŠA nie raz padviarhalisia krytycy za pamyłki naviadzieńnia, kali ŭ vyniku ŭdaraŭ bieśpiłotnikaŭ abo rakiet hinuli mirnyja žychary.
Mienavita ŭ hetym vypadku dapamahli starannaje vyvučeńnie zvyčak Zavachiry i admysłovy typ rakiety, užyty pry ŭdary. I hety ŭdar moža akazacca nie apošnim, piša BBC.
Chirurhičnaja dakładnaść
Kluč da takoha dakładnaha ŭdaru — rakieta Hellfire, zapuščanaja z drona. Hetaja rakieta kłasa «pavietra-ziamla» stała nieadjemnaj častkaj antyterarystyčnych apieracyj ZŠA za miažoj paśla teraktaŭ 11 vieraśnia 2001 hoda.
Rakietu možna zapuskać z roznych płatformaŭ — ź viertalotaŭ, samalotaŭ, naziemnych ustanovak i karabloŭ — ci, jak u vypadku Zavachiry, ź bieśpiłotnaha latalnaha aparata.
Ličycca, što ZŠA vykarystoŭvali Hellfire dla likvidacyi iranskaha hienierała Kasiema Sulejmani ŭ Bahdadzie na pačatku 2020 hoda i brytanskaha bajevika «Isłamskaj dziaržavy» pa mianušcy «Džychadyst Džon» u Siryi ŭ 2015 hodzie.
Adna z hałoŭnych pryčyn, pa jakoj amierykanskija vajskoŭcy hetak šyroka prymianiajuć Hellfire, heta dakładnaść rakiety.
Kali jana zapuskajecca ź bieśpiłotnika, apieratar, jaki časam siadzić u pakoi kiravańnia z kandycyjanieram dzieści ŭ kantynientalnaj častcy ZŠA, bačyć cel ŭ režymie realnaha času: datčyki kamiery bieśpiłotnika pieradajuć praz spadarožnik videastrym.
Vykarystoŭvajučy pryceł na ekranie, apieratar kamiery moža «zafiksavać» cel i nakiravać na jaje łazier. Paśla zapusku rakieta idzie za łaziernym promieniem, pakul nie trapić u cel.
Kab źvieści da minimumu ryzyku achviar siarod cyvilnaha nasielnictva, dla apierataraŭ dronaŭ raspracavanyja dakładnyja pracedury, jakich jany abaviazanyja prytrymlivacca. Amierykanskija vajskoŭcy i supracoŭniki CRU źviartalisia da vajskovych jurystaŭ dla kansultacyj pierad tym, jak addać zahad adkryć ahoń.
Prafiesar Uiljam Benks, ekśpiert pa kropkavych udarach i zasnavalnik Instytuta palityki i prava biaśpieki Sirakuzskaha ŭniviersiteta, kaža, što čynoŭnikam davodzicca supastaŭlać ryzyku hibieli cyvilnych asob z kaštoŭnaściu celi.
Pavodle jaho słoŭ, udar, jaki ŭviančaŭsia hibiellu Zavachiry, vyhladaje «jak uzornaje prymianieńnie» hetaha pracesu.
«Padobna, što ŭ hetym vypadku jany byli vielmi aściarožnyja i abačlivyja, kab znajści jaho ŭ takim miescy i ŭ taki čas, kali možna było nanieści ŭdar pa im i nie pryčynić škody nikomu inšamu», — ličyć prafiesar Benks.
Akramia taho, miarkujecca, choć heta nie paćvierdžana, što dla ŭdaru pa Zavachiry ZŠA vykarystoŭvali małaviadomuju viersiju Hellfire — R9X, jakaja nie niasie vybuchoŭki, a zamiest hetaha raskryvaje šeść lozaŭ, jakija paražajuć cel za košt kinietyčnaj enierhii samoha snarada.
Pa paviedamleńniach, mienavita R9X Hellfire u 2017 hodzie ŭ Siryi stała pryčynaj hibieli inšaha lidara «Al-Kaidy» i adnaho z namieśnikaŭ Zavachiry Abu Chajra al-Masry.
Fatahrafii jaho aŭtamabila, zroblenyja paśla ŭdaru, pakazali, što rakieta zrabiła dzirku ŭ dachu i razarvała pasažyraŭ. Nijakich prykmietaŭ vybuchu ci jakich-niebudź inšych paškodžańniaŭ aŭtamabila na zdymkach nie było.
Škodnaja zvyčka
Jakija mienavita raźviedvalnyja danyja amierykancy sabrali pierad naniasieńniem udaru pa Kabule, pakul dakładna nie viadoma.
Adnak paśla napadu aficyjnyja asoby ZŠA zajavili, što ŭ ich było dastatkova źviestak, kab adsačyć ład žyćcia Zavachiry ŭ jaho domie, u pryvatnaści, jaho zvyčku vychodzić na bałkon.
Pa ŭsioj bačnaści, amierykanskija špijony sačyli za domam tydniami, a to i miesiacami.
Mark Palimieropułas, były vysokapastaŭleny supracoŭnik CRU, raspavioŭ «Bi-bi-si», što, vierahodna,
pierad udaram vykarystoŭvalisia roznyja mietady raźviedki, u tym liku vonkavaje nazirańnie i pierachop elektronnych kamunikacyj. Možna taksama mierkavać, što nazirańnie za domam Zavachiry viałosia i z pavietra — ź bieśpiłotnikaŭ ci samalotaŭ, — tak što jaho nasielniki ničoha nie bačyli i nie čuli na praciahu mnohich miesiacaŭ.
«Patrabujecca amal stopracentnaja ŭpeŭnienaść, što heta mienavita toj čałaviek, i ŭdar nie pavinien pryvieści da spadarožnych achviar abo paškodžańniaŭ, — kaža Palimieropułas. — Dla hetaha patrebnaje ciarpieńnie».
Palimieropułas dadaŭ, što dla ŭdaru pa Zavachiry raźviedvalnaj supolnaści ZŠA spatrebiŭsia vopyt u adsočvańni členaŭ «Al-Kaidy» i inšych terarystyčnych mišeniaŭ.
«Nam u hetym niama roŭnych. Heta toje, u čym urad ZŠA bolš jak za 20 hadoŭ atrymaŭ značny pośpiech, — skazaŭ jon. — I tamu amierykancy mohuć adčuvać siabie značna bolš biaśpiečna».
Adnak apieracyi ZŠA padobnaha kštałtu nie zaŭsiody iduć pa płanie. 29 žniŭnia 2021 hoda ŭ vyniku ŭdaru bieśpiłotnika pa aŭtamabili miascovych členaŭ «Isłamskaj dziaržavy» la kabulskaha aeraporta zahinuli 10 mirnych hramadzian. Paśla Pientahon pryznaŭ, što była dapuščanaja «trahičnaja pamyłka».
Bił Rodža, staršy navukovy supracoŭnik Fondu abarony demakratyj, jaki šmat hadoŭ adsočvaje ŭdary amierykanskich bieśpiłotnikaŭ, ličyć, što ŭdar pa Zavachiry, vierahodna, byŭ našmat składaniejšy, čym papiarednija padobnyja dystancyjnyja apieracyi, z ulikam taho, što ŭ amierykancaŭ u horadzie praktyčna nie zastałosia ni dypłamataŭ, ni raźviedčykaŭ.
Naprykład, u minułym udary bieśpiłotnikaŭ pa najbližejšym Pakistanie nanosilisia z Afhanistana, a ŭdary pa Siryi — ź siabroŭskaj terytoryi ŭ Iraka.
«[U tych miescach] ZŠA było našmat praściej dabracca da hetych rajonaŭ. U ich byli ahienty na ziamli. Hety ŭdar značna składaniejšy, — kaža jon. — Heta pieršy ŭdar pa «Al-Kaidzie» ci «Isłamskaj dziaržavie» ŭ Afhanistanie paśla sychodu ZŠA. Heta nietryvijalnaja źjava».
Jak pracujuć snarady SMArt, jakija dajuć Ukrainie vialikuju pieravahu VIDEA
ZŠA pastaviać Ukrainie rakietnyja sistemy HIMARS. Čym jany admietnyja
