Ludmiła Ždanko. Fota: Nasta Utkina / MOST
«Spravy išli kiepska»
Ludmiła Ždanko pierajechała ŭ Biełastok jašče da padziej 2020 hoda. Adnak represii začapili jaje siamju: syna zatrymali i źbili siłaviki padčas pratesnych akcyj. U Biełastoku ŭ listapadzie 2021 hoda Ludmiła adčyniła kramu biełaruskaj simvoliki. Pa jaje słovach, ideja pryjšła spantanna. Žančynie zachaciełasia adkryć toje, čaho jašče nie było, ale ŭsie šukali.
«Ja rabiła miesca, kudy mohuć pryjści biełarusy, papić kavy, parazmaŭlać. Ludzi mahli znajści štości i dla siabie».
Ludmiła padkreślivaje, što ad pačatku biznes išoŭ nie vielmi dobra.
«Spravy išli kiepska. Usio trymałasia na majoj inicyjatyvie, na maim sercy. Heta nie byŭ stolki biznes, heta byŭ zaniatak dla dušy, — dzielicca ŭładalnica kramy».
Paśla pačatku poŭnamaštabnaj vajny va Ukrainie ŭ kramie biełaruskaj simvoliki źjavilisia tavary i z ukrainskaj simvolikaj, ściahi. Vajna paŭpłyvała i na biznes, i asabista na Ludmiłu. Akupacyju ŭ Bučy pieražyŭ jejny baćka, a sama žančyna aktyŭna ŭklučyłasia ŭ vałanciorstva.
«U apošni čas ludzi kuplali, u asnoŭnym, ściahi i nalepki na aŭtamabilnyja numary. Nalepka kaštuje dva złotych, a vy razumiejecie, što pratrymać biznes na hetym niemahčyma. Krama stała chiba muziejem, kudy prychodziać pahladzieć, ale nie nabyvać».
Ludmiła ŭspaminaje, što za amal hod pracy kramy šmat što pieražyła: «U nas skrali try ściahi, skrali navat baner». Viasnoj i letam pačalisia prablemy z buchhałtaram, jana paŭhoda nie viała dakumientacyju.
Tym nie mienš, Ludmiła ličyć, što zakryćcio kramy — całkam jaje vina.
«Ja nie vinavaču ludziej, jakija nie prychodzili, ci Polšču, tamu što ŭ mianie nie atrymałasia. Kali što, to ŭ mianie jašče zastaŭsia tavar, jon čakaje pakupnikoŭ».
Fota: Nastaśsia Utkina / MOST
Fota: Nastaśsia Utkina / MOST
Parady dla tych, chto choča adkryć biznes
Hałoŭnaje, što zaŭvažaje Ludmiła, — nie rabić usio adnamu. Pa jaje słovach, možna sprabavać, ale jana na ŭłasnym dośviedzie śćviardžaje, što heta amal što niemahčyma.
«Kali chočacca zrabić biznes chutka i dobra, to kali łaska — dla hetaha jość śpiecyjalnyja ludzi. Lepš zapłacić hetyja 500, 800, 1 000 złotych, čym marnavać čas. Čas — heta hrošy, ale jaho nie viarnuć. Adkryć firmu — try dni, zakryć — tydzień».
Čym adroźnivajecca biznes u Polščy i Biełarusi? Ludmiła miarkuje, što ŭ Biełarusi składana rabić biznes tamu, što ŭ ludziej prosta niama hrošaj na zvyčajnyja pradukty. Taksama žančyna adznačaje, što sistema padatkaŭ u Polščy prazrystaja:
«Pierad adkryćciom biznesu, firmy ty možaš usio padličyć na hod napierad. Ty budzieš viedać, kolki tabie treba hrošaj addać. Ty možaš vybrać, što tabie kankretna treba adčyniać».
Čym Ludmiła zajmajecca ciapier
Ludmiła Ždanko pastaviła biznes na paŭzu. Jana raskazvaje, što ŭ jaje ŭžo jość płany na budučyniu: adkryćcio filijała ŭkrainskaha fondu ŭ Biełastoku. Vałanciorstva ad pačatku vajny Rasii suprać Ukrainy zabrała šmat času, i jana chacieła b praciahvać svaju pracu pa dapamozie ludziam.
«Ja mahu dapamahać: adnamu, dvum, traim. I im stanie lepš. My ciapier siadzim i razmaŭlajem, a ŭ babci ź Mikałajeva niama vady i ježy. Mnie ciažka pra heta dumać. Mnie treba siabie kamuści addavać, kamuści dapamahać».
